Cắt, xén đoạn ghi âm phỏng vấn

Đầu tháng 3, dư luận bị thu hút bởi thông tin: “NSƯT Nguyễn Chánh Tín bị vỡ nợ và sắp phải ra đường”. Ngay sau khi thông tin trên được phát tán, hàng trăm bài viết được đăng tải và cũng không ít những cây bút đọc “báo bạn” để nghe, để hóng hớt câu chuyện rồi cho ra lò những tác phẩm làm méo mó đến một nghệ sĩ của công chúng.

Gần đây, trên mạng lại lan truyền một đoạn phỏng vấn dài 42 phút trong một buổi nói chuyện với NSƯT Nguyễn Chánh Tín với các phóng viên. Hàng chục phút nói chuyện với hàng chục câu hỏi được đưa ra và làm rõ vấn đề. Nếu như nghe nguyên bản đoạn hội thoại gốc ấy, dư luận sẽ hiểu được tường tận của vấn đề.

Cách trả lời “hồn nhiên” của nghệ sĩ gốc miền Tây một cách chân chất và rất cởi mở. Nhưng đến khi, đoạn trả lời phỏng vấn hơn 42 phút được cắt xén và còn lại hơn 3 phút thì sự việc đã hoàn toàn khác.

NSƯT Nguyễn Chánh Tín, một nạn nhân mới trong công nghệ “chà nhám” hình tượng người nghệ sĩ.

Mở đầu đoạn 3 phút được xem là “chính thống” được một báo nọ tung lên mạng đã xuất hiện lời nói của NSƯT Chánh Tín: “Có thời gian chuẩn bị để mà đi thôi, còn từ nay tới sáu tháng nữa có nước mà quần chúng xúm nhau mỗi người giúp một tay, cả nước đó thì mặc may”.

Đối chiếu với đoạn gốc phỏng vấn nghệ sĩ Chánh Tín, đoạn trả lời trên được cắt và ghép của câu hỏi ở phút thứ 20:05. Câu hỏi của phóng viên đặt ra cho người được trả lời rằng: “Anh có nghĩ rằng anh ráng ráng, hay có phép màu nào đó để giữ được căn nhà này sau tháng 9 không?”. NSƯT Nguyễn Chánh Tín đã trả lời: “Nếu chỉ có 6 tháng, để kiếm được 10 tỷ, thì vốn liếng phải lớn lớn”.

Nhưng, thay vào đó, tờ báo nọ đã đăng tải câu trả lời của nghệ sĩ Chánh Tín được cắt ghép ở phút 20:20 rằng: “6 tháng thì chỉ để chuẩn bị cho kỹ lưỡng rồi dọn đi thôi chứ không có cách nào mà lấy lại căn nhà được hết. Chỉ mong nhà nước cho khoảng thời gian để có thời gian chuẩn bị để mà đi thôi, còn từ nay tới sáu tháng nữa có nước mà quần chúng xúm nhau mỗi người giúp một tay, cả nước đó thì mặc may. Thí dụ vậy, mỗi người giúp tay, cả triệu người đó, thì họa may mình vực lên đưọc”.

Câu trả lời này hoàn toàn hợp lý khi NSƯT Chánh Tín đã nói ngay từ đầu: “Chẳng còn tiền bạc gì hết”.

Một vấn đề được đặt ra ở đây, khi đăng đoạn clip lên mạng, người cầm bút đã cố ý cắt ghép bỏ đi câu hỏi, không đăng câu hỏi, cũng không đăng nguyên vẹn câu trả lời, chỉ trích ngang một phần của câu trả lời. Thay vào đó, để có thể giật gân, để có thể câu khách và hơn hết có thể gây “sốc” cho độc giả, người viết bài sẵn sàng cắt thành câu trả lời: “Có thời gian chuẩn bị để mà đi thôi, còn từ nay tới 6 tháng nữa có nước mà quần chúng xúm nhau mỗi người giúp một tay, cả nước đó thì mặc may”.

Để rồi từ đó, những câu trả lời của một nghệ sĩ được biến tướng, được xào chẻ, được “nấu” theo một hướng khác: “Chánh Tín đòi cả nước đóng tiền để ở căn nhà 10 tỷ. Chí Trung kêu gọi mọi người đóng 10 tỷ cho Chánh Tín. Chí Trung từ thiện không đúng chỗ…”.

“Mông má” bài viết, giật tựa câu view

Người nghệ sĩ vô tình trở thành cái “thòng lọng” câu lượng độc giả, làm “giật gân” cho độc giả và khiến giới hâm mộ hiểu lầm để oán trách. Câu hỏi trên một phóng viên nói hơi to, nghe rõ nên trong clip cắt bỏ luôn câu hỏi, không còn câu hỏi, chỉ còn câu trả lời, mà chỉ trích một đoạn của câu trả lời, đủ để người nghe thấy phản cảm với người được trả lời

Hay như, ở phút 40:05, câu hỏi phóng viên đặt ra: “Anh có nghĩ anh sẽ mua căn nhà giống như vầy (tức nhà của NSƯT Nguyễn Chánh Tín đang ở - PV) mà nhỏ hơn không?”

NSƯT Chánh Tín thật thà trả lời: “Có khả năng thì mua chứ, bây giờ người ta bán nhà trả góp thiếu gì, nhưng hiện giờ không có khả năng thì đi ở chung cư đở rồi mới dám tính sau. Nhưng tôi chọn chung cư chứ không để ngân hàng xếp đặt, vì ngân hàng nó cho cái chung cư nhỏ bằng cái phòng này (phòng khách nghệ sĩ Chánh Tín đang ngồi phỏng vấn chỉ rộng khoảng 15 m2 - PV) thì kỳ cục quá”.

Nghệ sĩ Nguyễn Chánh Tín trong vai diễn Nguyễn Thành Luân.

Đây cũng là một câu hỏi đã được sắp đặt để cùng một mục đích “hại người”. Vì trước đó, NSƯT Chánh Tín đã nói không còn tiền bạc gì cả, vừa bị bệnh tật thuốc men, trầm uất không làm ăn được gì, phải bán đi cả những kỷ vật rất trân trọng chỉ là để có vài triệu đồng tiêu dùng, mỗi lần nghe cưỡng chế tới là xỉu vì không có tiền bạc gì hết.

NSƯT Chánh Tín trả lời như trên là đúng lý, tiền đâu mà mua nhà giống vầy, ngay cả mua trả góp cũng không có khả năng, thế là đăng giật gân tiêu đề “NSƯT Chánh Tín chê chung cư không ở, đòi quần chúng góp tiền cho ở nhà 10 tỷ”.

Ở phút 41:38 của clip phỏng vấn nguyên bản với câu hỏi: “Xin chú cho biết nguyện vọng của chú là gì?”. Giống như trên, trong clip-3-phút được đăng tải trên một số tờ báo mạng và không đăng câu hỏi, chỉ trích ngang một đoạn câu trả lời của NSƯT ChánhTín rồi nối liền câu trả lời này vô đoạn “chê chung cư”.

Chưa dừng lại đó, trước đó cũng có một câu hỏi được đặt ra: “Anh bây giờ như vậy (không tiền bạc gì - PV) làm sao lo toan những chi phí trong gia đình?”. Và một câu hỏi liền tiếp theo: “Có muốn tiếp tục làm phim không?”, và thêm một câu hỏi nữa: “Xin chú cho biết nguyện vọng của chú là gì?”.

Câu trả lời của NSƯT Chánh Tín: “Trước mắt là được ở 6 tháng đã, rồi nguyện vọng là nếu quần chúng muốn giúp đỡ tui thì mỗi người một tay tui nghĩ tui sẽ lên lại… toàn quốc giúp thì tôi chắc có được một chút vốn để làm ăn, nhà hàng hay hát với nhau để làm base… (base có nghĩa: bắt đầu làm việc gì đó – PV) để tui lao động kiếm tiền, đến lúc có tiền rồi thì tiếp tục làm phim phục vụ khán giả”.

Nhưng câu hỏi thì không đăng, chỉ cắt ngang một phần của đoạn trả lời rồi nối vô đoạn “chê chung cư”, cộng thêm “tung hỏa mù” và cuối cùng đăng tải trên mạng: “Chánh Tín chê chung cư không ở, đòi toàn quốc góp tiền để ở nhà 10 tỷ, với mua cho Chánh Tín nhà hàng và hát với nhau, nhưng vậy mà chỉ mới là cái base…”.

Trên đây chỉ một phần trong những “công nghệ chà nhám” hình tượng một nghệ sĩ của công chúng. Rất nhiều cách thức khác được một số tay viết đưa ra nhằm “chà” thật mạnh để câu lượng người truy cập trên các trang mạng. Hậu quả, nghệ sĩ được phỏng vấn chỉ biết nhận những lời chỉ trích của dư luận mà “uất ức” mất đi danh tiếng.

Long Vũ