Quyết định 13/2020/QĐ-TTg (Quyết định 13) về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam (thay thế Quyết định 11/2017 đã hết hiệu lực từ 30/6/2019) đã được chính phủ ban hành ngày 6/4/2020, có hiệu lực thi hành từ 22/5/2020 và có thời hạn áp dụng đến hết ngày 31/12/2020 đưa ra các biểu giá hỗ trợ mới (FIT2) cho các dự án điện mặt trời mặt đất, mái nhà và nổi trên mặt nước.

Trong đó mức giá FIT mới cho hệ thống điện mặt trời (ĐMT) mái nhà giảm xuống còn 8,38cent (tương đương 1.943VND/kWh), mức giá hỗ trợ cho các dự án điện mặt trời mặt đất là 7,09 cent (tương đương 1.644 VNĐ/kwh) và dự án điện mặt trời nổi là 7,69 cent Mỹ (tương đương 1.783 VNĐ/kwh).

Cần có cơ chế phù hợp để phát triển điện mặt trời áp mái

Tại tọa đàm trực tuyến về "FIT 2 và cơ chế chính sách cho phát triển Điện Mặt Trời ở Việt Nam sau 2020" do Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID) và các thành viên nhóm cộng đồng Năng lượng tái tạo Việt Nam phối hợp tổ chức mới đây, nhiều đại biểu tham dự cho rằng, Quyết định 13 có thời hạn thực hiện quá ngắn lại trong bối cảnh dịch Covid 19 đang diễn ra vô cùng phức tạp nên đã tạo ra nhiều thách thức cho doanh nghiệp và người dân.

Phát biểu tại tọa đàm, bà Trần Hương Thảo – Trưởng đại diện chi nhánh Công ty Năng lượng Mặt trời Bách Khoa, SolarBK khu vực miền Bắc cho hay: “FIT 2 ra đời giống như một cơn mưa cho mảnh đất điện mặt trời đang khô hạn. Tuy nhiên, chúng ta cần không chỉ dừng lại ở FIT 2 mà là một chính sách phát triển cho ngành điện mặt trời một cách lâu dài, bền vững, có định hướng rõ ràng. Có như vậy, Việt Nam mới đuổi kịp các Quốc gia khác trong quá trình chuyển dạng năng lượng tái tạo thần tốc như hiện nay”.

Nêu ý kiến của mình về FIT2, ông Đào Du Dương, Phó Trưởng đại diện Hiệp hội Năng lượng Sạch Việt Nam tại Tp.HCM cho rằng: “FIT2 nhằm giải cứu cho 36 dự án điện mặt trời quy mô trang trại chưa kịp hưởng FIT1 trong khi thời hạn chỉ còn 7 tháng với bối cảnh Covid đầy biến động, thời hạn này gần như là bất khả thi. Còn với điện mặt trời áp mái, từ nay đến 31/12/2020 thời gian là quá ngắn để kịp tiến độ trong điều kiện thi công, còn điện áp mái là ở trên cao, việc đảm bảo an toàn còn ảnh hưởng rất nhiều đến tiến độ, đến chi phí nhân công. Phía Nam lại sắp vào mùa mưa nên việc ảnh hưởng đến thi công rất lớn”.

Ông Đào Du Dương kiến nghị, với thực trạng trên, không những chỉ gia hạn thêm thời gian cho điện mặt trời áp mái mà cần có chính sách lâu dài hơn hoặc có thời gian nhất định và rõ ràng hơn cho phát triển điện mặt trời áp mái này 6 tháng trước khi hết hạn FIT2.

Ông Nguyễn Đức Toàn –Chủ tịch Công ty Cổ phần Điện Sài Gòn Gia Định (EHCMC) cũng đưa ra 4 đề xuất. Cụ thể, điện mặt trời áp mái không nên gộp vào Quyết định 13 này; Gia hạn thời gian giá FIT, có thể gia hạn FIT2 hoặc phải có giá FTT 3 ngay sau 31/12/2020 để thúc đẩy phát triển thị trường áp mái tại Việt Nam; Khi hết FIT2 thì các dự án điện mặt trời quy mô trang trại sau ngày 24/11/2019 cần có cơ chế đầu thấu để các dự án tiếp tục thực hiện được; Chính phủ và nhà nước hoàn thiện, cải tạo, nâng cấp đường xây truyền tải để giải tỏa công suất cho các nhà máy.

Ông Nguyễn Tùy Anh – Giám đốc Quỹ Blue Leaf Energy/Macquarie Capital nêu quan điểm Quyết định 13 không nên giới hạn công suất lắp đặt điện mặt trời áp mái mà nên giới hạn sản lượng điện phát lên lưới không được quá 1MW để thúc đẩy tự dùng. Ông cũng đề xuất nên có thông tư riêng cho điện mặt trời áp mái, để có hướng dẫn rõ ràng, tạo cơ chế khuyến khích tối đa thúc đẩy thị trường này.

Ông Phạm Nam Phong – Tổng Giám Đốc, Công ty Cổ phần Điện Mặt Trời Vũ Phong cũng đồng quan điểm mong muốn kéo dài thời gian của FIT2 tối thiểu tới cuối năm 2021 để người dân và doanh nghiệp có cơ hội kịp đầu tư điện mặt trời mái nhà. Ngoài ra ông Phong cũng nêu ý kiến nên có FIT3 theo hướng ưu tiên phát triển điện mặt trời mái nhà phân tán, ưu tiên giá cao hơn ở những vùng có bức xạ thấp như miền Bắc, và tại mỗi vùng nên có giá ưu đãi hơn đối với các hệ thống nhỏ (<100kWp) do suất đầu tư hệ thống nhỏ cao hơn, để khuyến khích nhiều người dân và doanh nghiệp nhỏ tham gia đầu tư điện mặt trời.

“8 tháng tới hi vọng các dự án đạt đúng tiến độ như FIT2, nhưng chúng tôi kiến nghị Chính phủ cần có các chính sách mang tính bền vững. Giá FIT nên lâu dài, vấn đề đường dây truyền tải cũng cần xem xét” – Ông Lê Viết Vĩnh – nhà đầu tư điện mặt trời Vĩnh Hảo 6 kiến nghị.

M.T

Điện mặt trời đã đủ cơ chế phát triển?

Những ngân hàng nào “mặn mà” với dự án năng lượng xanh?

Cần gia hạn chính sách hỗ trợ điện mặt trời áp mái