Theo đó, đại biểu sẽ lựa chọn một trong hai phương án lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu. Phương án 1, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi với nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với nữ vào năm 2035.

Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng với lao động nam và đủ 55 tuổi 4 tháng với nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng với lao động nam và 4 tháng với lao động nữ.

Phương án 2, từ ngày 1/1/2021, căn cứ theo ngành nghề, tính chất công việc, môi trường và điều kiện lao động, địa bàn và cung, cầu của thị trường lao động, xu hướng già hóa dân số, Chính phủ quy định cụ thể lộ trình điều chỉnh tuổi nghỉ hưu của người lao động.

Quốc hội chốt phương án tăng tuổi nghỉ hưu

Theo Thường vụ Quốc hội, lộ trình điều chỉnh tuổi nghỉ hưu được đề xuất tăng dần hằng năm nhằm tránh gây "sốc" cho thị trường lao động, đảm bảo ổn định chính trị - xã hội. Tuy nhiên, không phải mọi người đều nghỉ hưu ở độ tuổi như nhau. Người lao động có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn dựa trên 3 tiêu chí: công việc, sức khỏe và địa bàn làm việc.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã rà soát, nghiên cứu và đưa vào danh mục khoảng 1.810 nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm với khoảng 3 triệu người sẽ được quyền nghỉ hưu sớm.

Cũng có những người sẽ được nghỉ hưu muộn hơn ở cả khu vực doanh nghiệp và khu vực công. Khu vực doanh nghiệp do thị trường quyết định.

Người lao động có thể nghỉ hưu khi đủ điều kiện, song cũng có thể tiếp tục làm việc nếu có nhu cầu và được thị trường chấp nhận.

Còn khu vực công thì chủ yếu áp dụng đối với người có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao theo 3 nguyên tắc là cơ quan có nhu cầu sử dụng; cá nhân có nguyện vọng; và người lao động có đủ sức khỏe đáp ứng công việc.

Mốc tăng tuổi hưu lên 60 với nữ, 62 với nam được Thường vụ Quốc hội đánh giá là bảo đảm sự phù hợp với quy mô, chất lượng, thể trạng sức khỏe và tuổi thọ của người lao động Việt Nam.

Hiện nay, tỷ lệ người trong độ tuổi có khả năng lao động giảm do tác động của quá trình già hóa dân số, tỷ lệ người phụ thuộc đang tăng lên (44,4% vào năm 2019).

Trong khi đó, chất lượng, thể trạng sức khỏe và tuổi thọ của người dân càng tăng (tuổi thọ bình quân của nam là 72,1 tuổi, của nữ là 81,3 tuổi; và cả hai giới tính là 76,6 tuổi, cao hơn tuổi thọ trung bình của dân số thế giới là 72 tuổi).

Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tuổi nghỉ hưu của đa số các quốc gia là từ 60 trở lên đối với nữ, 62 trở lên đối với nam và đang trong xu thế tăng hơn nữa lên hơn 65 tuổi trong tương lai.

Mức tăng tuổi nghỉ hưu đề xuất trong dự thảo Bộ luật lên 60 tuổi đối với nữ và 62 tuổi đối với nam là mức thấp so với tuổi nghỉ hưu phổ biến của các nước trên thế giới.

Về nội dung giờ làm, Báo cáo giải trình, tiếp thu dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thị Thuý Anh cho biết, về thời giờ làm việc bình thường, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị giảm từ 48 giờ/tuần xuống 44 giờ/tuần. Có ý kiến đại biểu đề nghị cần hết sức cân nhắc khi thay đổi quy định về thời giờ làm việc bình thường trong bối cảnh hiện nay do đây là vấn đề lớn, chưa có đánh giá tác động một cách đầy đủ.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội là rất xác đáng, việc tăng lương, giảm giờ làm, cải thiện và nâng cao điều kiện lao động đối với người lao động là xu hướng tiến bộ của thế giới.

Nhưng, ý kiến của Chính phủ, người sử dụng lao động, người lao động còn rất khác nhau, cần có thêm thời gian để đánh giá tác động đầy đủ, phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế, sức cạnh tranh của doanh nghiệp, để có sự điều chỉnh thời giờ làm việc bình thường cho phù hợp, hài hòa lợi ích giữa các bên, bảo đảm tăng trưởng của nền kinh tế nhưng phải bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động.

Vì vậy, cơ quan chủ trì thẩm tra đã chủ động đề nghị Chính phủ phối hợp tiếp thu, giải trình ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, trong đó thể hiện quan điểm của Chính phủ về nội dung này. Và, Chính phủ đề nghị "trước mắt giữ nguyên thời giờ làm việc bình thường như quy định của Bộ luật hiện hành" và "có lộ trình điều chỉnh giảm giờ làm việc bình thường vào thời điểm thích hợp".

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu theo hướng sẽ ghi vào nghị quyết của kỳ họp: giao Chính phủ căn cứ tình hình phát triển kinh tế - xã hội, đề xuất giảm giờ làm việc bình thường thấp hơn 48 giờ/tuần.

Đồng thời, giữ quy định "Nhà nước khuyến khích người sử dụng lao động thực hiện tuần làm việc 40 giờ đối với người lao động" tại Điều 105 về thời giờ làm việc bình thường.

Trên cơ sở đó, Chính phủ sẽ có các quy định triển khai cụ thể, đặc biệt, cần phối hợp với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, tổ chức đại diện người sử dụng lao động hướng dẫn về cơ chế thương lượng tập thể hiệu quả để từng bước thực hiện được việc giảm giờ làm việc bình thường, bảo đảm hài hòa lợi ích của các bên.

M.L

Chủ tịch Quốc hội biểu dương những đóng góp của ngành Giáo dục

Chủ tịch Quốc hội dự Lễ kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam tại Đại học Kinh tế Quốc dân

Giám sát đặc biệt dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành