Đây là trung tâm hợp tác đầu tiên của IAEA được thành lập ở Việt Nam. Mục tiêu của Trung tâm nhằm thúc đẩy hoạt động nghiên cứu và ứng dụng năng lượng nguyên tử trong 4 lĩnh vực chính: nghiên cứu về nước bề mặt; kiểm soát chất lượng không khí; nghiên cứu về đất đai và nông nghiệp; nghiên cứu về môi trường biển.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Công Tạc và bà Najat Mokhtar, Phó Tổng giám đốc IAEA cắt băng khánh thành trung tâm

Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (Bộ KH&CN) Phạm Công Tạc đánh giá cao việc hợp tác giữa IAEA với Việt Nam, đồng thời nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc thành lập trung tâm Hợp tác IAEA-VINATOM về nước và môi trường.

Thứ trưởng Bộ KH&CN nhấn mạnh: Trong nhiều năm qua, sự hỗ trợ của IAEA đối với Việt Nam trong nhiều năm qua hết sức hiệu quả, tạo điều kiện cho các hoạt động nghiên cứu, phát triển và đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử ở Việt Nam, giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu đã đặt ra trong phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có các mục tiêu về phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc.

Trung tâm hợp tác của IAEA tại Việt Nam trong lĩnh vực nước và môi trường là sự kiện quan trọng đối với Việt Nam. Trung tâm Hợp tác với IAEA sẽ tạo điều kiện cho việc nâng cao năng lực của VINATOM trong nghiên cứu và ứng dụng kỹ thuật hạt nhân và đồng vị phóng xạ nhằm bảo vệ môi trường, duy trì và sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên. Trung tâm cũng sẽ là một yếu tố quan trọng nhằm tăng cường các hoạt động hợp tác giữa Việt Nam và IAEA để thúc đẩy hiệu quả việc áp dụng kỹ thuật hạt nhân trong phát triển kinh tế – xã hội Việt Nam.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại lễ khánh thành Trung tâm Hợp tác IAEA-VINATOM về nước và môi trường.

Theo bà Najat Mokhtar, Phó Tổng Giám đốc IAEA, Việt Nam là một quốc gia nhiệt đới gió mùa ven biển, chịu nhiều ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và là quốc gia đang phát triển với nhiều vấn đề về môi trường. Vì vậy, rất nhiều kỹ thuật về hạt nhân và đồng vị tại IAEA có thể được ứng dụng tại Việt Nam để đánh giá nguồn nước, truy xuất nguồn gốc chất ô nhiễm, hay xử lý môi trường…

Bà Najat Mokhtar cho rằng, sự ra đời của Trung tâm hợp tác IAEA - VINATOM sẽ là đầu mối trao đổi khoa học, hợp tác nghiên cứu và nâng cao năng lực (con người và thiết bị cơ sở vật chất) giữa Việt Nam và Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế.

Để thực hiện mục tiêu trên, IAEA sẽ hỗ trợ Trung tâm thực hiện các đề tài, dự án nghiên cứu và các hoạt động xúc tiến ứng dụng các kỹ thuật hạt nhân và đồng vị trong nghiên cứu nước và môi trường tại Việt Nam và khu vực Đông Nam Á. Đây cũng là những lĩnh vực VINATOM đã có nhiều kinh nghiệm nghiên cứu.

Viện trưởng VINATOM TS.Trần Chí Thành nhấn mạnh: Trung tâm hợp tác IAEA-VINATOM chắc chắn sẽ nâng cao năng lực nghiên cứu và ứng dụng kỹ thuật hạt nhân và đồng vị của VINATOM và đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Đồng thời, Trung tâm này cũng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ sự hợp tác giữa các nước thành viên của IAEA và giữa các Bộ, ngành, đơn vị ở Việt Nam trong việc áp dụng kỹ thuật hạt nhân và đồng vị trong khảo sát đánh giá nguồn nước và phân tích bảo vệ môi trường.

Theo TS. Trần Chí Thành, trong năm 2019, Trung tâm tập trung nâng cao năng lực thông qua các chương trình hợp tác đào tạo và đồng tài trợ với IAEA (nâng cấp, sửa chữa, bổ sung trang thiết bị nghiên cứu hiện đại hiện chưa phổ biến ở Việt Nam trong lĩnh vực truy xuất nguồn gốc). Đặc biệt, vấn đề truy xuất nguồn gốc trong thương mại, lương thực - thực phẩm hiện nay đang là thách thức lớn ở Việt Nam và trên thế giới. Việc phát triển các kỹ thuật hạt nhân và đồng vị trong nghiên cứu nước và môi trường cũng sẽ dễ dàng được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác liên quan đến truy xuất nguồn gốc.

Đẩy mạnh ứng dụng năng lượng nguyên tử phục vụ phát triển kinh tế-xã hội

Thúc đẩy phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử tại Việt Nam

Miễn học phí cho học viên ngành Năng lượng nguyên tử

"Sinh viên sẵn sàng làm việc tại các nhà máy điện hạt nhân"

Phú Văn