Bắt buộc ghi âm, ghi hình khi hỏi cung

Theo Thông tư liên tịch số 03, cán bộ điều tra chỉ được hỏi cung khi bố trí được thiết bị ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh. Trong trường hợp không bố trí được thiết bị ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh thì không được tiến hành hỏi cung. Cán bộ hỏi cung hoặc lấy lời khai người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội (gọi tắt là người bị hỏi cung) phải đăng ký với cán bộ chuyên môn tại cơ sở giam giữ hoặc trụ sở Cơ quan Điều tra, Viện Kiểm sát Nhân dân để được bố trí phòng chuyên dụng trong việc ghi âm, ghi hình có âm thanh.

Thông tư liên tịch số 03/2018 bắt buộc ghi âm, ghi hình khi hỏi cung

Sau đó, cán bộ hỏi cung làm thủ tục trích xuất đối với bị can bị tạm giam hoặc triệu tập bị can đang tại ngoại theo quy định (không được đưa bị can tại ngoại vào hỏi cung ở cơ sở giam giữ, trừ trường hợp đối chất với bị can đang bị tạm giam).

Thông tư liên tịch 03 cũng nhấn mạnh, trước khi tiến hành ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh, cán bộ điều tra phải thông báo cho người bị hỏi cung và ghi vào biên bản. Việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh bắt đầu từ khi cán bộ hỏi cung nhấn nút bắt đầu. Cán bộ phải đọc thời gian bắt đầu và ghi rõ trong biên bản. Trong quá trình hỏi cung có thể tạm dừng ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh bằng cách nhấn nút tạm dừng. Trước khi tạm dừng phải đọc rõ thời gian tạm dừng, lý do tạm dừng, khi tiếp tục làm việc cũng phải đọc rõ thời gian tiếp tục, quá trình này được ghi rõ trong biên bản… Trường hợp đang hỏi cung mà thiết bị xảy ra sự cố kỹ thuật thì phải dừng ngay buổi hỏi cung, lấy lời khai. Việc này ghi rõ trong biên bản, có xác nhận của cán bộ chuyên môn.

Thông tư liên tịch 03 cũng nghiêm cấm việc tự ý chỉnh sửa, cắt, ghép, giả mạo, hủy trái phép, làm sai lệch, làm hư hỏng, làm thất lạc dữ liệu ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh; sao chép, phát tán, khai thác, sử dụng kết quả ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh ngoài mục đích; làm lộ, lọt thông tin vụ án hoặc xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp, uy tín, danh dự của cơ quan, tổ chức, cá nhân; phá hủy cơ sở vật chất, cố ý làm hư hỏng hoặc sử dụng không đúng mục đích các phương tiện, thiết bị kỹ thuật sử dụng để ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh.

Hình ảnh, âm thanh được sử dụng thế nào?

Trong giai đoạn điều tra, kết quả ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh được sử dụng trong trường hợp bị can hoặc người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội thay đổi lời khai so với lời khai đã khai trước đó, để làm rõ hành vi phạm tội của bị can, pháp nhân thương mại và đồng phạm khác (nếu có); kiểm tra việc chấp hành pháp luật của điều tra viên, cán bộ điều tra, kiểm sát viên, kiểm tra viên trong quá trình hỏi cung, lấy lời khai.

Trong giai đoạn truy tố, kết quả ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh để phục vụ truy tố và làm cơ sở xác định tính khách quan trong hỏi cung bị can hoặc lấy lời khai; để đánh giá chứng cứ làm rõ hành vi phạm tội của bị can và đồng phạm. Đặc biệt, kết quả ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh để kiểm tra, phát hiện có hay không dấu hiệu oan, sai; bị can có bị bức cung hoặc dùng nhục hình hoặc vi phạm pháp luật trong giai đoạn điều tra.

Trong quá trình chuẩn bị xét xử, HĐXX quyết định việc cho nghe, xem nội dung được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh tại phiên tòa trong các trường hợp như: Kiểm tra chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan đến vụ án mà HĐXX thấy cần thiết phải kiểm tra công khai tại phiên tòa; bị cáo tố cáo bị bức cung, nhục hình trong quá trình hỏi cung, lấy lời khai; bị cáo, người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội thay đổi lời khai; khi có đề nghị của kiểm sát viên, điều tra viên và những người tiến hành tố tụng khác.