Năng lượng Mới số 373

Sự quan tâm ấy xuất phát bởi hai lẽ: một là dự án xây dựng cáp treo của tỉnh chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt; hai là việc họp báo để công bố dự án khi các bộ, ngành liên quan chưa được tỉnh thông báo gì.

Về cuộc họp báo nói trên, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Đình Toàn cho biết, bộ này vẫn chưa nhận được văn bản nào của tỉnh Quảng Bình báo cáo chi tiết về dự án cáp treo. Ngay cả cuộc họp báo công bố về dự án nói trên vừa diễn ra, lãnh đạo Bộ Xây dựng cũng không được biết.

Ông Toàn cũng cho rằng, việc tỉnh Quảng Bình họp báo công bố dự án trong khi chưa có ý kiến của Bộ Xây dựng về việc bổ sung dự án này vào quy hoạch là quy trình ngược và xét về nguyên tắc thì khi dự án chưa có trong quy hoạch nhưng vẫn công bố thực hiện thì việc đó là vô giá trị vì trái luật.

Hang động Sơn Đoòng, một điểm du lịch ở Quảng Bình

Ông Nguyễn Hữu Hoài - Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình, người chủ trì họp báo đã chân thành trình bày hoàn cảnh: “Với tiềm năng về di sản thiên nhiên thế giới như Phong Nha - Kẻ Bàng, tỉnh Quảng Bình không chấp nhận cứ nghèo mãi được. Việc phát triển du lịch, trong đó có cáp treo vào hang Sơn Đoòng là một hướng đi đúng để góp phần đưa Quảng Bình thoát nghèo và vươn lên trở thành một tỉnh giàu”. Lý do mà ông Hoài nêu ra rất chính đáng bởi Quảng Bình là địa phương còn rất nhiều khó khăn, kinh tế chậm phát triển, tỷ lệ đói nghèo còn cao. Tỉnh chỉ còn trông chờ vào lợi thế của biển và tiềm năng ở khu du lịch Phong Nha - Kẻ Bàng. Vì thế nên tháng 4 vừa qua, tỉnh Quảng Bình đã tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư, trong đó có đặt vấn đề làm cáp treo vào hang Sơn Đoòng với Tập đoàn Sun Group. Và từ đó đến nay, đơn vị này đã tiến hành 9 đợt khảo sát, với sự tham gia của nhiều chuyên gia về cáp treo và địa chất, địa mạo của Thụy Sĩ, Australia, Đức, Áo...

Ông Hoài khẳng định: “Việc lập dự án cáp treo vào hang Sơn Đoòng sẽ dựa trên nguyên tắc bảo tồn di sản thiên nhiên thế giới, đồng thời du khách vẫn được thưởng thức vẻ đẹp độc đáo của Phong Nha - Kẻ Bàng”. Suy nghĩ đó của lãnh đạo tỉnh Quảng Bình cũng là thức thời. Vấn đề là xây dựng tuyến cáp treo như thế nào và cần phải có sự thẩm định, phê duyệt của các cấp có thẩm quyền, trong đó có cả sự đồng ý của tổ chức quốc tế UNESCO. Bởi Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ bàng là di sản thiên nhiên thế giới do UNESCO công nhận chứ không chỉ còn ở tầm quốc gia. Vậy thì việc xây dựng cáp treo ở đây rõ ràng trở thành vấn đề nhạy cảm, không phải tỉnh muốn làm là được.

Nhiều yếu tố liên quan cần được xem xét. Chẳng hạn, theo chuyên gia Viện Địa chất và Địa vật lý biển (Viện Hàn lâm Khoa học Công nghệ Việt Nam) thì hang Sơn Đoòng nằm trên hai đứt gãy địa chất, mọi hoạt động gây chấn động lớn ở xung quanh đều có khả năng làm hang sụp đổ. Vậy thì cáp treo phải được làm bên trên và bên ngoài hang động chứ không thể chạy trực diện vào hang.

Vườn quốc gia này là rừng đặc dụng. Việc bảo tồn di sản và rừng đặc dụng sẽ được thực hiện như thế nào? Tổng giám đốc Tập đoàn Sun Group cho biết: “Có vấn đề đặt ra là rác do du khách đi trên cabin cáp treo khi tham quan thải ra. Nếu không bảo tồn được di sản thì không khác gì chúng tôi tự chặt vào chân mình”.

Ông Lê Thanh Tịnh - Giám đốc Vườn Quốc gia giải trình rằng: Theo khảo sát, tuyến cáp treo sẽ được thi công bằng công nghệ cáp công vụ, vận chuyển vật liệu đi trên ngọn cây hoặc theo các lối mòn nên rất ít cây cối trong rừng phải chặt để lấy mặt bằng dựng trụ cáp hoặc mở đường công vụ. Khi khảo sát đã chọn các vị trí ít bị ảnh hưởng nhất về chặt hạ cây rừng.

Còn ông Peter Vogelmann - Giám đốc thị trường Đông Nam Á của Công ty Doppelmayr Seilbahnen GmbH (Áo), đại diện đơn vị tư vấn và khảo sát dự án cáp treo vào hang Sơn Đoòng (do Tập đoàn Sun Group thuê) - đã thuyết minh về các phương án cáp treo và cho rằng “sẽ không ảnh hưởng đến môi trường và di sản”.

Đáng chú ý là trong cuộc họp báo ấy, nhiều câu hỏi liên quan đến việc dự án có xin ý kiến của các cơ quan liên quan như Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Xây dựng, Tổ chức UNESCO hay chưa? Nếu lập xong dự án mà không được các cơ quan này đồng ý thì sao? Chủ tịch tỉnh Nguyễn Hữu Hoài khẳng định: “Nếu các bộ, ngành liên quan và UNESCO không đồng ý làm cáp treo thì tỉnh sẽ không làm! Việc này, UBND tỉnh Quảng Bình không thể quyết định làm hay không làm. UBND tỉnh và đơn vị lập dự án đã có thỏa thuận và cũng đã tính đến việc này rồi”.

Như vậy là sự việc đã được làm rõ. UBND tỉnh Quảng Bình không thể tự ý xây dựng tuyến cáp treo Sơn Đoòng mà phải chờ quyết định của các cơ quan có thẩm quyền. Quảng Bình chưa mắc lỗi đến mức như nhiều địa phương khác là coi “Phép vua thua lệ làng”. Tinh thần cầu thị ấy của Quảng Bình là điều đáng ghi nhận.

Bùi Đức