Người lính từng cầm súng trực tiếp tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh, giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, giờ đây tóc đã điểm bạc nhưng những ký ức của ông về ngày "non sông thu về một mối" vẫn không hề phai mờ. Không khó để nhận ra sự phấn chấn, hồ hởi của người lính nông dân này khi có người muốn nghe ông kể về những gì đã trải qua trong những thời khắc lịch sử của đất nước.

Tháng 5/1974, nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc và cũng là nguyện vọng của bản thân, cùng với nhiều bạn bè đồng trang lứa, chàng thanh niên 19 tuổi Nguyễn Xuân Dụ lên đường nhập ngũ. Sau đó, ông được điều động đi B và được phân về C13-D6-E2-F9-Quân đoàn 4 Quân đội nhân dân Việt Nam.

Đến ngày 23/2/1975, chàng binh nhất Nguyễn Xuân Dụ đã sát cánh cùng các đồng đội ở Tiểu đội hỏa lực Cối 60 trực tiếp đánh vào chi khu Dầu Tiếng - Bình Dương của địch. Sau nhiều ngày chiến đấu, với 3 tiểu đoàn, quân ta đã tiêu diệt tiểu đoàn Ngụy bảo vệ khu trung tâm Dầu Tiếng.

Ông Nguyễn Xuân Dụ - Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Đại Hùng.

Trong trận chiến đấu này, khi quân ta làm chủ được khu Dầu Tiếng thì ông Nguyễn Xuân Dụ đã bị thương và được đưa về hậu phương chữa trị. Sau 15 ngày điều trị, ông tiếp tục trở về đơn vị tham gia giải phóng Sài Gòn - chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

“Lúc này, đơn vị tôi tiến công từ Campuchia về Tây Ninh và hướng đến Sài Gòn. Đến ngày 28 và 29/4/1975, đơn vị đã phục quân ở Hậu Nghĩa, giáp với Sài Gòn, để chờ lệnh tổng tiến công. Đêm 29/4/1975, đơn vị được lệnh đánh sâu vào Sài Gòn. Sau nhiều giờ hành quân chiến đấu, đến 6h sáng 30/4/1975 chúng tôi đã nhận được sự đón tiếp nồng hậu của người dân khi tiến vào tiếp quản Bộ Tổng tham mưu của địch. Và, trưa ngày hôm đó, khi biết tin địch đầu hàng vô điều kiện mọi người đều rất phấn khởi, vỡ òa trong vui sướng, nhiều người đã khóc” - cựu chiến binh Nguyễn Xuân Dụ kể.

Đang chia sẻ với chúng tôi cảm giác vui sướng của mình trong giờ phút hào hùng của dân tộc, ông Dụ bỗng ngưng lại, đôi mắt nhìn xa xăm. Giọng ông nhẹ hẳn đi: “Sau giây phút hân hoan chiến thắng, chúng tôi bắt đầu nhớ đến những đồng đội của mình đã vĩnh viễn nằm lại nơi chiến trường. Những người không được thấy ngày đất nước thống nhất, nhưng lúc nào họ cũng nghĩ về ngày đó”.

Chiến tranh là gắn liền với mất mát, đau thương, điều này ai cũng biết, nhưng có lẽ cảm xúc thiêng liêng này chỉ những người như ông Dụ mới có thể cảm nhận được hết.

Trong cuộc đời binh nghiệp của mình, từ năm 1974 đến năm 1990, Đại úy Nguyễn Xuân Dụ tự hào nhất là được đóng góp công sức của mình vào thắng lợi của chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Trở về quê hương, phát huy tinh thần của người giải phóng quân, ông Dụ tiếp tục tham gia các công tác tại địa phương như: trưởng thôn Trung Thượng, bí thư chi bộ thôn Trung Thượng… Hiện, ông được bầu giữ chức vụ Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Đại Hùng.

Với những đóng góp của mình, ông Nguyễn Xuân Dụ đã được Nhà nước tặng thưởng 1 Huy chương kháng chiến hạng Ba, 3 Huy chương niên hạn. Năm 2015, ông được trao tặng Huy hiệu 40 năm tuổi Đảng.

Trở về địa phương, ông Dụ luôn trăn trở làm sao để các thế hệ đi sau biết tới quá khứ hào hùng của dân tộc, biết được những mất mát to lớn của các thế hệ đi trước để đem lại hòa bình, thống nhất cho đất nước.

“Mong ước của tôi là làm sao để lớp trẻ biết phát huy truyền thống của đất nước, chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng. Trong các dịp kỷ niệm, ngày lễ lớn của đất nước và địa phương, bản thân tôi đều trực tiếp đến các trường học của xã để nói chuyện lịch sử, giáo dục truyền thống cho các cháu học sinh” - ông Dụ tâm sự.

Chia tay với ông Nguyễn Xuân Dụ, điều đọng lại trong chúng tôi là hình ảnh một giải phóng quân đôn hậu, chất phác. Đã ngoại lục tuần, nhưng mỗi khi kể về những năm tháng tham gia chiến dịch giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước ông như trẻ ra trông thấy. Nghĩ lại những lúc ông reo lên khi kể về quá khứ, chúng tôi lại càng thêm thấm thía câu thơ của Đức vua Trần Nhân Tông.

Bạch đầu quân sĩ tại,

Vãng vãng thuyết Nguyên Phong

Tạm dịch là:

Người lính già đầu bạc

Kể mãi chuyện Nguyên Phong.