Dịch Covid-19 đã tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế nước ta, doanh nghiệp đứng trước vô vàn khó khăn. Trước tình hình trên, Chính phủ đã kịp thời ban hành nhiều quyết sách như Chỉ thị số 11/CT-TTg về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch Covid-19; Nghị quyết số 42/NQ-CP về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19; Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg quy định cụ thể về việc thực hiện các chính sách hỗ trợ đối với người dân bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Việc cải tổ các Quỹ bảo lãnh tín dụng là vô cùng cấp thiết

Những quyết sách trên làm cơ sở ra đời nhiều chính sách hỗ trợ, bao gồm gói hỗ trợ an sinh xã hội 62.000 tỷ đồng (hiện nay đã giải ngân trên 20.000 tỷ đồng), gói hỗ trợ tài khóa 180.000 tỷ đồng (tính đến ngày 20/4 đã tiếp nhận hơn 24.200 hồ sơ đề nghị gia hạn thuế, tiền thuê đất), gói hỗ trợ giá điện 12.000 tỷ đồng và gói hỗ trợ viễn thông 15.000 tỷ đồng.

Đặc biệt, đối với riêng ngành ngân hàng đã thực hiện hạ lãi suất, cơ cấu lại nhóm nợ, gia hạn thời gian trả nợ, thậm chí hoãn phân chia lợi tức để hỗ trợ doanh nghiệp với tổng trị giá lên đến 600.000 tỷ đồng.

Cộng đồng DNNVV là cộng đồng lớn nhất trong tất cả các cộng đồng doanh nghiệp, chiếm 90% trên tổng số 800.000 doanh nghiệp. Tuy nhiên, theo phản ánh của rất nhiều DNNVV đang gặp khó khăn đứng trước nguy cơ phá sản vẫn không thể nào tiếp cận được gói hỗ trợ.

Điều này một phần cũng vì ngân hàng chỉ sẵn sàng cho vay nếu doanh nghiệp chứng minh được khả năng trả nợ trong khi những doanh nghiệp cần vay tiền hầu hết lại đang khó chứng minh được điều này.

Một trong những giải pháp để giúp các doanh nghiệp tiếp cận được các gói vay hỗ trợ, nhiều ý kiến cho rằng, cần tăng cường tài chính cho các quỹ hỗ trợ DNNVV và đặc biệt là các quỹ bảo lãnh tín dụng.

Ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội DNNVV nêu rõ, Chính phủ cần tăng cường nguồn lực về con người và tài chính cho các quỹ hỗ trợ DNNVV và đặc biệt là các quỹ bảo lãnh tín dụng.

“Được biết, toàn quốc hiện nay có 28 quỹ bảo lãnh tín dụng trực thuộc các tỉnh, thành phố với tổng nguồn vốn là hơn 1.450 tỷ đồng. Đây là số tiền quá nhỏ so với nhu cầu của cộng đồng doanh nghiệp, nhất là trong thời kỳ đại dịch Covid-19. Do vậy, việc cải tổ các quỹ bảo lãnh tín dụng là vô cùng cấp thiết. Chính phủ cần phải xem xét làm sao để có nhiều nguồn lực về tài chính; các thủ tục về bảo lãnh vay phải đơn giản hơn” - Chủ tịch Hiệp hội DNNVV nhấn mạnh.

Trước đó, PGS.TS Trần Hoàng Ngân cũng cho rằng, nếu Chính phủ bổ sung vốn cho quỹ bảo lãnh tín dụng, DNNVV mới tiếp cận được gói vay 285.000 tỷ đồng.

Quỹ bảo lãnh tín dụng cho DNNVV tại địa phương được thành lập và triển khai từ năm 2001 theo Quyết định số 193/2001/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Thực hiện Luật Hỗ trợ DNNVV năm 2017, trên cơ sở đánh giá tình hình hoạt động của các quỹ bảo lãnh tín dụng địa phương, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 34/2018/NĐ-CP về thành lập, tổ chức và hoạt động quỹ bảo lãnh tín dụng cho DNNVV. Trong đó, đã sửa đổi, bổ sung nhiều nội dung mới, tạo điều kiện tốt hơn, thuận lợi hơn cho DNNVV tiếp cận nguồn vốn vay của các tổ chức tín dụng để đầu tư, phát triển sản xuất kinh doanh như các quy định về tài sản bảo đảm, phí bảo lãnh, điều kiện bảo lãnh, lĩnh vực bảo lãnh...

Đồng thời, thực hiện nhiệm vụ được giao tại Nghị định số 34/2018/NĐ-CP, Bộ Tài chính đã ban hành nhiều thông tư có liên quan hướng dẫn cơ chế quản lý tài chính và đánh giá hiệu quả hoạt động của quỹ bảo lãnh tín dụng cho DNNVV; hướng dẫn cơ chế xử lý rủi ro của quỹ... Các bộ, ngành cũng đã ban hành quy định liên quan đến vấn đề này.

Theo thống kê của Bộ Tài chính, tính đến ngày 31/12/2019, cả nước có 28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã thành lập quỹ bảo lãnh tín dụng cho DNNVV theo mô hình hoạt động độc lập hoặc ủy thác cho quỹ tài chính nhà nước tại địa phương với tổng nguồn vốn là 1.450,6 tỷ đồng (trong đó, vốn ngân sách địa phương cấp là 1.288,8 tỷ đồng, vốn góp của các tổ chức, hiệp hội ngành nghề là 171,8 tỷ đồng).

Doanh số bảo lãnh lũy kế các quỹ ước đạt khoảng 4.346 tỷ đồng, các dư nợ cam kết bảo lãnh của các quỹ ước đạt 228 tỷ đồng, số trả nợ thay ước khoảng 36 tỷ đồng. Nguồn vốn này đã góp phần hỗ trợ hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh cho các DNNVV.

Qua thời gian hoạt động, quỹ bảo lãnh tín dụng cũng phát sinh một số khó khăn, vướng mắc. Trong đó, quy mô của quỹ còn nhỏ do nhiều địa phương chưa có nguồn lực để bố trí vốn điều lệ cho quỹ; năng lực tài chính, quản trị điều hành các quỹ còn hạn chế.

Cùng với đó, quy trình nghiệp vụ trong công tác thẩm định hồ sơ, kiểm tra, giám sát, thu hồi các khoản nhận nợ bắt buộc còn chưa hoàn thiện; một số DNNVV chưa đủ điều kiện để được cấp bảo lãnh, hạn chế về công tác kế toán, năng lực tài chính, quản trị rủi ro...; sự phối hợp giữa một số quỹ bảo lãnh tín dụng và các ngân hàng thương mại còn chưa chặt chẽ, thiếu hiệu quả.

Do đó, Bộ Tài chính cho rằng, để thúc đẩy hoạt động của quỹ bảo lãnh tín dụng tại địa phương, cần có sự chỉ đạo, quan tâm của chính quyền địa phương về nguồn lực tài chính, phát triển năng lực, đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao công tác kế toán, năng lực quản trị điều hành, quản trị rủi ro cho quỹ bảo lãnh tín dụng và các DNNVV để đáp ứng được yêu cầu.

M.T

Nguy cơ doanh nghiệp Việt bị thâu tóm trong đại dịch

Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc: "DN không cần tiền, chỉ cần cơ chế chính sách để hỗ trợ phát triển"

Tăng quy mô gói hỗ trợ tín dụng, lợi nhuận của nhiều ngân hàng sẽ tiếp tục sụt giảm mạnh