Các nghi phạm tham gia vụ khủng bố Paris tháng 11/2015, tên cầm đầu Abdeslam, sinh tại Bỉ

Đối với những nơi đông người qua lại như nhà ga, sân bay, an toàn tuyệt đối là điều không thể có.

Phản ứng sau vụ khủng bố Brussels, Thủ tướng Pháp Manuel Valls đã nhắc lại “chúng ta đang trong chiến tranh”. Nhưng đâu là mặt trận?

Theo các chuyên gia, châu Âu đang phải đối mặt với một cuộc chiến kỳ quặc, ở đó quân đội bị lùi lại tuyến sau đảm trách việc bảo vệ và cảnh giới. “Trong cuộc chiến tranh mà chúng ta phải đương đầu với các chiến binh trong bóng tối, không quân phục, không luật lệ, thì lực lượng cảnh sát và tình báo phải được đưa lên tuyến đầu. Đó là một cuộc chiến đầy bất trắc và diễn ra chủ yếu trong âm thầm để truy lùng những kẻ khủng bố nằm ngay trong dân”-xã luận tờ Liberation ra ngày 23/3 viết. Tờ báo khẳng định chỉ có tăng cường hỗ trợ lực lượng cảnh sát và tình báo về mọi phương diện thì mới có thể ngăn chặn được các đe dọa khủng bố.

Về độ tương quan giữa giữa các nước châu Âu, tờ Le Figaro nhận định rằng thật lo ngại khi một liên minh dựa trên 28 thủ đô với lợi ích mâu thuẫn nhau, không được chuẩn bị tốt như điển hình là vương quốc Bỉ có một thủ đô nhưng có bốn chính phủ điều hành cùng 6 lực lượng cảnh sát khác nhau. Trên quy mô một lục địa không biên giới, mọi kẽ hở của một nước đều có tác động đến tất cả các nước khác.

Le Figaro nhận thấy, châu Âu trải qua 7 năm kinh tế tiều tụy, nay đang lao đao chống đỡ cuộc khủng hoảng di dân. Từ hàng tháng qua, châu Âu đã cố gắng tập trung sức mạnh tập thể, những nỗ lực đó dường như không mang lại một giải pháp hiệu quả nào rõ rệt. Tờ báo liệt kê lại một loạt biên pháp gần đây của Liên minh châu Âu, dù đã có phối hợp với nhau nhưng để đáp trả khủng bố, châu Âu không được trang bị tốt.

Tờ báo đặt câu hỏi, người ta còn chờ đợi gì để tái lập hình phạt chung thân thực sự đối với những kẻ khủng bố? Trong luật hiện hành của châu Âu, án tù chung thân chỉ áp dụng cho những kẻ phạm tội sát hại trẻ vị thành niên dưới 15 tuổi hay nhân viên công lực (cảnh sát, hiến binh). Việc mở rộng hình phạt chung thân cho tội khủng bố là hoàn toàn có lý. Nhưng có điều án chung thân ở nhiều nước châu Âu cũng chỉ giới hạn ở khoảng trên 20 năm, phạt tù chung thân vĩnh viễn trên thực tế không tồn tại. Le Figaro đòi hỏi “phải có một bộ luật bất di bất dịch chống lại những kẻ hèn hạ muốn tiêu diệt nền văn minh của chúng ta”.

Ba nghi phạm chính tham gia vụ tấn công khủng bố tại sân bay Zaventem, Brussels

Đầu tháng tháng 3/2016, các nghị sĩ đã bỏ phiếu điều chỉnh luật theo chiều hướng đó nhưng điều quan trọng là phải thông qua chính thức và đưa luật vào áp dụng, phải thiết lập hình phạt chung thân thực sự cho những kẻ khủng bố.

Ngày 24/3, EU triệu tập cuộc họp của các vị bộ trưởng nội vụ và tư pháp để bàn thảo về kế hoạch chống khủng bố sao cho hữu hiệu hơn, đồng thời soạn thảo một đạo luật bài trừ khủng bố sẽ được áp dụng cho tất cả những nước nằm trong Liên minh châu Âu.

Một trong những vấn đề chính phủ Bỉ phải giải quyết là làm sao tìm ra và phá vỡ những tổ chức khủng bố đơn lẻ đang hiện diện ngay trên lãnh thổ Bỉ. Một lý do khác nữa cũng được các viên chức đặc tranh an ninh EU nói tới là sự kiện có nhiều thanh niên nam nữ từ Bỉ bỏ sang Syria tiếp tay với khủng bố IS. Một số trong thành phần này sau đó nhận chỉ thị của IS để trở về lại châu Âu, chờ đợi lúc ra tay phá hoại.

Châu Âu có thể thắng trong cuộc chiến này? Qua những phát hiện đáng lo ngại của cuộc điều tra vụ tấn công ở Bỉ thì thấy, danh tính của ba kẻ khủng bố tại sân bay Zaventem và tàu điện ngầm ở trung tâm Brussels đều có mối liên hệ với những kẻ khủng bố tại Paris hôm 13/11/2015. Bốn tháng sau loạt khủng bố Paris, người ta phát hiện thấy những kẻ khủng bố Paris và Brussels đều cùng chung một nhóm.

Trong thời gian đó, những thủ phạm không chỉ thoát được lưới của cảnh sát mà chúng còn có thể chuẩn bị một cuộc tấn công mới với quy mô lớn nhắm vào giữa thủ đô của châu Âu. Vậy thì “làm sao có thể tin được những lời hứa hẹn đao to búa lớn của các nhà chính trị sau vụ khủng bố 13/11 rằng lần này mọi việc sẽ thay đổi, rằng cảnh sát và các cơ quan an ninh châu Âu sẽ hợp tác…”. Rốt cục chẳng có gì thay đổi, châu Âu vẫn không rút ra được bài học từ các cuộc tấn công khủng bố bố hàng loạt.