Năng lượng Mới số 268

Tiếng cười “hóa chất”

Funkyball (bóng cười) theo chân một số khách du lịch nước ngoài tràn vào Việt Nam như một thú chơi mới của một bộ phận giới trẻ Hà thành. Mặc dù chưa lâu, xong thú chơi “bóng cười” lại thu hút và làm khá nhiều bạn trẻ nghiện. Hiện nay, “bóng cười” không chỉ được bán và sử dụng rộng rãi ở các quán bar mà nhiều quán karaoke cũng đã bắt đầu kinh doanh mặt hàng này. Đặc biệt, giá 1 quả “bóng cười” chỉ 20.000-50.000 đồng/quả, nên rất nhiều bạn trẻ dù không phải là dân chơi cũng mua và sử dụng trong khoảng thời gian dài.

Thực ra “bóng cười” là quả bóng bay được bơm khí nitrous oxide (N₂O) thông qua một dụng cụ bơm. Chất khí N₂O khiến người hút vào có cảm giác phấn khích, ảo giác gây cười. Chỉ cần dùng miệng ngậm vào đầu quả bóng hít khí trong đó rồi lại thổi ngược ra cho quả bóng to lên. Cứ như vậy lặp lại khoảng 4-5 lần sẽ khiến bất cứ ai dù đang vui hay buồn đều sẽ cười… thả phanh.

Cũng không quá khó để mua được “bóng cười” chỉ cần ra phố Mã Mây, Hàng Thùng hay gọi điện theo một số điện thoại trên mạng 09361... sẽ được phục vụ tận nơi với giá rẻ. Qua lời giới thiệu của chủ một facebook trên mạng: “Giải trí lành mạnh không chất cấm, tạo cảm giác thoải mái vui vẻ cho bạn. Giá cực rẻ, 350k/hộp 10 quả. Dụng cụ bơm 260k dùng vĩnh viễn”. Đôi khi chủ facebook này còn tạo điều kiện cho các bạn trẻ có thể chơi miễn phí trong các ngày cuối tuần.

Một thanh niên bán bóng cười trên phố Mã Mây cho biết: “Hít loại khí trong quả bóng này vào người sẽ có cảm giác lâng lâng, phấn khích, cười ngặt nghẽo cả tiếng đồng hồ. Thấy mặt hàng này mới lạ, “hay hay” và đây cũng không phải là hàng cấm nên tôi đã nhập thử từ Hải Phòng về vừa để chơi với bạn bè, vừa để bán cho những người khác”.

Mắt mờ, tai ù vì cười

Mặc dù được quảng cáo rằng chơi loại “bóng cười” này không gây bất kỳ một ảnh hưởng bất lợi nào, nhưng các chuyên gia y tế thế giới cảnh báo nếu lạm dụng chất N₂O rất dễ dẫn tới co giật, ngất, mất kiểm soát, trầm cảm. Ngay cả nếu sử dụng ở nồng độ thấp, khí gây cười cũng sẽ ảnh hưởng đến nhận thức, làm giảm tầm nhìn và thính giác. Đặc biệt những người mắc bệnh hen suyễn và tim mạch và những bệnh liên quan đến đường hô hấp không được sử dụng và tiếp xúc với khí N₂O sẽ nguy hiểm thậm chí dẫn đến ngừng thở. Vì khí này giống như ma túy và cocain dạng nhẹ, tạo sự phấn khích, gây ảo giác.

Trong một bài báo đăng trên tờ ABCnews, bác sĩ Westley Clark, Giám đốc Trung tâm Điều trị lạm dụng chất gây nghiện (thuộc Cơ quan Quản lý lạm dụng chất gây nghiện và dịch vụ sức khỏe tâm thần của Mỹ) cho biết, không nên sử dụng khí N₂O vì dùng trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến thần kinh trung ương. Nguy hại hơn, việc dùng “bóng cười” cùng với các chất matriarch túy hoặc rượu có thể làm tăng đáng kể nguy cơ bị thương tổn nghiêm trọng hoặc tử vong.

Trước đó, năm 2010 diễn viên Mỹ Demi Moore sau khi hít loại “bóng cười” này trong một buổi tiệc đã phải nhập viện với triệu chứng co giật, run rẩy. Cuối năm 2012, một sinh viên Trường đại học Illinois là Benjamin Collen, 19 tuổi đã tử vong vì bị ngạt khí N₂O vào năm 2008. Benjamin được phát hiện chết tại phòng riêng trong khu ký túc xá sinh viên, xung quanh chất đầy bình bơm bóng cười.

Theo TS Ngô Thanh Hồi, Giám đốc Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương - Hà Nội, cho biết: Khí N₂O là loại khí giảm đau, có vị ngọt nhẹ, không màu. Chất này có thể gây tê, mê toàn thân nhưng không mất tri giác. Chưa có nghiên cứu nào chứng minh khí N₂O sẽ gây rối loạn tâm thần. Tuy nhiên, nếu dùng nhiều sẽ bị nhiễm độc và sẽ gây nghiện. Điều này sẽ ảnh hưởng tới yếu tố bệnh lý. Ban đầu nó có thể chỉ đơn thuần là một trò chơi nhưng nếu dùng nhiều, dùng lâu thì sẽ gây nghiện.

Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Phòng Quản lý chất lượng Viện Công nghệ thực phẩm cho hay, đây là loại khí sinh ra từ quá trình oxy hóa và dùng dể bảo quản thực phẩm. Họ sẽ bơm chất khí này vào các túi thực phẩm hút chân không. Người dân vẫn dùng được qua đường ăn uống, dạ dày. Nhưng nếu hút trực tiếp khí này vào người cũng sẽ gây hại vì sẽ đi thẳng vào phổi.

“Bóng cười” rõ ràng là một thú chơi có thể gây nghiện, gây hại cho sức khỏe, có thể ví như một loại “ma túy ảo” ngấm ngầm chi phối bộ não, tàn phá sức khỏe con người. Song điều đáng nói là cơ quan chức năng hiện chưa có quy định quản lý loại chất nguy hiểm này. Nhiều bạn trẻ vô tư lao vào thú tiêu khiển này mà không hề biết hậu họa. Thực tế cho thấy, tâm lý giới trẻ thường thích thú với cái mới, nhất là những thứ không gây hại ngay hoặc gây hại gián tiếp thì càng dễ “tặc lưỡi”. Do đó, cơ quan chức năng cần sớm có biện pháp quản lý loại chất này cũng như chế tài đối với hành vi sử dụng “bóng cười” của giới trẻ để sớm ngăn chặn những tác hại khó lường. Những bạn trẻ cũng cần nhận thức rõ sự nguy hiểm của thú chơi tai hại này, không nên chạy theo thú vui nhất thời mà làm ảnh hưởng đến sức khỏe.

Phan Linh