Cận cảnh nội dung dự luật đẩy nhanh năng lượng tái tạo của Pháp
Những mục tiêu đầy tham vọng
Từ lâu, Pháp vốn lệ thuộc vào hệ thống điện hạt nhân. Do đó, năng lượng tái tạo chỉ chiếm 19,3% tổng mức tiêu thụ năng lượng cuối cùng - một tỷ lệ thấp hơn so nhiều với những nơi khác ở châu Âu, cũng như với mục tiêu đặt ra cho năm 2020 là 23%.
Tổng thống Emmanuel Macron đã đặt ra mục tiêu cho năm 2050 là nâng công suất sản xuất năng lượng mặt trời lên gấp 10 lần hiện nay - tức hơn 100 GW, và triển khai 50 trang trại gió trên biển để đạt 40 GW.
Giảm thời hạn xem xét duyệt thủ tục
Ở Pháp, trung bình cần 5 năm để hoàn thành thủ tục phê duyệt xây dựng một trang trại năng lượng mặt trời, 7 năm cho một trang trại gió và 10 năm đối với một trang trại gió ngoài khơi. Do đó, Pháp đặt mục tiêu là rút ngắn đáng kể thời gian hoàn tất thủ tục.
Cụ thể, chính phủ muốn cắt giảm một số thủ tục, bằng cách công nhận “tính cần thiết bắt buộc không thể thay thế” (Imperative reasons of overriding public interest - IROPI) của các dự án năng lượng tái tạo.
Quy hoạch và phê duyệt dự án tại các đô thị
Đây là một trong những chủ đề nhạy cảm nhất của văn bản. Theo đó, sau khi đạt được thỏa hiệp với Thượng viện Pháp, các thị trưởng có quyền quyết định – theo cơ chế “đi từ dưới lên”, đâu là những khu vực cần ưu tiên đẩy tiến độ triển khai các dự án năng lượng tái tạo.
Để xác nhận những khu vực này, mỗi thành phố cần phải thực hiện khảo sát lấy ý kiến. Và chỉ những vùng nào phê duyệt lựa chọn khu vực cần ưu tiền đẩy tiến độ thì mới có quyền quyết định những “khu vực bị miễn trừ”, không cần tới dự án năng lượng tái tạo. Biện pháp này đã gây căng thẳng cho cánh tả, vì họ lo ngại sự khôi phục của “quyền được phủ quyết của các thị trưởng”. Mặt khác, đảng Cộng hòa Pháp lại ủng hộ khôi phục quyền này.
Lưu ý, trừ khi thực hiện lắp đặt trên mái của các công trình, các khu vực được ưu tiên lắp đặt năng lượng tái tạo không bao gồm các công viên quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên.
Tạo tính thích ứng
Hạ viên Pháp đã thông qua những sửa đổi về mặt sinh thái. Theo đó, Pháp cần thiết lập một cơ quan quan sát và hòa giải cho những tranh cãi phát sinh từ công trình năng lượng tái tạo. Hơn nữa, để có “tính thích ứng” tốt hơn, Hạ viện đã đề ra tiêu chí cảnh quan để “hạn chế hiện tượng làm rối mắt” của các công trình, nhất là của các turbine gió.
Để đảm bảo độ phủ đồng đều của công trình năng lượng tái tạo trên toàn lãnh thổ, văn bản cũng quy định về cơ chế điều chỉnh biểu giá nhằm khuyến khích triển khai dự án ở những khu vực có điều kiện tự nhiên ít thuận lợi hơn.
Thêm không gian cho năng lượng mặt trời
Dự luật cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc lắp đặt các tấm pin năng lượng mặt trời dọc tuyến đường cao tốc và đường lớn, đồng thời tạo ngoại lệ cho việc lắp đặt pin quang điện ở khu vực “hẻo lánh” và trên núi.
Ngoài ra, các bãi đỗ xe ngoài trời rộng hơn 1.500 m2 sẽ dần được phủ mái che có kèm tấm pin quang điện trên nóc.
Đưa gió ra biển
Dự luật cũng đề xuất thống nhất ý kiến từ cuộc tranh luận công khai về vị trí lắp đặt các dự án trang trại gió ngoài khơi, nhằm cải thiện quy hoạch và đẩy nhanh sự phát triển của chúng.
Trong phiên họp, Hạ viện Pháp đã bác bỏ yêu cầu sửa đổi của Đảng Cộng hòa về việc xây dựng trang trại cách bờ biển tối thiểu 40 km.
Như vậy, trang trại điện gió sẽ được “ưu tiên đặt trong khu vực thuận lợi bên trong vùng đặc quyền kinh tế” - cách bờ biển tối thiểu 22 km và bên ngoài vị trí của vườn bảo tồn đại dương.
Tái phân phối
Hạ viện Pháp đã thiết lập nguyên tắc giảm giá cho hóa đơn tiêu thụ năng lượng tái tạo. Họ ủng hộ những biện pháp có quy mô rộng trên toàn lãnh thổ, tạo điều kiện cho các thành phố và vùng liên thành phố tài trợ vào những dự án ủng hộ quá trình chuyển dịch năng lượng hoặc giúp đỡ những hộ gia đình trong cuộc chiến chống lại tình trạng nghèo năng lượng.
Nông nghiệp quang điện (Agrivoltaics)
Dự luật định nghĩa “nông nghiệp quang điện” là sự kết hợp giữa hoạt động nông nghiệp và sản xuất điện. Lấy ví dụ, lắp đặt các tấm pin mặt trời trực tiếp lên đất sản xuất, giúp hỗ trợ trồng trọt, hay thậm chí, là chăn thả gia súc. Tuy nhiên, sản xuất nông nghiệp vẫn là “hoạt động chính”, do đó, công trình lắp đặt phải có khả năng “tháo dỡ được”.
Ngọc Duyên
AFP