Nên ăn những loại thực phẩm nào? Khẩu phần ăn bao nhiêu? Tần suất ăn như thế nào? Và nên hạn chế những gì? Tất cả câu trả lời sẽ được tìm thấy trong những lời khuyên dinh dưỡng mà HCSP vừa cập nhật vào Chương trình sức khỏe dinh dưỡng quốc gia 2017-2021 (PNNS) trên trang web "Manger Bouger" - được lập ra vào năm 2001 với mục đích cải thiện sức khỏe của toàn dân thông qua chế độ dinh dưỡng.

Chương trình sức khỏe dinh dưỡng quốc gia Pháp có tính đến những nguy cơ ngộ độc thực phẩm vì thuốc trừ sâu và kim loại nặng. Chương trình mới được cập nhật thay đổi từ 8 tiêu chuẩn hiện nay lên 12 tiêu chuẩn.

Những nguyên tắc mới được bổ sung là những thông tin về cách phân loại và sử dụng các loại trái cây, rau quả và tinh bột. Mỗi nhóm thực phẩm sẽ có riêng những lời khuyên về khẩu phần, tần suất, thành phần dinh dưỡng và mức tiêu thụ tối đa được cho phép.

Trong bài viết được đăng trên Tạp chí Santé Magazine, chuyên gia dinh dưỡng Chantal Julia (đến từ Đại học Paris 13), thành viên soạn thảo bộ quy tắc dinh dưỡng mới cho biết: “Trong bộ quy tắc mà PNNS phát hành trước đó thì thực phẩm được chia thành những nhóm lớn, trong đó có nhóm tinh bột. Nhưng hiện tại, nhóm tinh bột đã được phân ra thành sản phẩm ngũ cốc và các loại đậu”.

Thêm rau và trái cây

Trước đây, HCSP yêu cầu người dân Pháp nên ăn ít nhất 5 bữa rau, củ, trái cây mỗi tuần thì nay cơ quan này khuyên nên ăn nhiều hơn nữa, cho dù đó là rau củ quả tươi, đông lạnh hay đóng hộp. Mỗi lần ăn khoảng 80-100 gram. Và thêm một ít trái cây có vỏ cứng như hạnh nhân, quả đào lạc, quả phỉ… nhưng nhớ không được chấm muối để ăn.

Những tác dụng tốt của rau, củ, quả với sức khỏe con người cho đến nay không còn gì phải bàn cãi: chúng đem lại các khoáng chất, vitamin và chất xơ… Với trái cây đóng hộp, không nên dùng loại có chứa nhiều đường. Chỉ nên uống một ly sinh tố tươi mỗi ngày.

Với các loại đậu (đậu năng hay đậu Hà Lan) nên ăn ít nhất 2 lần mỗi tuần. Mặc dù đây là loại cũng cung cấp chất xơ nhưng người Pháp hiện ăn quá ít (chỉ 11 gram/người/năm).

Rau, củ, quả là thực phẩm luôn tốt cho sức khỏe

Hạn chế các loại thịt

Với các loại thịt đỏ (bò, cừu, ngựa, chỉ nên ăn tối đa 500 gram mỗi tuần. Cần ưu tiên thịt gia cầm. Không nên ăn quá 150 gram thịt lợn mỗi tuần và tránh phần thịt có màu đỏ.

Đối với hải sản, HCSP khuyến cáo người dân chỉ nên ăn 2 lần mỗi tuần và phải thay đổi chủng loại cũng như nguồn gốc đánh bắt để hạn chế bị nhiễm độc kim loại nặng.

Nguy cơ dẫn đến ung thư tuyến tiền liệt

Điểm đáng chú ý nhất trong bộ quy tắc dinh dưỡng mới được Pháp ban hành là có thêm một loại thực phẩm mới trong danh mục cần được hạn chế, chính là các sản phẩm được chế biến từ sữa như sữa chua, các loại pho-mát... và cả sữa nguyên chất.

Theo đó, mỗi ngày, trẻ em có thể dùng từ 3-4 sản phẩm từ sữa, còn thanh thiếu niên và người lớn tuổi chỉ nên dùng tối đa 2 sản phẩm từ sữa. Đó là những thay đổi chính trên bảng tóm tắt 12 tiêu chuẩn dinh dưỡng mới được cập nhật. Ngoài ra, người lớn cũng được hướng dẫn thêm về chế độ ăn uống cho trẻ em theo từng nhóm tuổi.

Dựa trên các số liệu phân tích, chuyên gia Chantal Julia giải thích rằng, nếu tiêu thụ quá nhiều các sản phẩm từ sữa sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Tuy chưa giải thích được rõ lý do của vấn đề này vì nghiên cứu cần được thực hiện trong một thời gian dài, nhưng dựa trên nguyên tắc phòng ngừa thì "Chúng tôi không khuyên là mỗi ngày chỉ được ăn ít hơn 2 sản phẩm từ sữa, nhưng mức khuyến cáo tối đa là 2 sản phẩm từ sữa", theo các chuyên gia.

Các sản phẩm được chế biến từ sữa cũng bị nhiễm bẩn

HCSP đã dựa trên các dữ liệu khoa học mà Cơ quan Quốc gia về Vệ sinh an toàn thực phẩm, môi trường và lao động Pháp (ANSES) cung cấp từ năm 2012 để tìm kiếm mối liên hệ giữa các sản phẩm từ sữa với bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Một chuyên gia cho rằng, sữa có chứa yếu tố tăng trưởng được sản sinh tự nhiên trong cơ thể con người và nhiều loại động vật, như IGF-1 và "nhiều công trình nghiên cứu khoa học đã tìm hiểu vai trò của yếu tố tăng trưởng trong cơ chế phát triển của tế bào và của ung thư".

Kết luận dựa trên các phân tích tổng hợp đã chỉ ra "mối quan hệ giữa nồng độ IGF-1 trong máu và nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt" nhưng chưa thể xác định chính xác mức độ rủi ro có thể xảy ra vì còn phải phụ thuộc vào liều lượng sử dụng. Theo HCSP, mọi người nên chú ý đến khối lượng của các sản phẩm từ sữa trong khẩu phần ăn hằng ngày, với tiêu chuẩn định mức là 150ml sữa, 125g sữa chua, 30g pho mát.

Tuy nhiên, mỗi ngày cũng có thể dùng 3 sản phẩm từ sữa nếu sản phẩm có khối lượng nhẹ. Các chuyên gia cũng khuyên rằng, nên ưu tiên sử dụng các loại pho mát giàu canxi (Parmesan, Gruyère, Comté) và ít chất béo; nên sử dụng đa dạng các loại sản phẩm từ sữa để giảm nguy cơ bị nhiễm bẩn đến từ môi trường (như thuốc trừ sâu, kim loại nặng).

Chuyên gia Chantal Julia chia sẻ: "Chúng tôi không có khái niệm chính xác liên quan đến tác nhân làm nhiễm bẩn các sản phẩm từ sữa nhưng đây là một nguyên tắc phòng ngừa áp dụng cho tất cả các loại sản phẩm, cũng như việc nên ăn các loại cá khác nhau". Bên cạnh đó, lời khuyên chung dành cho tất cả mọi người là nên ưu tiên sử dụng những sản phẩm thô, tránh ăn quá nhiều một thực phẩm nào đó và bỏ thói quen ăn vặt và chỉ ăn kiêng theo hướng dẫn của chuyên gia sức khỏe.