Yêu cầu cao - tuyển dụng thấp

Cách đây không lâu, chị Lê Thị Hương Giang ở Đồng Tháp đã gửi thư đến Cục Quản lý Lao động ngoài nước, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) hỏi: “Tôi được giới thiệu một công ty xuất khẩu lao động (XKLĐ) tuyển điều dưỡng sang Nhật Bản làm việc. Chi phí để tham gia chương trình là 8.000USD. Xin hỏi chương trình đưa điều dưỡng đi Nhật Bản làm việc có mở rộng ra các doanh nghiệp (DN) XKLĐ hay chỉ được phép đi thông qua Bộ LĐ-TB&XH?”.

Trước câu hỏi này, đại diện Cục Quản lý Lao động ngoài nước đã trả lời: Chỉ duy nhất Cục Quản lý Lao động ngoài nước là đơn vị phối hợp với phía Nhật Bản tư vấn, tuyển chọn và đưa thực tập sinh kỹ năng điều dưỡng, hộ lý sang Nhật Bản làm việc. Các công ty XKLĐ hoặc tổ chức, cá nhân khác không có chức năng làm việc này. Nếu có là DN lừa đảo.

Đào tạo ứng viên điều dưỡng để sang Nhật Bản làm việc

Trong khi có không ít người muốn XKLĐ gửi thắc mắc đến cơ quan chức năng thì một số DN vẫn quảng cáo tuyển dụng điều dưỡng sang Nhật Bản làm việc. Ví như trên website có tên Traum Việt Nam - Giấc mơ có thật (chuyên về du học Nhật Bản và XKLĐ Nhật Bản), đã đăng tải thông tin: “Traum Việt Nam cần tuyển điều dưỡng viên làm việc tại Nhật Bản với mức lương cao. Số lượng tuyển: 1 nữ; số lượng thực tập sinh ứng tuyển: 3 người. Thời gian làm việc 3 năm…”. Đáng lưu ý là DN này đã đề ra điều kiện với người được tuyển là: “Tay nghề: không yêu cầu”.

Trong khi theo Cục Quản lý Lao động ngoài nước, đối với những điều dưỡng, hộ lý sang Nhật Bản làm việc đòi hỏi yêu cầu rất cao như: có bằng đại học, cao đẳng về chuyên ngành điều dưỡng, phải đạt chứng chỉ tiếng Nhật N3 mới được xuất cảnh… Đại diện Cục Quản lý Lao động ngoài nước cảnh báo: “Phải cảnh giác trước thông tin sang Nhật Bản làm điều dưỡng với yêu cầu rất thấp. Vì để có thể sang được Nhật Bản làm việc, các ứng viên phải có bằng đại học, cao đẳng chuyên ngành điều dưỡng và phải được đào tạo một khóa học 1 năm tiếng Nhật. Chỉ khi nào ứng viên thi đạt chứng chỉ tiếng Nhật N3 mới đủ điều kiện để xuất cảnh”.

Chỉ có thể là lừa đảo

Việc cố tình đưa người đi như vậy của một số DN, Cục Quản lý Lao động ngoài nước khẳng định, đó là hình thức XKLĐ trái phép. Nếu người lao động (NLĐ) biết mà vẫn tham gia vào các chương trình đó cũng là làm việc bất hợp pháp và không thể có giấy phép lao động hợp pháp khi đã xuất cảnh sang nước bạn. Trong trường hợp bị kiểm soát, phát hiện, NLĐ sẽ mất trắng cơ hội, không những hiện tại mà cả tương lai do không thể XKLĐ vì hồ sơ đã “có vết”.

Bà Trịnh Vân Hà, Trưởng phòng Thông tin, Cục Quản lý Lao động ngoài nước cảnh báo: “Có DN đã đưa người đi làm việc ở nước ngoài nhưng lại bằng visa du học hoặc visa du lịch. Hiện nay, cả Nhật Bản và Đức đều xảy ra tình trạng này. Nếu đi theo con đường này sẽ không ai có giấy phép lao động hợp pháp. Phía Đức và Nhật Bản đang kiểm soát rất gắt gao tình trạng này. Và hậu quả khi làm việc bất hợp pháp, nếu bị cảnh sát truy quét hoặc các cơ quan chức năng phía bạn kiểm tra, NLĐ có thể bị phạt tiền, bắt giữ và bị trục xuất về nước mà không ai có thể bảo vệ được. Nếu không có giấy phép lao động hợp pháp theo chương trình EPA thì không ai có thể được làm việc trong các cơ sở chăm sóc sức khỏe, y tế ở phía nước bạn với tư cách điều dưỡng và hộ lý”.

Đánh giá về chương trình đưa ứng viên điều dưỡng, hộ lý sang Nhật làm việc (EPA), Cục Quản lý Lao động ngoài nước cho biết, đến nay đã tuyển sinh 5 khóa và đang thông báo tuyển ứng viên khóa 6 năm 2017. Các ứng viên Việt Nam luôn được các cơ sở tiếp nhận Nhật Bản đánh giá rất cao. Do vậy, nhu cầu luôn cao hơn so với thực tế số ứng viên. Tuy nhiên, số lượng ứng viên các khóa đã đào tạo và đưa đi tăng chưa nhiều, vì phụ thuộc hoàn toàn vào ngân sách hỗ trợ từ phía Chính phủ Nhật Bản và Việt Nam. Đây là chương trình duy nhất ở Việt Nam khi ứng viên tham gia được hỗ trợ hoàn toàn kinh phí. Theo thống kê 5 khóa đã tuyển chọn và đưa vào đào tạo tiếng Nhật tổng số có 960 ứng viên cho cả ngành hộ lý và điều dưỡng.

Bà Trịnh Vân Hà cho biết thêm: “Ứng viên không phải mất một khoản chi phí nào. Phía Việt Nam đóng góp một phần chi phí thuê cơ sở đào tạo, phía Nhật Bản chi phí toàn bộ phần mời giáo viên từ bên Nhật sang, ăn ở, sinh hoạt phí của các ứng viên khi tham gia chương trình (8USD/ngày). Lợi ích của chương trình rất cao, cho nên trách nhiệm của các ứng viên khi tham gia chương trình cũng cao tương ứng. Sang Nhật, các bạn cũng phải học tập và làm việc nỗ lực trong vòng 4 năm để có thể đạt được chứng chỉ quốc gia của Nhật Bản để có thể làm việc lâu dài ở Nhật Bản. Đây là mục đích cao nhất của chương trình”.