Theo đó, mục tiêu chính của Đề án là đưa Vinacomin trở thành tập đoàn kinh tế nhà nước mạnh; có cơ cấu hợp lý để nâng cao hiệu quả, sức cạnh tranh, phát triển bền vững của Vinacomin cùng với bảo vệ môi trường góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế.

Ngành nghề kinh doanh chính của Vinacomin là công nghiệp than; công nghiệp khoáng sản - luyện kim; vật liệu nổ công nghiệp; công nghiệp điện. Ðồng thời, Tập đoàn còn được kinh doanh trong một số lĩnh vực liên quan đến ngành, nghề kinh doanh chính như: công nghiệp cơ khí; công nghiệp hóa chất và vật liệu xây dựng; quản lý, khai thác cảng; vận tải, kho bãi; xây dựng công trình mỏ, dân dụng, công nghiệp, giao thông; thăm dò khảo sát địa chất; tư vấn khoa học công nghệ và đầu tư; giám định hàng hóa; đào tạo; y tế.

Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam có 16 đơn vị phụ thuộc, trong đó, công ty mẹ là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước.

Trong giai đoạn 2012 - 2015, Đề án dự kiến chuyển 10 doanh nghiệp thành đơn vị phụ thuộc công ty mẹ. Đồng thời, duy trì 5 doanh nghiệp do Vinacomin nắm giữ 100% vốn điều lệ; 9 doanh nghiệp Vinacomin nắm giữ từ 65- 75% vốn điều lệ; 11 doanh nghiệp Vinacomin nắm giữ từ 50-65% vốn điều lệ và 11 doanh nghiệp nắm giữ không quá 50% vốn điều lệ, có 2 doanh nghiệp bị giải thể, 1 công ty phá sản, sáp nhập Công ty TNHHMTV Địa chất Việt Bắc - Vinacomin vào Công ty TNHHMTV Địa chất mỏ - Vinacomin.

Ngoài ra, Vinacomin sẽ tiến hành hợp nhất một số Trường Cao đẳng nghề thành trường Cao đẳng nghề Mỏ - Vinacomin và thoái hết vốn của Vinacomin tại 9 doanh nghiệp...