Thủ tướng Nhật Suga Yoshihide (phải) và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo chào nhau trước cuộc hội đàm (Ảnh: Reuters)

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuần này đã có chuyến công du châu Á, tham dự cuộc họp của các ngoại trưởng thuộc nhóm Bộ Tứ gồm Mỹ, Nhật Bản, Australia và Ấn Độ.

Theo một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ, tại cuộc họp đầu tiên của ông Pompeo với Ngoại trưởng Australia Marise Payne ngày 6/10, cả hai đã “thảo luận về những quan ngại chung liên quan tới hoạt động của Trung Quốc trong khu vực”.

Mỹ, Australia và Ấn Độ đều là những nước có lập trường cứng rắn với Trung Quốc. Điều này khiến Nhật Bản rơi vào “thế khó” khi phải sát cánh cùng các đồng minh nhưng vẫn phải duy trì mối quan hệ đang được cải thiện dần với Trung Quốc.

Ngoại trưởng Pompeo là quan chức cấp cao đầu tiên của Mỹ thăm Nhật Bản kể từ khi Thủ tướng Suga Yoshihide nhậm chức hồi tháng trước. Ông Pompeo bày tỏ tin tưởng rằng Tokyo và Washington đều có chung quan điểm trong các vấn đề.

“Trong tuyên bố đầu tiên sau khi nhậm chức, Thủ tướng Suga đã mô tả khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở là “nền tảng của hòa bình và ổn định khu vực”. Tôi không thể đồng ý hơn”, Ngoại trưởng Pompeo nói khi bắt đầu cuộc hội đàm với người đồng cấp Nhật Bản Toshimitsu Motegi hôm nay.

“Thủ tướng Suga là một người mạnh mẽ. Mỹ có lý do để tin rằng ông ấy sẽ củng cố liên minh lâu dài của chúng ta trong vai trò mới của mình”, ông Pompeo cho biết.

Ngoại trưởng Pompeo từng chỉ trích mạnh mẽ Trung Quốc trong nhiều vấn đề, từ an ninh cho tới đại dịch Covid-19. Ông cũng dẫn đầu một chiến dịch quốc tế nhằm kiềm chế Trung Quốc, bao gồm lĩnh vực công nghệ.

Theo thông báo của Bộ Ngoại giao Nhật Bản, trong cuộc họp tại Tokyo hôm nay, Thủ tướng Nhật Bản, Ngoại trưởng Mỹ, Ngoại trưởng Australia, Ngoại trưởng Ấn Độ đã nhất trí tăng cường hợp tác nhằm thiết lập một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương cởi mở và tự do.

Quan chức 4 nước Bộ Tứ cũng khẳng định thúc đẩy trật tự quốc tế cởi mở, tự do và dựa trên luật lệ, đồng thời cam kết hợp tác trong việc đảm bảo hòa bình và ổn định trong khu vực.

Phát biểu tại cuộc họp, Thủ tướng Suga nói rằng một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương cởi mở và tự do đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận như một tầm nhìn cho hòa bình và thịnh vượng của khu vực. Ông Suga nhấn mạnh sự cần thiết của việc làm sâu sắc hơn quan hệ giữa 4 nước, đặc biệt khi dịch Covid-19 bùng phát toàn cầu.

Tại cuộc gặp riêng vào sáng nay, Ngoại trưởng Mỹ và Nhật Bản tái khẳng định sức mạnh của liên minh Mỹ - Nhật dưới thời Thủ tướng Suga. Ngoại trưởng hai nước cũng trao đổi quan điểm về yêu sách lãnh thổ ngày càng tăng của Trung Quốc ở Biển Đông và Hoa Đông.

Sáng kiến Bộ Tứ được cựu Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo thúc đẩy mạnh mẽ như một cách để các nước trong khu vực tăng cường hợp tác khi đối mặt với sức mạnh quân sự và các mối đe dọa khác do Trung Quốc gây ra.

Trung Quốc chỉ trích Bộ Tứ được thành lập nhằm kìm hãm sự phát triển của Bắc Kinh. Theo các chuyên gia, mặc dù cuộc họp của Bộ Tứ lần này khó có thể đưa ra một kế hoạch hành động cụ thể, song việc các nước nhóm họp sẽ là lời cảnh báo đối với Trung Quốc và đánh trúng nỗi lo ngại của Bắc Kinh về khả năng hình thành một liên minh tương tự NATO trong tương lai.

Tuần trước, Bộ Ngoại giao Trung Quốc kêu gọi các nước tránh tập hợp “bè phái” ở khu vực.

“Chúng tôi hy vọng các nước liên quan có thể hành động vì lợi ích chung của các nước trong khu vực, làm nhiều việc hơn để đóng góp cho hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố.

Theo Dân trí