Theo Sở Công Thương TP HCM, trong bối cảnh kinh tế khó khăn nhưng tỷ trọng 4 ngành công nghiệp trọng yếu của TP HCM vẫn ổn định, cơ cấu ngành có sự chuyển dịch tích cực. Trong năm 2012, tỷ trọng 4 ngành công nghiệp trọng yếu gồm: cơ khí - chế tạo; công nghệ thông tin - điện tử; hóa chất - cao su - nhựa và chế biến lương thực, thực phẩm, chiếm 57,3% tỷ trọng công nghiệp. Và các ngành này đều đạt tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất công nghiệp khá. Nhiều công nghệ mới, tiên tiến đã được ứng dụng, mang lại hiệu quả cao trong sản xuất.

Tuy nhiên, Sở Công Thương thành phố cũng nhìn nhận, tốc độ phát triển công nghiệp trọng yếu trong những năm gần đây đã chậm dần và thị trường tiêu thụ đang bị thu hẹp, đa số vẫn là các doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm (85%), sức cạnh tranh còn yếu.

Cơ khí chế tạo là một trong 4 ngành công nghiệp trọng yếu của TP HCM

Ông Nguyễn Phước Hưng - Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp TP HCM cho rằng: Cần đánh giá năng lực cạnh tranh của sản phẩm công nghiệp TP HCM so với các nước ASEAN và Trung Quốc. Sắp tới, sản phẩm từ các nước ASEAN tràn vào Việt Nam với thuế suất 0%, trong khi tính cạnh tranh sản phẩm công nghiệp chúng ta chưa cao nếu không tập trung đầu tư thì khó phát triển những ngành này và nhà đầu tư nước ngoài sẽ vào chiếm lĩnh thị trường trên sân nhà.

Hiện nay, các ngành công nghiệp trọng yếu của TP HCM cũng đang bộc lộ nhiều hạn chế. Cụ thể như: Ngành cơ khí - chế tạo, hiện nay thuế nhập linh kiện lên đến 20% trong khi thuế nhập nguyên máy chỉ là 5%. Điều này sẽ dẫn đến xu hướng nhập nguyên máy hơn là chỉ nhập một phần linh kiện. Ngành hóa chất, cao su, nhựa thì sản phẩm đang tỏ ra thiếu sức cạnh tranh với hàng Trung Quốc. Ngành chế biến thực phẩm cũng đang trong cuộc cạnh tranh gay gắt với hàng nước ngoài.

Theo ông Từ Minh Thiện - Thành viên Ban Kinh tế Ngân sách HĐND TP HCM, không phủ nhận sự phát triển của công nghiệp TP HCM nhưng nhìn lại thì 10 năm nay, công nghiệp của thành phố vẫn không có gì thay đổi nhiều dù kinh tế phát triển.

Để nâng cao năng lực cạnh tranh của 4 ngành công nghiệp trọng yếu của TP HCM, Sở Công Thương kiến nghị UBND thành phố xem xét cho phép sửa đổi, bổ sung và triển khai thực hiện Quyết định số 33/2011/QĐ-UBND về ban hành quy định thực hiện các dự án đầu tư thuộc chương trình kích cầu thành phố theo hướng hỗ trợ 100% lãi vay cho toàn bộ các dự án thuộc 4 ngành công nghiệp trọng yếu phù hợp với quy hoạch được duyệt và không gây ô nhễm môi trường.

Đồng thời, đề nghị đưa các dự án của doanh nghiệp thành phố đầu tư ở các tỉnh, thành khác có liên kết, hợp tác với TP HCM để sản xuất các sản phẩm thuộc 4 ngành công nghiệp trọng yếu vào các chương trình ưu đãi của thành phố; mở rộng đối tượng, bổ sung các dự án thuộc lĩnh vực công nghiệp phụ trợ được tham gia chương trình kích cầu...

Ngoài ra, chúng ta cần tiếp cận mạnh hơn nữa theo chuỗi cung ứng để nhìn ra điểm mạnh, yếu của sản phẩm. Trên cơ sở đó định hướng phát triển và cho ra đời những sản phẩm phù hợp với yêu cầu thị trường.

Mai Phương