Thanh tra nhiều, chất lượng chưa cao

Tại hội nghị tổng kết công tác thanh tra năm học 2012-2013, ông Nguyễn Huy Bằng - Chánh Thanh tra Bộ GD-ĐT cho biết, lực lượng thanh tra của Bộ đã tiến hành thanh tra hàng loạt các nội dung trong công tác giáo dục như: đóng góp đầu năm, dạy thêm học thêm, công tác thi tuyển sinh...

Theo đó, nhu cầu dạy thêm, học thêm của phụ huynh và xã hội là có thật và ở nhiều nơi vẫn còn gây bức xúc do quản lý chưa chặt như dạy trước chương trình, tổ chức dạy thêm, học thêm trái quy định hay thu – chi đầu năm chưa minh bạch.

Trong năm học 2012, Bộ GD-ĐT tiến hành 1.042 lượt thanh tra về dạy thêm học thêm ở nhiều địa phương như Hà Nội, Đồng Nai, Đà Nẵng... nhưng số tiền xử phạt vi phạm Bộ GD-ĐT thống kê được chỉ là 11 triệu đồng (trên tổng số tiền gần 400 triệu đồng thu được từ xử phạt hành chính các sai phạm trong lĩnh vực giáo dục của cả nước). 

Việc tổ chức thanh tra giáo dục năm 2012 đã từng bước có hiệu quả.

Và cũng trong năm học 2012-2013, đội ngũ thanh tra của Bộ GD-ĐT đã tiến hành thanh tra 286.205 văn bằng chứng chỉ, trong đó số văn bằng hợp pháp là 285.361, số văn bằng không hợp pháp là 844.

Theo ông Hoàng Cơ Chính, Chánh Thanh tra Sở GD-ĐT Hà Nội, năm học vừa qua Hà Nội vẫn có tình trạng một số đơn vị trường học chưa quản lý tốt nguồn kinh phí đóng góp của học sinh, thu chưa đúng công văn chỉ đạo...

Kết quả thanh tra cho thấy có những trường chưa thực hiện đúng hướng dẫn về huy động các khoản đóng góp tự nguyện, để xảy ra việc Ban đại diện cha mẹ học sinh các lớp thu các khoản đóng góp tự nguyện theo hình thức bổ đầu và thu trái quy định.

Hay tại Nam Định, dù đã nỗ lực tăng cường quản lý dạy thêm, học thêm, thu chi tài chính nhưng theo bà Bùi Thị Thu, Phó Chánh Thanh tra Sở GD-ĐT Nam Định, việc dạy thêm, học thêm vẫn chưa phân hóa học sinh mà dạy tràn lan, một số đơn vị các khoản thu tự nguyện và việc vận động đóng góp để tăng cường cơ sở vật chất còn bình quân, chưa đảm bảo nguyên tắc tự nguyện, chưa thực hiện đúng quy định.

Dạy thêm, học thêm là nhu cầu của nhiều người học. Bộ GD-ĐT cũng không cấm hoàn toàn việc dạy thêm, học thêm, nhưng yêu cầu các địa phương phải quản lý chặt. Kinh nghiệm của Nam Định và nhiều nơi cho thấy, nếu tổ chức tốt việc dạy thêm, học thêm ở trường thì sẽ không bùng nổ dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường với chất lượng khó kiểm soát.

Tuy nhiên, như thừa nhận của Phó Chánh Thanh tra Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Trúc, do thủ tục kiểm tra cấp giấy phép dạy thêm, học thêm ở một số sở và phòng GD-ĐT chậm, chưa đáp ứng nhu cầu của giáo viên và học sinh nên vẫn để xảy ra hiện tượng dạy thêm, học thêm lộn xộn ngoài nhà trường khiến dư luận bức xúc.

Một số cơ sở có hiện tượng vi phạm (không giấy phép, cơ sở vật chất không đáp ứng theo quy định) đã được cơ quan quản lý giáo dục phối hợp với chính quyền địa phương kiên quyết xử lý. Tuy nhiên, dù nỗ lực nhưng xử lý vi phạm về dạy thêm, học thêm vẫn chỉ là “bắt cóc bỏ đĩa”.

Quy định mức thu rõ ràng

Được coi là điểm “nóng” về dạy thêm học thêm cũng như vấn đề thu chi đầu năm, ông Hoàng Cơ Chính - Chánh thanh tra Sở GD-ĐT Hà Nội cũng đưa ra nhóm giải pháp để chấn chỉnh tình trạng này trong năm nay.

Cụ thể, theo ông Hoàng Cơ Chính, sở chỉ đạo các phòng GD-ĐT tổ chức hoặc phối hợp với các ban ngành liên quan, chính quyền địa phương để triển khai thanh kiểm tra các khoản thu chi ngoài học phí đầu năm, phát hiện các khoản thu không đúng quy định, nếu đã thu phải trả lại cho phụ huynh.

Các phòng GD-ĐT kiên quyết làm rõ trách nhiệm cá nhân, xử lý vi phạm theo thẩm quyền hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm đối với các sai phạm phát hiện qua thanh kiểm tra hoặc do báo chí nêu.

Ông Hoàng Cơ Chính - Chánh thanh tra Sở GD-ĐT Hà Nội khẳng định kiên quyết xử lý sai phạm giáo dục.

Năm học 2013-2014, với Hà Nội, các đơn vị trường học trên địa bàn vẫn tiếp tục thực hiện thu học phí theo Quyết định số 22/QĐ-UBND của UBND thành phố và Hướng dẫn số 3086/LN:GD&ĐT-TC-LĐTB&XH của Liên ngành về việc miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập, cơ chế thu và sử dụng học phí đối với các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân của thành phố Hà Nội. Tuy nhiên, với các khoản thu ngoài học phí, Sở GD-ĐT Hà Nội cho biết, vẫn đang trong quá trình lấy ý kiến của các sở ngành liên quan để trình UBND Thành phố phê duyệt.

Theo ông Nguyễn Hiệp Thống, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội, trong khi chưa có văn bản mới của UBND thành phố hướng dẫn, các đơn vị thực hiện theo Thông báo số 221/TB-UBND ngày 15/8/2012 của UBND Thành phố về chuẩn bị hướng dẫn mức thu học phí, chi phí học tập khác, các khoản thu hộ chi hộ chuẩn bị cho năm học mới 2012-2013 và văn bản số 8568/SGD&ĐT-KHTC ngày 11/9/2012 của Sở GD-ĐT Hà Nội.

Theo đó, các trường chỉ được thu những khoản thu hộ: bảo hiểm y tế học sinh, 4 khoản thu thỏa thuận giữa nhà trường và cha mẹ học sinh gồm: khoản thu phục vụ bán trú, khoản thu học 2 buổi/ngày, tiền học phẩm và khoản thu nước uống tinh khiết.

Cụ thể, đối với khoản phục vụ bán trú, tiền ăn, thu theo thỏa thuận với cha mẹ học sinh. Chăm sóc bán trú, không quá 150.000 đồng/HS/tháng đối với khối Mầm non và Tiểu học, THCS; trang thiết bị phục vụ bán trú, không quá 150.000 đồng/HS/năm học đối với khối Mầm non và không quá 100.000 đồng/HS/năm học đối với khối Tiểu học và THCS. Đối với khoản thu học 2 buổi/ngày, không quá 100.000 đồng/HS/tháng đối với khối Tiểu học và không quá 150.000 đồng/HS/tháng đối với khối THCS. Đối với khoản thu học phẩm, không quá 150.000 đồng/HS/năm học đối với khối Mầm non. Đối với khoản thu nước uống tinh khiết cho học sinh, không quá 12.000 đồng/HS/tháng. 

Khánh An