Có thu nhập là có thuế

Theo kế hoạch đang soạn thảo, Cục Thuế TP Hồ Chí Minh sẽ phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, Sở Công Thương, các nhà cung cấp mạng, ngân hàng, bưu điện… để nắm cụ thể thông tin hoạt động của các doanh nghiệp, cá nhân. Dự kiến, trong tháng 4-2017, Cục Thuế TP Hồ Chí Minh sẽ tiến hành phân loại 3 nhóm đối tượng để triển khai thu thuế. Thứ nhất, nhóm tài khoản do doanh nghiệp đã đăng ký mã số thuế và có đăng ký thêm danh mục bán hàng qua mạng; thứ hai, các cá nhân kinh doanh thường xuyên, có doanh số bán hàng lớn; thứ ba, các cá nhân kinh doanh kiểu “nghiệp dư” có doanh thu thấp.

Ông Vũ Vinh Phú

Sau khi có được các thông tin về việc chuyển giao hàng hóa, hợp đồng… của các nhóm trên, cơ quan chức năng sẽ yêu cầu cá nhân kê khai thuế về hoạt động bán hàng trên mạng.

Việc làm của Cục Thuế TP Hồ Chí Minh và các cơ quan hữu quan được xem như một nỗ lực nhằm chống thất thu thuế. Ông Nguyễn Quý Trung - Phó vụ trưởng Vụ Chính sách (Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính) khẳng định, việc thu thuế hoạt động kinh doanh thương mại điện tử trên mạng xã hội facebook là có cơ sở. Cơ quan thuế sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan nghiên cứu thu thuế kinh doanh thương mại điện tử, trong đó có mạng kết nối xã hội facebook.

Ông Nguyễn Quý Trung cũng tiết lộ, Vụ Chính sách đã được giao nhiệm vụ nghiên cứu, quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên mạng xã hội. Các cá nhân, tổ chức có thu nhập phát sinh qua hoạt động kinh doanh trên mạng xã hội đến mức phải nộp thuế thì phải thực hiện nghĩa vụ. Theo quy định pháp luật về thuế, chính sách thuế thu nhập cá nhân thì thu thuế qua các website thương mại điện tử như facebook hoàn toàn có cơ sở. Tuy nhiên, việc quản lý và thu thuế như thế nào còn phải nghiên cứu.

Còn theo ông Đặng Ngọc Minh - Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, để tiến hành thu thuế qua mạng xã hội, thì tới đây những người tham gia loại hình kinh doanh này sẽ phải đăng ký kinh doanh. Do việc đăng ký kinh doanh thương mại điện tử liên quan đến Bộ Công Thương, nên tới đây Bộ Tài chính sẽ họp bàn với Bộ Công Thương để đưa ra những quy định cụ thể về yêu cầu kê khai, làm cơ sở tính thuế.

“Quy định chung là người kinh doanh, cung cấp hàng hóa, dịch vụ thì phải có nghĩa vụ kê khai, nộp thuế. Bán hàng qua facebook cũng không là ngoại lệ” - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế nói.

Ai cũng có thể buôn bán online

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Năng lượng Mới, nhiều năm trở lại đây, xu hướng kinh doanh thương mại điện tử, kể cả trên mạng xã hội ngày càng phát triển mạnh. Kinh doanh trên mạng không chỉ là các doanh nghiệp hoạt động một cách chuyên nghiệp, có đăng ký kinh doanh mà còn có sự tham gia của rất nhiều thành phần khác trong xã hội. Bất cứ một người dân bình thường, công chức, viên chức… đều có thể vào mạng tìm kiếm những món đồ mình cần mua hoặc thanh lý những món đồ cũ cho người cần.

Các gian hàng trên mạng xã hội facebook

Ngoài việc truy cập vào các website mua bán hàng trực tuyến để mua và bán hàng, nhiều người vẫn thường sử dụng trang facebook cá nhân để trưng bày sản phẩm và kết nối với khách hàng. Vậy nên, khi có thông tin về việc cơ quan chức năng tiến hành “đánh thuế” bán hàng online, nhiều người đã bày tỏ sự băn khoăn, lo lắng. Một người chuyên bán hàng trên trang facebook cá nhân tên Nguyễn Thị Hoa (ở Hà Nội) cho rằng, chỉ nên áp dụng đối với các doanh nghiệp, còn đối với cá nhân thì chưa phải lúc.

Ý kiến của chị Hoa cũng nhận được sự đồng thuận của nhiều chuyên gia kinh tế. Một chuyên gia kinh tế bày tỏ quan điểm, thu phí kinh doanh facebook là đúng luật, nhưng cần có lộ trình phù hợp, chứ triển khai ngay thì chưa phải lúc.

Theo vị chuyên gia này, về nguyên tắc, đã kinh doanh thì phải nộp thuế. Tuy nhiên, việc thu thuế kinh doanh trên facebook chưa nên triển khai vì các lý do sau: Trước hết, thuế giá trị gia tăng (VAT) không nhiều, các sản phẩm thực phẩm tươi sống được miễn VAT; các sản phẩm công nghiệp thì người bán hàng khi mua đã phải chịu thuế (tức đã thu), còn đồ handmade (các món quà tặng được làm thủ công) thì giai đoạn này nên khuyến khích sản xuất, chưa nên nghĩ tới thu VAT. Bên cạnh đó, khi mua nguyên liệu để sản xuất thì người dân cũng đã có nộp VAT rồi.

Bên cạnh đó, hoạt động kinh doanh trên facebook đang giải quyết khá nhiều việc làm thương mại, dịch vụ. Ngoài ra nó còn góp phần đẩy mạnh tiêu thụ nông sản chất lượng mà ít chiếm hạ tầng... Do vậy, cần khuyến khích trong giai đoạn này. Mặt khác, cũng có ý kiến lo ngại trong điều kiện hiện tại, cơ quan chức năng có quyết tâm thu thuế bán hàng qua facebook cũng không dễ thu được, có khi lại “thiệt hại” vì tốn thêm chi phí cho bộ phận này.

Đánh thuế các doanh nghiệp lớn trước?

Liên quan đến vấn đề này, ông Vũ Vinh Phú - Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội cho rằng, thu thuế đối với cá nhân mua bán hàng trên facebook hay mạng xã hội và thương mại điện tử đều không dễ dàng. Bởi thực tế chúng ta chưa quản lý hiệu quả.

Theo Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội, hạ tầng các trang thiết bị máy móc phục vụ cho thương mại điện tử của chúng ta vẫn còn sơ khai, chưa đồng bộ. Hoạt động này cũng chưa minh bạch, nộp nghĩa vụ thuế cho Nhà nước theo kiểu… trốn là chủ yếu. Nói là thương mại điện tử nhưng thực tế phần lớn chỉ là đưa hàng lên mạng… cho mọi người xem. Khi khách hàng đồng ý mua, hai bên gặp nhau ngoài đời thực rồi mới quyết định “tiền trao cháo múc” chứ không phải là mua hàng online, mọi giao dịch đều qua mạng.

Ông Vũ Vinh Phú bày tỏ băn khoăn trước thực trạng nhiều trang thương mại điện tử được lập ra để buôn bán các loại hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, mà cơ quan chức năng chưa xử lý được. Việc khách hàng bị lừa khi mua hàng online qua các trang mạng diễn ra khá phổ biến. Người dân buộc phải tự bảo vệ mình trước các loại hàng giả, hàng kém chất lượng.

Bên cạnh đó, trên mạng Internet có hàng triệu người kinh doanh kiếm lợi, cả trong và ngoài nước. Trong đó, cũng có vô số những tài khoản của những người bán hàng ẩn danh, việc truy tìm cá nhân thực sự điều hành các trang bán hàng không hề đơn giản và cần phải hình thành thói quen lấy hóa đơn đối với người tiêu dùng. Vì hiện nay thường chỉ có cơ quan tổ chức là lấy hóa đơn VAT để được hoàn thuế. Còn người tiêu dùng Việt Nam phần lớn không lấy hóa đơn, vì có lấy cũng chẳng để làm gì, chẳng được quyền lợi gì mà lại mất thời gian, mất thêm chi phí.

“Theo quy định của pháp luật, cả người mua và người bán đều phải nộp thuế (VAT), nhưng phía doanh nghiệp không muốn xuất và phía người dân không muốn lấy đều nhằm trốn thuế. Lẽ ra phải cho người tiêu dùng quyền lợi (có thể tích điểm giảm giá hoặc bốc thăm trúng thưởng…) thì họ mới thấy ý nghĩa của việc lấy hóa đơn, từ đó sẽ yêu cầu doanh nghiệp phải xuất hóa đơn. Còn không có hóa đơn thì cơ quan chức năng không thể truy xuất được để thu thuế” - ông Vũ Vinh Phú nói.

Với điều kiện của Việt Nam hiện nay, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội nhận định, việc thu thuế kinh doanh trên facebook chưa thể làm đại trà, mà cần có lộ trình. Trước mắt có thể thu thuế của một vài doanh nghiệp thương mại điện tử lớn sau đó mới nhân rộng ra. “Có thể ra hạn cho họ trong một khoảng thời gian nhất định phải hoàn tất thủ tục đăng ký kê khai với Nhà nước; phải xuất được hóa đơn cho người tiêu dùng; trang thiết bị phải đủ điều kiện… mới được triển khai hoạt động. Cần có lộ trình phù hợp mới thành công, còn nếu triển khai vội vàng thì cũng khó phát huy tác dụng, thậm chí có khi rơi vào tình cảnh “một tiền gà, ba tiền thóc”, chi phí bỏ ra còn lớn hơn cả tiền thuế thu được” - ông Vũ Vinh Phú nhận định.