NMĐHN Zaporizhzhya, lớn nhất châu Âu, với 6 tổ máy phát điện

Dự án xây dựng một khu phức hợp để xử lý chất thải phóng xạ (CTPX) tại nhà máy điện hạt nhân (NMĐHN) Zaporizhzhya được thực hiện để tạo ra hệ thống quản lý CTPX phù hợp với yêu cầu hiện đại, đồng thời để xử lý và lưu trữ vĩnh viễn.

Việc xây dựng một khu phức hợp để xử lý CTPX tại địa điểm NMĐHN Zaporizhzhya đã được bắt đầu lên kế hoạch từ năm 2006, nhằm mục đích thu gom lượng chất thải phóng xạ rắn được tạo ra trong quá trình vận hành các lò phản ứng hạt nhân, xử lý an toàn để chôn lấp vĩnh viễn. Năng lực xử lý (theo thiết kế) của khu phức hợp này là 200 tấn chất thải rắn và 70 tấn dầu thải mỗi năm.

Chính phủ Ukraine đã chính thức phê duyệt kinh phí xây dựng khu phức hợp xử lý CTPX tại Zaporizhzhya với một khoản tiền tương đương 24 tỷ USD.

Vào giữa tháng 12/2017, các chuyên gia đã tiến hành những thí nghiệm sơ bộ và xác nhận khả năng đưa khu phức hợp vào hoạt động thử nghiệm.

Theo kế hoạch, các hoạt động thử nghiệm của khu phức hợp đối với CTPX thực tế ở các NMĐHN đang hoạt động sẽ được tiến hành trong năm 2018. Việc hiện đại hóa hệ thống sẽ tạo ra một chu trình quản lý chặt chẽ chất thải phóng xạ.

Zaporizhzhya là NMĐHN lớn nhất ở châu Âu nếu tính theo công suất thiết kế, gồm 6 tổ máy phát điện WWER-1000 được lắp đặt theo dự án V-320 của Liên Xô trước đây.

Tổ máy số 1 bắt đầu vận hành từ tháng 12/1984 và tổ máy số 6 (tổ cuối cùng) được đưa vào hoạt động từ tháng 10/1995.

Được biết, CTPX từ NMĐHN Zaporizhzhya vẫn còn phải lưu trữ tạm trong kho gần nhà máy.

Trong khu vực loại trừ sinh hoạt xung quanh NMĐHN Chernobyl trước đây, Energoatom hiện cũng đang thực hiện dự án xây dựng một kho lưu trữ tập trung cho nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng.

Cơ sở quan trọng này được dự định để lưu trữ lâu dài nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng từ các NMĐHN Rivne, Nam-Ukraine và Khmelnitsky, từ trước đến nay vẫn phải vận chuyển sang Nga để xử lý và chôn lấp.

Hiện nay, Ukraine đang nới lỏng dần mối quan hệ với Nga trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân, nên rất nỗ lực tìm các biện pháp tự xử lý CTPX và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng.

Ngày 6/7/2017, Energoatom đã nhận được giấy phép của Cơ quan Thanh tra Nhà nước về Quy chế hạt nhân của Ukraine cho việc xây dựng Trung tâm lưu trữ nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng và đã khởi công xây dựng vào đầu tháng 12/2017. Hợp đồng xây dựng đã được ký với công ty Holtec International của Mỹ. Chi phí của dự án này ước tính khoảng 1,4 tỷ USD.

Dự kiến, Trung tâm lưu trữ nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng của Ukraine sẽ được ​​đưa vào hoạt động bước đầu trong giai đoạn 2020-2022 và dự án sẽ hoàn tất trong 16,5 năm.