Lần này tôi đến Phú Yên đúng vào ngày nắng nóng gay gắt. Phan Minh Vương, công nhân Đội Quản lý điện tổng hợp Nam Tuy An (Điện lực Tuy An) nhận chở tôi bằng xe máy đi thực tế.

- Anh muốn đi đâu? - Vương hỏi.

- Đến thủ phủ của xứ hoa vàng cỏ xanh.

- Lên đấy chỉ có chụp ảnh “seo phì”, sống ảo chứ liên quan gì đến điện đóm!

- Có đấy! Tôi đến để nghe bà con nói về điện, nói về công việc của các anh - tôi cự lại.

Khắc phục sự cố lưới điện sau bão số 12 năm 2017

Như mở tấm lòng, trên đường đi, Vương kể với giọng tâm tình: Đội có 10 người, quản lý lưới điện 6 xã cánh Nam Tuy An, phục vụ khoảng 17.000 khách hàng, điện chủ yếu là để sinh hoạt. Nông thôn không có tên đường, không có số nhà, công nhân điện lực đi làm phải ghi nhớ từng khoảng trụ, từng con đường, từng gốc cây, vì đó chính là “địa chỉ” của khách hàng. Đi làm, ngoài công việc chuyên môn thì anh em điện lực phải kết thân với người dân, cả già cả trẻ, nên khi cần gì là bà con sẵn sàng hỗ trợ ngay. Ví như địa bàn xã vùng núi An Thọ, đất rộng, dân thưa, mùa mưa đi lại khó khăn, anh em lên đó làm nhiệm vụ, có lúc đường sạt lở không về được, nếu “dân vận” không khéo thì ai cho ăn, cho ở. Nói nôm na, anh em tâm niệm, sống và làm việc phải có nghĩa tình, đi dân nhớ, ở dân thương!...

Đường xa, khó khăn, nhìn áo Vương ướt dần mồ hôi, tôi buột miệng than “nắng gắt quá”. Vương cười: “Thế này thì bõ bèn gì, tụi em còn phải leo chót vót lên đỉnh trụ làm việc giữa trưa. Chạm tay vào xà, sứ, dây điện, trụ điện… đều nóng chẳng khác gì hòn than. Vậy mà làm riết cũng quen”...

Cái nắng vẫn đang đều đặn dội xuống khô khốc, bỏng rát. Mặc, Vương vẫn say sưa thổ lộ: “Học xong, em vào ngành điện công tác từ năm 2005. Trước đây em đi làm xa, cách nhà 50 cây số, mỗi ngày hai lượt đi về, rồi chạy loanh quanh trên địa bàn, tiền xăng ngót nghét gần nửa tháng lương. Năm 2011, em được điều chuyển về gần nhà hơn, đi đến đội chỉ còn khoảng 10 cây số”.

“Công việc chuyên môn của anh là gì?” - tôi hỏi. “Hầm bà làng” - Vương lại cười. Tôi chưa kịp “động não” thì Vương đã giải thích, anh em trong đội làm đủ thứ việc, ghi chỉ số điện, lắp đặt công tơ, xử lý sự cố, thay công tơ định kỳ, quản lý đường dây hạ thế, tiếp nhận hồ sơ khách hàng… Công việc bất chừng, có khi xuyên trưa, quá chiều, làm xong mới nghỉ, buổi tối còn phải thay phiên nhau trực ca, 3 đêm ngủ nhà, 1 đêm xa vợ…

Công nhân điện lực Phú Yên sửa chữa lưới điện

Xe đang ngon trớn bỗng Vương thắng vội, khựng lại, trước mặt là barie chắn ngang. Người bảo vệ đứng tuổi bước ra, nhìn Vương gật gật, cười xuề, rồi nhanh chóng mở chắn. Gửi xe, chúng tôi cuốc bộ trên con đường đất bụi pha cát xồm xộp dẫn lên ngọn đồi thuộc khu vực bãi Xép - gành Ông (xã An Chấn, huyện Tuy An) nay được gọi là đồi “Hoa vàng cỏ xanh”.

Trước mặt chúng tôi, một quầy lưu niệm dân dã với mái tranh, sườn gỗ bào thô, hàng hóa đủ màu sắc. “Mỗi ngày có hàng trăm lượt khách đến đây chơi, ngắm cảnh, chụp hình. Tôi để vài chiếc ghế, ai mệt ghé ngồi nghỉ, thích thì mua hàng, không mua cũng không sao” - chị Hiền, người bán hàng lưu niệm, nói. Quầy lưu niệm này mọc lên sau khi bộ phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” của đạo diễn Việt kiều Victor Vũ gây tiếng vang cả trong và ngoài nước.

Tôi và Vương đứng trên đồi, chẳng thấy hoa vàng trên cỏ xanh, có lẽ vì đang giữa mùa nắng cháy. Hiện diện quanh đây toàn một màu xanh của trời, của biển, của cỏ, của cây…, thiếu hoa vàng mà đã đẹp đến… não nùng khiến đôi chân ngẩn ngơ không muốn bước, đôi mắt mê mải không muốn rời cảnh mênh mông, mộc mạc, nguyên sơ mà tạo hóa ban cho xứ Nẫu. Xa xa trước mặt, Hòn Yến lấp ló như lời gọi mời khó cưỡng. Phía sau đồi là rừng dương bạt ngàn và phía dưới là khu dân cư yên bình…

Dõi mắt về hướng đường dây điện uốn cong theo con đường dân sinh dưới chân đồi, tôi nói với Vương: “Điện đóm của anh hăng hái thể hiện vai trò phục vụ người dân nhỉ?”.

Vương không trả lời mà dẫn tôi xuống quán hải sản Hoa Vàng. Chủ quán Lê Thanh Như mau mắn: “Gia đình em kinh doanh quán hải sản mấy năm nay rồi. Nghề này sử dụng điện không nhiều nhưng rất cần nguồn điện ổn định, liên tục 24/24h để chạy tủ đông, cắm máy sục ôxy bảo quản cá, tôm, cua, ghẹ, mực… May là lâu nay hiếm khi cúp điện. Bên điện lực đã cải thiện dịch vụ tốt hơn xưa nhiều”.

Phát quang cây cối ở xã Xuân Quang 3 (huyện Đồng Xuân, Phú Yên)

Rời quán Hoa Vàng, mặt trời đứng bóng. Tôi và Vương chạy xe tìm quán nước, bỗng nghe đằng xa vọng lại: “Thợ điện! Thợ điện!”. Chúng tôi đi về phía phát ra tiếng gọi, thấy một bóng áo vàng cam khác đang lúi húi sau chiếc tủ kem, hóa ra không phải gọi Vương. Chị chủ nhà bán tạp hóa và cà phê giải khát, phân trần: “Cái tủ không vô điện từ sáng sớm, nhờ quanh chẳng ai sửa được, may gặp chú Hòa”. Người thợ điện mà chị chủ nhà vừa nói là anh Trần Hòa, 52 tuổi, nhỏ thó trong bộ đồng phục màu vàng cam, cùng đội với Vương.

Cắm điện, tủ kem lại chạy xè xè, mắt chủ nhà sáng rỡ, còn lưng áo anh Hòa thì ướt nhẹp, mồ hôi trên mặt túa ra lóng lánh. Rót nước mời chúng tôi, chị chủ nhà nói: “Xóm này toàn dân biển, đàn ông trai tráng ra khơi hết. Nên khi điện trong nhà không sáng, nồi cơm trục trặc, tủ lạnh không chạy… là tụi tui chỉ biết gọi các chú thợ điện đến kiểm tra, sửa giúp. Các chú nhiệt tình lắm, bất kể nắng mưa, hễ gọi điện nhờ là họ đến ngay, chẳng nề hà gì cả”.

Lời chị chủ nhà khiến tôi thấm thía về cụm từ “dân vận khéo” mà Vương đã nói dọc đường, như một cách hành xử “ấm tình người” của những người thợ điện xứ Nẫu. Văn hóa chẳng phải ở đâu xa.

Còn với lãnh đạo địa phương, khi nghĩ về ngành điện, có lần ông Phan Đình Phùng - Phó chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên thổ lộ: “Hình ảnh công nhân kéo đường dây tải điện, dựng những cột điện trên núi, trên đỉnh Trường Sơn rất vĩ đại. Tôi nghĩ ngành điện xứng đáng là một ngành tiên phong, có phẩm chất anh hùng và bản lĩnh. Những đóng góp của ngành điện đối với đất nước quá rõ, trong bất cứ giai đoạn nào, kể cả trong chiến tranh, trong hòa bình, xây dựng đất nước… đều được đất nước và nhân dân ghi nhận”.

Những gì mắt thấy, tai nghe đọng lại và lan tỏa trong tôi là hình ảnh những “bông hoa” màu vàng cam âm thầm cống hiến, tận tụy trong vai trò phục vụ người dân. “Hoa vàng” chính là cái đẹp “vị nhân sinh”.

Nếu chịu khó lắng lòng để nghĩ đến những người thợ áo cam đang ngày đêm giữ cho dòng điện thông suốt, đưa dòng điện vươn xa đến mọi nhà, mọi nẻo, tôi tin rằng, nhiều người sẽ cảm nhận được vị mặn của những giọt mồ hôi trên những “bông hoa vàng” đó.

Cái nghiệp cầm bút, càng đi, càng thấy, càng viết lại càng thấy mình như mắc nợ với những “người lính áo cam”. Ngôn từ có hạn. Tôi làm sao viết được hết tất thảy nỗi gian truân, nhọc nhằn của những người thợ điện suốt dọc dài miền Trung - Tây Nguyên?...

Lê Hải

Gần lắm Nao Quang ơi!

Đường đến điểm thu tiền – nỗi ám ảnh mùa mưa

Điện sáng Cù lao ông Hổ - Quê hương Bác Tôn

Khắc tinh của 'điện tặc'