Một mỏ dầu ở Cromarty Firth, Scotland. Ảnh: France Info

Đối với Đảng Lao động Anh, đây là lần trở lại nắm quyền sau 14 năm trở thành phe đối lập. Điều này được nhiều người đánh giá là một nỗ lực trong quá trình chuyển đổi năng lượng của Vương quốc Anh.

Khi nói đến quá trình chuyển đổi năng lượng, hai Đảng phái chính trị lớn nhất ở Anh không thực sự khác biệt nhiều, ngoại trừ quy mô cam kết của họ trong việc thay thế dầu, khí đốt và than đá bằng các nguồn năng lượng sạch hơn. Không có gì đáng ngạc nhiên khi Đảng Lao động là phe đi đầu trong quá trình chuyển đổi đầy tham vọng này. Và giờ đây họ sẽ có cơ hội thử nghiệm các chính sách nhằm biến đất nước thành một siêu cường năng lượng sạch.

Sứ mệnh năng lượng sạch

"Để thực hiện sứ mệnh năng lượng sạch của chúng tôi, Đảng Lao động sẽ hợp tác với khu vực tư nhân để tăng gấp đôi năng lượng gió trên đất liền, gấp ba năng lượng mặt trời và tăng gấp bốn lần năng lượng gió ngoài khơi vào năm 2030", Đảng này cho biết trong một tuyên bố của mình, đồng thời nói thêm rằng họ sẽ giữ một nguồn dự trữ các nhà máy điện dự phòng chạy bằng khí đốt; đảm bảo sự chuyển đổi theo từng giai đoạn và có trách nhiệm đối với ngành dầu mỏ ở Biển Bắc.

Tuy nhiên, những công ty đang hoạt động ở Biển Bắc lại cho rằng, những điều Đảng Lao động tuyên bố và những gì nó thực sự mang lại sẽ rất khác nhau.

Cả Đảng Bảo thủ và Đảng Lao động đều xem ngành dầu khí như "công cụ" giúp tạo nguồn tiền phục vụ quá trình chuyển đổi. Thuế lợi tức phụ thu mà chính phủ Đảng Bảo thủ đưa ra vào năm 2022, nhằm ứng phó với lợi nhuận khổng lồ mà các ông lớn năng lượng kiếm được, chỉ là bước khởi đầu. Một năm sau, mức thuế được tăng từ 25% lên 35%. Vào đầu năm nay, khoản thuế này đã được gia hạn đến năm 2029.

Với loại thuế lợi tức phụ thu, gánh nặng thuế đối với các công ty dầu khí đã lên tới 75% - một tỷ lệ chắc chắn không có lợi cho tăng trưởng đầu tư. Mặc dù vậy, Chủ tịch một công ty năng lượng của Anh từng làm việc ở Biển Bắc trong nhiều năm đã so sánh môi trường đầu tư ở nước này với môi trường ở vùng chiến sự.

Telegraph dẫn lời ông David Latin của Serica Energy cho hay: "Chúng tôi không biết điều gì sẽ xảy ra trong cuộc nội chiến ở Libya, nhưng ít nhất chúng tôi biết rằng khi chiến tranh kết thúc, bên nào chiến thắng sẽ muốn có dầu. Ở Anh, đám mây đen đang bao phủ ngành công nghiệp này và không ai muốn chúng tôi nữa".

Nhiều người cho rằng, quan điểm của ông Latin không hoàn toàn đúng. Chính phủ Đảng Lao động có thể không còn muốn ngành dầu khí phát triển mạnh mẽ, nhưng họ cần nó để có tiền tài trợ cho các kế hoạch chuyển đổi của mình.

Tương lai ngành dầu khí Anh

Ngoài ra, Đảng Lao động còn tuyên bố sẽ loại bỏ "các khoản trợ cấp đầu tư hào phóng một cách vô lý" dành cho các công ty dầu khí. Điều này đề cập đến một cơ chế cứu trợ do Chính phủ của Thủ tướng Sunak ban hành, cho phép các công ty tái đầu tư lợi nhuận của họ vào khai thác dầu khí, để yêu cầu giảm thuế với tỷ lệ 91% trên mỗi pound mà họ tái đầu tư. Nếu không có cơ chế cứu trợ, lại phải chịu gánh nặng thuế, sẽ khó có công ty năng lượng nào đồng ý đầu tư vào khai thác dầu khí ở Anh trong tương lai. Thay vào đó, họ sẽ tìm kiếm sự tăng trưởng ở nơi giàu tiềm năng.

Vài ngày trước cuộc bỏ phiếu ở Anh, Giám đốc điều hành của Ineos Energy cho biết đầu tư vào Vương quốc Anh đang trở nên không kinh tế. David Bucknall đưa ra dự đoán của mình dựa trên các kế hoạch thuế của Đảng Lao động và nói rằng vì những kế hoạch đó, Ineos đang tìm cách mở rộng đầu tư ở Mỹ và Đan Mạch.

Tờ Daily Mail dẫn lời CEO Bucknall cho hay, Đảng Bảo thủ và Đảng Lao động đang cố gắng vượt mặt nhau "về mức độ thiệt hại mà có thể gây ra cho ngành này", đồng thời nói thêm rằng "nếu loại bỏ các khoản trợ cấp đầu tư và đánh thuế lợi tức phụ thu, rất dễ khiến mọi thứ trở nên không có lợi về mặt kinh tế".

Ngoài gánh nặng thuế cao hơn, kế hoạch của Đảng Lao động còn liên quan đến việc hủy bỏ cấp giấy phép khoan dầu khí mới cho Biển Bắc. Không có giấy phép mới, trong khi hóa đơn thuế đánh vào lợi nhuận cực kỳ lớn và không có các biện pháp giảm trừ, sẽ thật kỳ diệu nếu ngành dầu khí ở Anh có thể hoạt động tốt trong 5 năm tới.

Điều này thực sự tạo ra thách thức lớn đối với các kế hoạch chuyển đổi của Đảng cầm quyền.

Về cơ bản, các kế hoạch của Đảng Lao động đối với ngành năng lượng là sử dụng các công ty khai thác dầu khí làm nguồn cung tiền để tài trợ cho quá trình chuyển đổi khỏi dầu khí. Nhưng việc đánh thuế quá mức sẽ "bóp nghẹt" các công ty và buộc họ phải rời đi.