Qua khảo sát trong suốt thời gian dài của các cơ quan bảo vệ môi trường, quản lý chất thải ở các Khu chế xuất, Khu công nghiệp ở địa bàn TP HCM và Đồng Nai đã cho thấy các doanh nghiệp sản xuất đều đấu nối nguồn nước thải trong quá trình sản xuất, đưa về nhà máy xử lý chất thải tập trung. Tuy nhiên trên thực tế, hệ thống sông Đồng Nai và sông Sài Gòn mức độ ô nhiễm ngày càng cao. Tại sao lại như vậy? Để làm rõ nguyên nhân, Cục C49B đã cắt cử nhiều tổ trinh sát đi khảo sát địa bàn, lập sơ đồ phát hiện nghi vấn để từng bước làm rõ, xử lý.

Qua công tác điều tra, các trinh sát Cục C49B đã phát hiện một sự thật đáng buồn ở một số nhà máy xử lý nước thải tập trung, khi đêm về thì cống xả các Khu công nghiệp, Khu chế xuất nước thải bẩn liên tục được xả ra môi trường tự nhiên. Và một sự thật đáng trách khi chính các các doanh nghiệp xử lý chất thải này đã có những hành vi gian dối, tắc trách trong chức năng, phận sự của mình.

Thật ngạc nhiên khi chỉ trong đêm 3/8, Cục C49B lại phát hiện và bắt quả tang nhà máy xử lý nước thải của Khu công nghiệp Long Thành (huyện Long Thành Đồng Nai) xả đến hơn 9.000 m³ chưa được xử lý từ nhà máy với màu nước thải đen đặc, bốc mùi nồng nặc rồi tống thẳng ra một con rạch Bà Chéo nối với sông Đồng Nai.

Ngay khi phát hiện hàng ngàn m³ nước bẩn tuôn ào ạt ra từ cửa xả của nhà máy xử lý nước thải, các trinh sát Cục C49B đã ập vào phòng điều hành hệ thống xử lý của nhà máy này và bắt quả tang các nhân viên của nhà máy đang vận hành để nước thải ô nhiễm tuôn ra môi trường qua hệ thống cống ngầm.

Nước thải chưa qua xử lý ở Khu công nghiệp Long Thành.

Có mặt tại hiện trường, Đại tá Phan Hữu Vinh, Phó Cục trưởng Cục C49B đã chỉ đạo các trinh sát kiểm tra sơ đồ nhà máy và khui đào một số vị trí chôn cống ngầm để kiểm tra, phát hiện thủ đoạn xả thải của nhà máy này rất tinh vi, cống ngầm âm sâu khoảng 2-3 m dưới đất. Các trinh sát đã kiểm tra sơ đồ vận hành nhà máy và khai quật nhiều điểm có đường cống ngầm.

Theo thông tin từ Cục C49B, nhà máy xử lý chất thải nêu trên của công ty Sonadezi trực thuộc Tổng công ty Sonadezi – là doanh nghiệp nhà nước thuộc UBND tỉnh Đồng Nai. Nhà máy này có nhiệm vụ gom nước thải của 42 công ty trong KCN Long Thành để xử lý. Ngay sau khi bị bắt quả tang, lãnh đạo công ty Sonadezi đã ký vào biên bản vi phạm hành chính của Cục C49B.

Trao đổi với phóng viên Petrotimes vào chiều 5/8, Đại tá Phan Hữu Vinh cho biết Cục C49B đang tiếp tục thu thập thêm hồ sơ tài liệu, củng cố hồ sơ nhằm xử lý nghiêm các vấn đề vi phạm về môi trường, về xử lý chất thải của công ty Sonadezi.

Tương tự như vụ việc tại nhà máy xử lý nước thải ở khu công nghiệp Long Thành là hành vi vi phạm về môi trường, xử lý nước thải tại Nhà máy xử lý chất thải tập trung của Khu chế xuất Linh Trung I thuộc phường Linh Trung, quận Thủ Đức, TP HCM

Trước đó, lúc 22h50 ngày 13/7, Tổ trinh sát Phòng 2, Cục C49B đã mai phục và bắt quả tang Nhà máy xử lý chất thải tập trung của Khu chế xuất Linh Trung I đang xả nước và bơm bùn thải không qua xử lý từ bể 201A và bể 201B ra môi trường tự nhiên. Tại thời điểm kiểm tra, tại bể 201A và 201B đều có gắn một đến 2 máy bơm, được điều khiển bằng 04 công tắc điện đặt trong phòng vận hành máy xử lý nước thải.

Qua đấu tranh, ông Nguyễn Hữu Ái, Nguyễn Đăng Huy là nhân viên vận hành hệ thống xử lý nước thải khai nhận: Hàng ngày, sau khi tiếp nhận nước thải từ các nhà máy sản xuất đưa về hồ lắng tụ, đến khoảng 1-2 giờ sáng hôm sau thì tổ vận hành bơm nước thải, bùn thải công nghiệp chưa qua xử lý ra môi trường, lưu lượng 18m3/giờ. Việc làm sai trái của tổ vận hành là do Ban quản ký nhà máy và Tổ trưởng, Đoàn Hồng Phong chỉ đạo, nhằm là giảm chi phí mua hóa chất xử lý chất thải nguy hại từ các nhà máy đưa về.

Được biết, Khu chế xuất Linh Trung là dự án liên doanh giữa Việt Nam và Trung Quốc; bên Việt Nam là Khu chế xuất Sài Gòn (Sepzone); bên Trung Quốc là China United Electric Import and Export Corp. Nhà máy xử lý nước thải tập trung Linh Trung I có chức năng thu gom, xử lý nước thải, nhưng lại xả trộm nước thải sản xuất công nghiệp không qua xử lý ra môi trường. Đây là điều mà các cơ quan chức năng cần làm sáng tỏ.