Nhiều bất cập trong việc thu gom rác thải

Qua khảo sát tại một số quận nội đô Hà Nội cho thấy, việc bố trí nhiều điểm trung chuyển rác không hợp lý. Có điểm được bố trí ngay gần công viên, vườn hoa nơi người dân thường xuyên đi dạo, tập thể dục, thư giãn. Có điểm ngay gần trường học, nơi có đông học sinh và cần môi trường trong lành để tập trung học hành. Lại có điểm tập kết bố trí ngay sát khu chợ khiến mùi rác thải tỏa ra, ảnh hưởng đến việc kinh doanh của các tiểu thương và tiềm ẩn nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Nhiều điểm được bố trí ngay gần ngã ba, ngã tư đường gây ảnh hưởng đến việc lưu thông, đi lại của người dân, nhất là vào giờ cao điểm.

Xe vận chuyển rác vận chuyển vào giờ cao điểm tại đường Khương Đình gây ảnh hưởng đến giao thông.

Tại nhiều điểm trung chuyển rác, xe tập kết rác để lộn xộn, ngổn ngang lấn chiếm lòng đường và vỉa hè của người dân; nhiều xe tập kết rác không được che bạt, thậm chí rác thải còn vương vãi trên mặt đường gây mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến môi trường không khí và sức khỏe người dân.

Xe thu gom rác để ngổn ngang ngay gần ngã tư Quan Hoa - Nguyễn Khánh Toàn.

Xe rác không được che đậy, để gần ngay khu vực vườn hoa làm ảnh hưởng đến môi trường.

Trao đổi với phóng viên, anh Hoàng Đinh (phường Hàng Bột, quận Đống Đa) phản ánh, rất nhiều điểm tập kết bố trí không hợp lý, đường phố thì nhỏ nhưng tập kết thành một hàng dài tại khu vực đông dân cư, gây ảnh hưởng đến giao thông đi lại. Không những vậy, mùi rác thải bốc nên rất nồng nặc làm cho người dân sinh sống quanh đó luôn cảm thấy bức bối, khó chịu.

Đồng quan điểm trên, bà Nguyễn Thị Tuyết Hồng, tiểu thương chợ Khương Đình phản ánh, rác tập kết ngay gần khu dân cư, khu chợ gây hôi thối, ảnh hưởng môi trường. Người kinh doanh không chỉ ngửi mùi rác mà còn bị ảnh hưởng doanh số bán hàng do khách hàng không muốn mua sắm, ăn uống tại khu vực có mùi khó chịu. Bà Hồng đề nghị các đơn vị có trách nhiệm thu gom rác phải chọn điểm tập kết rác phù hợp, che bạt xe tập kết để giảm mùi hôi thối.

Xe thu gom rác để ngổn ngang trên lòng đường Nguyễn Quốc Trị (quận Cầu Giấy).

Xe thu gom rác để ngổn ngang trên đường Tố Hữu (quận Hà Đông).

Bên cạnh đó, việc thu gom, vận chuyển rác đi xử lý đã được thành phố Hà Nội quy định rõ rằng: xe rác chỉ được hoạt động từ 19 giờ ngày hôm trước đến 6 sáng ngày hôm sau. Tuy nhiên, quy định đôi khi vẫn chỉ là quy định, khi mà những chiếc xe chở rác vẫn nghênh ngang trên đường vào giờ cao điểm, cản trở người tham gia giao thông. Không chỉ vậy, nhiều xe vận chuyển rác không đảm bảo vấn đề môi trường khi lưu thông trên đường. Những chiếc xe này khi vận chuyển rác không được che đậy cẩn thận nên mỗi khi chúng đi đến đâu là mùi rác thải lại bốc nên nồng nặc. Có những xe còn làm vương vãi nước bẩn xuống đường khiến cho không khí bị ô nhiễm khá lâu.

Xe thu gom rác lấn chiếm lòng đường và lấn chiếm hết vỉa hè của người đi bộ.

Một số người dân xả rác không đúng nơi quy định.

Ngoài những điểm bất cập, hạn chế đã nêu, việc thu gom rác thải trên địa bàn thành phố Hà Nội cũng gặp khó khăn do có một bộ phận người dân ý thức không cao khi không có thói quen để rác đúng nơi quy định. Rất nhiều bãi trống, vỉa hè trở thành bãi chứa rác thải, vật liệu xây dựng. Dù đã được chính quyền địa phương hay những người dân gần khu vực ghi các biển cảnh báo, cấm đổ rác nhưng tình hình không có biến chuyển. Thậm chí nhiều điểm đã trở thành điểm đen về rác thải, gây khó khăn cho việc thu gom, xử lý rác.

Lượng rác thải ngày một tăng gây áp lực lên việc thu gom, xử lý

Vấn đề thu gom và xử lý rác thải đang là bài toán khó với nhiều địa phương, nhất là các thành phố lớn, mật độ dân cư đông. Theo số liệu thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh trên cả nước là 60.000 tấn/ngày; trong đó khu vực đô thị chiếm 60%. Chỉ riêng 2 thành phố lớn Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, mỗi ngày có từ 7.000 - 9.000 tấn chất thải sinh hoạt. Theo dự báo, đến năm 2025, tỷ lệ phát sinh chất thải rắn sinh hoạt sẽ tăng từ 10 - 16%/năm.

Lượng rác thải ngày càng tăng, trong khi công nghệ, hạ tầng, quy mô xử lý rác tại Hà Nội vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu. Ngoài các khu xử lý rác nhỏ lẻ thì Hà Nội hiện có 2 khu vực xử lý rác chính là Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn (Sóc Sơn), Khu xử lý chất thải rắn Xuân Sơn (Sơn Tây). Trong đó, Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn có công suất lớn nhất, với gần 4.000 tấn rác mỗi ngày.

Nhiều nơi trở thành điểm đen về rác thải do người dân không có ý thức chấp hành quy định.

Phương thức xử lý rác thải ở các khu xử lý trên hiện chủ yếu vẫn là chôn lấp, lạc hậu, chưa ứng dụng công nghệ đốt rác, công nghệ chuyển đổi rác thành năng lượng... do đó, diện tích dùng để chôn lấp bị thu hẹp, hạ tầng quá tải có thể dẫn đến phát sinh các sự cố; việc thu gom, xử lý rác bị gián đoạn, gây tồn đọng rác ngoài môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

Một điểm rác thải phát sinh tại đường Tố Hữu (quận Hà Đông).

Để giải quyết vấn đề này, hiện nay, thành phố Hà Nội đang đôn đốc tiến độ thực hiện các dự án đầu tư Nhà máy điện rác Sóc Sơn hoàn thành và đi vào hoạt động chính thức trong năm 2023; xem xét nâng công suất Nhà máy điện rác Seraphin (Xuân Sơn) và hoàn thành, đưa vào khai thác sử dụng trong năm 2024 làm giải pháp xử lý rác thải, đảm bảo môi trường.

Liên quan đến các vấn đề thu gom và xử lý rác thải, theo thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, trong thời gian qua, công tác duy trì vệ sinh môi trường trên địa bàn thành phố Hà Nội đã được cải thiện, tỉ lệ được thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại khu vực đô thị đạt xấp xỉ 100%, khu vực nông thôn đạt hơn 90%. Tuy nhiên, việc thu gom rác tại một số quận, huyện trên địa bàn Thành phố vẫn còn nhiều bất cập, trong đó có việc phương tiện thu gom chưa phù hợp với đổi mới công nghệ; thiếu các trạm trung chuyển tái chế, phân loại và xử lý rác. Thành phố Hà Nội sẽ giao các đơn vị liên quan tiến hành thường xuyên kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm theo quy định để việc thu gom rác thải được thực hiện hiệu quả hơn.