Tìm hiểu về nghệ thuật bonsai

Bonsai là từ gốc Tiếng Nhật, bao gồm hai chữ "bon" (để chỉ hình dáng, hình thức) và "sai" (tượng trưng cho cây cảnh). Nghệ thuật bonsai đã xuất hiện từ khoảng 2000 năm trước ở Trung Quốc, sau đó được nhập khẩu vào Nhật Bản và phát triển thành một nghệ thuật độc đáo của người Nhật.

Bonsai không chỉ là việc trồng cây cảnh nhỏ, mà nó còn bao gồm cả quá trình tạo dáng, cắt tỉa và chăm sóc để tạo ra một cây bonsai có dáng vẻ tinh tế, hài hòa và thể hiện được sức sống của thiên nhiên. Nghệ nhân bonsai phải có kiến thức và kỹ thuật chăm sóc cây cảnh tốt vì các loại cây bonsai thường rất nhạy cảm và dễ bị chết khi không được trồng và chăm sóc đúng cách.

Tại Việt Nam, nghệ thuật bonsai đã được du nhập từ lâu và trở thành một thú chơi tao nhã, được nhiều người yêu thích. Trong ngày Tết, bonsai được coi là một vật phẩm không thể thiếu trong việc trang trí và mang ý nghĩa đặc biệt cho gia chủ.

Các cách tạo dáng cây bonsai phổ biến

Để tạo nên một cây bonsai đẹp, người trồng cần phải có đủ kiến thức và kỹ năng về nghệ thuật bonsai. Dưới đây là một số cách tạo dáng cây bonsai phổ biến:

Dáng trực (choku)

Đây là dáng cây bonsai thẳng đứng, phổ biến nhất và cũng được coi là dáng đẹp nhất. Cây có thân chính thẳng và các nhánh phụ mọc ngang với thân chính, tạo nên một hình dáng cân đối và hài hòa.

Dáng xiên (shakan)

Dáng cây này có thân chính nghiêng về một bên, tượng trưng cho sự sinh động và tự do. Đây là dáng cây yêu thích của nhiều người trồng bonsai vì có tính nghệ thuật cao và khó tạo nên.

Dáng bạt phong (bunjin)

Dáng này có thân chính nhỏ và dài, tượng trưng cho sự thanh lịch và cao quý. Các nhánh phụ thường rất thưa và không có lá, giúp tôn lên sự độc đáo và hiệu quả của dáng bạt phong.

Dáng hoành (moyogi)

Đây là dáng cây có thân chính cong và các nhánh phụ mọc theo một hướng duỗi ra. Dáng hoành tượng trưng cho sự phát triển và sinh sôi nảy nở của thiên nhiên.

Kỹ thuật chăm sóc cây bonsai trong ngày Tết

Trồng và chăm sóc cây bonsai không chỉ đơn giản là việc tưới nước và bón phân mà còn bao gồm các kỹ thuật tỉa cành, định hình dáng và bảo vệ khỏi sâu bệnh. Trong ngày Tết, các kỹ thuật này cần được áp dụng đặc biệt để đảm bảo cây bonsai được trưng bày trong nhà hoặc ngoài trời tốt nhất:

Tưới nước

Với các loại cây bonsai có lá mát và thân to, cần phải tưới thường xuyên và đều đặn vào mùa xuân. Trong ngày Tết, bạn nên tưới nước vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối để tránh những giờ nóng gay gắt của ban ngày. Nếu trồng cây bonsai trong chậu gốm, nên ngâm chậu trong nước khoảng 5-10 phút để đảm bảo đất và rễ được ẩm đều.

Tỉa cành và định hình dáng

Để cây bonsai luôn có dáng đẹp và cân đối, cần phải tỉa cành thường xuyên. Trong ngày Tết, nếu như cây đã có cành nhánh đủ để tỉa, bạn nên dành thời gian chăm sóc và tỉa cành cho cây. Nếu không có kinh nghiệm về kỹ thuật này, hãy tìm hiểu cách tỉa cành một cách cẩn thận hoặc nhờ đến sự trợ giúp của người có kinh nghiệm.

Bảo vệ khỏi sâu bệnh

Trong ngày Tết, do thời tiết lạnh có thể làm cho cây bonsai dễ bị sâu bệnh và tử vong. Vì vậy, hãy thường xuyên kiểm tra lá và cành của các cây bonsai để phát hiện và xử lý sớm các loại sâu bệnh như rệp, ốc sên và rầy nước.

Ý nghĩa của cây bonsai trong văn hóa Tết

Bonsai không chỉ mang lại giá trị thẩm mỹ mà còn có ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa Tết của người Việt Nam. Dưới đây là một số ý nghĩa của cây bonsai trong dịp Tết:

• Sự sung túc, thịnh vượng: Những cây bonsai với dáng vẻ xanh tươi, mập mạp tượng trưng cho sự sung túc, thịnh vượng. Người xưa quan niệm rằng, trưng bày bonsai trong nhà vào dịp Tết sẽ giúp gia chủ làm ăn thuận lợi, tài lộc đầy nhà.

• Sự trường thọ: Bonsai là những cây cảnh có tuổi thọ rất cao, có thể lên đến hàng trăm năm. Do đó, bonsai tượng trưng cho sự trường thọ, sức khỏe dồi dào. Trưng bày bonsai trong nhà vào dịp Tết mang ý nghĩa cầu chúc ông bà, cha mẹ sống lâu trăm tuổi.

• Sự may mắn: Bonsai được coi là vật phẩm phong thủy mang lại may mắn cho gia chủ. Người xưa quan niệm rằng, nếu trong nhà có một cây bonsai đẹp, gia đình sẽ được bình an, hạnh phúc và gặp nhiều may mắn trong năm mới.

Những địa điểm ngắm bonsai nổi tiếng trong dịp Tết

Trong dịp Tết, ngoài việc trưng bày bonsai trong nhà, bạn cũng có thể đến tham quan các địa điểm nổi tiếng để chiêm ngưỡng những cây bonsai đẹp và tìm hiểu thêm về nghệ thuật bonsai.

Vườn bonsai Thanh Tâm

Được mệnh danh là "vương quốc của các loại cây cảnh", vườn bonsai Thanh Tâm ở Hà Nội là nơi trưng bày và trao đổi các loại cây bonsai lâu đời và độc đáo. Trong dịp Tết, bạn có thể đến đây để ngắm nhìn các loại bonsai được chăm sóc đặc biệt và cùng tham gia các buổi giao lưu đầy ý nghĩa.

Khu du lịch Phượng Hoàng

Nằm trên đỉnh núi Vọng Phu, khu du lịch Phượng Hoàng ở Đà Lạt là nơi tụ hợp nhiều mẫu cây bonsai độc đáo và đẹp mắt. Các loại cây bonsai được trưng bày trong không gian rộng lớn và được chăm sóc bởi những nghệ nhân giàu kinh nghiệm, tạo nên một khung cảnh thật sự ấn tượng và đầy màu sắc trong dịp Tết.

Làng Hoa Sa Đéc

Làng hoa Sa Đéc ở Đồng Tháp cũng là một địa điểm lý tưởng để ngắm nhìn và chiêm ngưỡng nhiều loại bonsai độc đáo. Trong dịp Tết, các khu vườn hoa rực rỡ sắc màu cùng hàng trăm cây bonsai được trưng bày trong các gian hàng tạo nên một không gian thật lung linh và đầy tâm huyết của người trồng bonsai.

Nghệ thuật bonsai đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa Tết của người Việt Nam. Đây không chỉ là một sở thích tạo những cây cảnh đẹp mà còn mang ý nghĩa đặc biệt trong việc trang trí và cầu chúc cho một năm mới an lành và may mắn. Hãy cùng tạo dựng và chăm sóc những cây bonsai đẹp trong dịp Tết để tinh thần và tâm hồn cũng được hé mở và tươi mới.