Trước vụ việc xảy ra tại Trung tâm tiêm chủng Polyvac ở 182 Lương Thế Vinh, Thanh Xuân, Hà Nội vừa qua, sau khi nghe báo chí phản ánh về tình trạng khan hiếm vắc xin dịch vụ ở Hà Nội, Phó Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Y tế báo cáo thực tế về vấn đề này.

Tiêm chủng mở rộng cho trẻ em

Theo trình bày của các chuyên gia của Bộ Y tế thì vắc xin Quinvaxem được sử dụng trong chương trình tiêm chủng mở rộng tác dụng phòng bệnh còn tốt hơn Pentaxim, loại vắc xin 5 trong 1 chỉ dùng tiêm chủng dịch vụ do sử dụng công nghệ nguyên bào. Vắc xin Quinvaxem có tỉ lệ gây phản ứng cao hơn nhưng không có nghĩa gây tỷ lệ tử vong cao hơn mỗi khi biến chứng.

Các trường hợp tử vong do tiêm vắc xin Quinvaxem thường xảy ra ở vùng núi, vùng sâu, xa, còn ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh không có tử vong. Nguyên nhân dẫn đến tử vong theo báo cáo của các chuyên gia y tế không phải do vắc xin, mặc dù phản ứng của Quinvaxem rõ và nhiều hơn. Tử vong chủ yếu do liên quan đến quá trình vận chuyển vắc xin, do sàng lọc trước khi tiêm và xử lý cấp cứu sau khi tiêm khi có sự cố.

Theo Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng Trần Đắc Phu, nếu số người tiêm vắc xin Pentaxim nhiều như Quinvaxem thì tỷ lệ phản ứng, tử vong cũng sẽ như vậy nếu các vấn đề trên không được cải thiện.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế cần nói rõ, nói đúng sự thật về những vấn đề này để nhân dân hiểu đúng và thực hiện. Một vấn đề nữa mà Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhận định là ở các nước khi đã xác định số lượng bệnh cần được tiêm vắc xin cho toàn dân thì chỉ có một cơ chế là tiêm chủng mở rộng - miễn phí hoàn toàn.

Tiêm chủng dịch vụ trên thế giới chỉ được thực hiện với các loại vắc xin phòng những bệnh không phổ biến (hiện có vắc xin phòng gần 30 loại bệnh và các nước thường chọn tiêm vắc xin phòng 10-20 loại bệnh trong tiêm chủng mở rộng, ở nước ta hiện nay là 12).

Việt Nam là nước duy nhất có cơ chế tiêm chủng mở rộng và tiêm chủng dịch vụ theo nghĩa tiêm dịch vụ thì giá vắc xin và công tiêm cũng cao hơn. Đây là hệ quả của cơ chế chuyển dịch từ bao cấp sang xã hội hóa từ nhiều năm, tới lúc cần phải thay đổi. Phó Thủ tướng đã chỉ đạo Bộ Y tế xây dựng lộ trình để tới 2020 chỉ còn một cơ chế tiêm mở rộng như các nước. Khi đó Nhà nước sẽ chọn một hoặc một số loại vắc xin cho mỗi loại bệnh và người dân sẽ được tiêm miễn phí dù chọn loại vắc xin nào. Cùng với đó, Bộ Y tế cần thúc đẩy chương trình đầu tư sản xuất vắc xin để có thể chủ động hơn.

Phó Thủ tướng cho biết, hiện nay, Bộ Y tế cũng đang xây dựng một Nghị định về tiêm vắc xin để giải quyết căn bản những vấn đề đặt ra liên quan tới tiêm chủng, trong đó có vấn đề tính đúng, tính đủ giá tiêm vắc xin để khắc phục tình trạng cùng một cán bộ y tế, cùng một cơ sở y tế nếu tiêm vắc xin mở rộng thì công tiêm được nhà nước, bảo hiểm trả thấp hơn tiêm dịch vụ dễ dẫn tới xu hướng tự nhiên là hướng người dân tiêm dịch vụ.