Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen tại Brussels, Bỉ

Tập thể 27 quốc gia thành viên đang tìm cách thống nhất quan điểm về kế hoạch cải cách thị trường điện EU, nhưng một số quốc gia, bao gồm cả Đức và Pháp, đã trải qua nhiều tháng bất đồng về vấn đề lợi thế cạnh tranh mà các quy định có thể mang lại cho một số quốc gia.

Câu hỏi đặt ra là, liệu các chính phủ có thể cung cấp những hợp đồng mua bán điện với giá cố định do nhà nước đặt ra, cho các nhà máy điện hiện nay hay không. Và liệu sau đó, nhà nước có thu lại phần doanh thu dư thừa so với định mức hợp đồng và chuyển số tiền này thành khoảng trợ cấp cho các ngành công nghiệp hay không.

Pháp muốn cung cấp những khoản trợ cấp này cho các nhà máy hạt nhân của họ. Các đề xuất cũng nhận được sự ủng hộ từ các nước Trung và Đông Âu. Trái lại, Đức và nhiều nước khác phản đối mạnh mẽ, vì họ cho rằng những đề xuất này tạo cho ra nhiều lợi thế cho ngành công nghiệp Pháp hơn là cho họ.

Theo Reuters, một dự thảo thỏa hiệp đã đưa ra 3 lựa chọn và yêu cầu các nước xem xét. Một trong số đó là loại bỏ hoàn toàn những quy định về trợ cấp khỏi kế hoạch cải cách.

Trong tài liệu do Tây Ban Nha (nước giữ chức chủ tịch luân phiên EU) chuẩn bị, hai lựa chọn khác đề xuất hạn chế cách thức sử dụng nguồn thu từ gói trợ cấp giá điện, cho phép Brussels can thiệp, hạn chế quyền của một quốc gia về việc sử dụng các nguồn thu này trong trường hợp xảy ra sự cố gây biến động trong thị trường chung của EU.

Đây là lần đầu tiên các nước EU cân nhắc loại bỏ hoàn toàn những quy tắc này vì không thể tìm ra được sự thỏa hiệp.

Việc loại bỏ phần nội dung cải cách này sẽ không cấm Pháp và các nước khác tạo nên hợp đồng điện với giá cố định cho các nhà sản xuất điện năng. Mặt khác, việc này làm phức tạp hóa những loại hợp đồng này so với khung quy định của EU về trợ cấp nhà nước, khiến chúng khó nhận được phê duyệt từ Brussels.

Một nhà ngoại giao cấp cao của châu Âu nhận xét rằng các bên đối lập dường như trở nên "xa cách hơn so với vào tháng 6". Theo họ, tại một cuộc họp, các bộ trưởng năng lượng của EU đã không tìm được thỏa hiệp về điều khoản này.

Đề xuất cải cách ban đầu của Ủy ban Châu Âu được trình bày vào tháng 3 năm 2023, nhằm mục đích khuyến khích các nhà sản xuất điện ký kết hợp đồng dài hạn với giá cố định, giúp người tiêu dùng giảm thiểu nguy cơ đối mặt với tình trạng giá khí đốt tăng vọt trong ngắn hạn, chẳng hạn như những gì đã xảy ra vào năm trước.

Để làm được điều này, Brussels đề xuất đưa ra chương trình viện trợ công nhằm tạo nên những khoản đầu tư mới cho các nhà máy năng lượng hạt nhân và tái tạo, thông qua hình thức hợp đồng điện có giá cố định do nhà nước bảo lãnh. Thế nhưng, các quốc gia EU có thể sẽ loại bỏ ý tưởng này.

Đại sứ các nước EU sẽ xem xét đề xuất này vào hôm 4/10. Các bộ trưởng bộ năng lượng sẽ họp mặt vào ngày 17/10 nhằm cố gắng tìm ra một thỏa thuận.

Algeria cắt giảm trợ cấp điện, khí đốt

Châu Âu lại chia rẽ