Ngôi chợ bề thế được quy hoạch và đưa vào sử dụng cách đây chưa tới chục năm. Gồm 3 dãy nhà lồng chia làm 3 khu A, B, C; mỗi khu phân hoạch tùy theo loại nông sản. Giữa các phân khu là lối cho xe tải loại lớn ra vào lên xuống hàng và có thể tránh nhau dễ dàng.

Ban quản lý chợ làm việc 24/24 giờ cùng các tổ bảo vệ trực liên tục 3 ca. Ngoài các dãy nhà chính còn có các khu vực phụ và khu đất trống có thể mở rộng sau này. Được biết sức chứa lên đến hàng trăm tấn hàng hóa, lượng xe tải các loại ra vào hàng ngàn chiếc và thu hút hơn 10 ngàn lao động mỗi đêm…

Tầm 19h hôm trước đến 7h sáng hôm sau, chợ rau củ quả Thủ Đức lúc nào cũng tấp nập. Xung quanh 3 dãy nhà lồng (A, B, C), xe tải lớn nhỏ đậu san sát.

Để vào chợ, dòng xe nườm nượp, chầm chậm nối đuôi bò qua barrier kiểm soát; chất đầy bên trong thùng xe là hàng tấn nông sản từ Đà Lạt đổ về, từ miền Tây xuôi lên, nhưng lượng hàng nông sản ở chợ này chủ yếu là từ các tỉnh miền Đông Nam bộ và Lâm Đồng. Tùy theo loại nông sản các xe sẽ tấp vào khu vực tương ứng.

Hàng hóa xếp đầy bên ngoài, nào cần xé, bao tải, thùng xốp đủ cả, được phân loại rồi xếp ngăn nắp gọn gàng chờ mối lái đến chở đi; số còn lại được xếp dỡ lên các xe đẩy tay chuyển vào bên trong khu nhà lồng. Rồi rau củ quả phân thành từng khu riêng biệt dọc theo các quầy hàng; nào xoài, mận, ổi, sầu riêng, măng cụt, mùa nào quả nấy cho tới chanh, ớt, hành, tiêu, tỏi… xếp gọn gàng hợp nhãn dưới ánh đèn màu cho thêm phần bắt mắt, muôn màu muôn vẻ và tươi roi rói.

Gần ra phía ngoài mơn man xanh ngát những xà lách, súp lơ, đỏ cam của carốt, đỏ sậm khoai lang, vàng bí ngô v.v.. nhưng tập trung vẫn là màu xanh mát của vô số các loại rau quả.

Nhà vườn trực tiếp vận chuyển hàng hóa từ xe tải xuống.

Trái cây bày xếp gọn gàng bắt mắt

Màu xanh mơn mởn của lá cải trông thật ngon mắt

Tại các ki-ốt người mua kẻ bán xôn xao, các bạn hàng cũng săm soi khá kỹ để chọn cho mình loại tươi ngon nhất mà giá cả phải hợp lý nữa. Đằng sau các quầy hàng chỗ thì phân loại, góc thì đang hối hả dọn hàng, các chàng thanh niên đen trũi, cuồn cuộn vác, chuyền các bao tải, sọt trái cây trĩu nặng hoặc chúi người bên chiếc xe kéo, xe đẩy, cút kít lặc lè.

Thi thoảng vang lên tiếng hô "nước sôi, nước sôi” gấp gáp. Và tại giao lộ chật hẹp của các quầy hàng cũng thường xảy ra "kẹt xe”. Xe đẩy đối đầu xe kéo, người vác bao hàng chạm mặt người ôm cần xé. Thật ra cũng chả ai ngó thấy ai để mà tránh vì phải vác cái của nợ to đùng choán cả đường đi lối về; nhưng co kéo qua lại, đùn đẩy rồi đường cũng thoáng, thế là "thông xe” và cũng chả mấy ai lớn tiếng cho lắm vì cái sự bất tiện vừa rồi.

Dòng người lại ùn ùn tuôn về các ngả, cuối cùng thì cũng ra ngoài hàng hiên, không thì cũng tiếp tục mất hút giữa các lối hẹp lổn nhổn hàng hóa và người.

Đầu bếp các nhà hàng lớn thường đi chợ từ rất sớm.

... Chọn cho mình những loại tươi ngon nhất

Hàng hóa đang được kiểm đếm và phân loại

Len lỏi giữa các lối đi chật hẹp

Đi dọc giữa 2 dãy cần xé (sọt) cao ngất, len lỏi giữa đường ngang lối dọc đan như tơ nhện dẫn ra phía sau là khoảng không gian thoáng, rộng mà đêm về gió mát thoảng từng cơn. Ngoài này thoáng đãng hơn nhưng hàng hóa càng đông hơn. Ngồn ngộn nào cần xé to nhỏ đủ loại, thùng xốp chất đống ngay hàng thẳng lối để chờ xếp dỡ lên các xe vận tải nhỏ chuyển về các chợ lớn, bé khắp nơi trong thành phố.

Bất chợt: "Xoài cát W-òa Lộc đi chú”, giật nẩy mà không biết giọng ấy cất ra từ chỗ nào? Không lẽ phát ra từ bên trong thùng xốp ?! À không, giọng dì ba Hòa Lộc lọt thỏm giữa các sọt, rổ mà xoài chất cao đến ngọn, thơm lựng…

- "Chẹp, dzạ con đi chụp dạo dì ơi, bữa khác con ghé ha…”.

Xong chớp một phát chóa lòa, "dính” liền dì ba.

Rời dì Ba lạng qua thím Bảy:

- "Ê, ê… nãy giờ chụp có dính hình ở trỏng hok dzậy, có phim hôn?”

- "Có liền nè thím”.

- "Ừa, bà Ba nè, nhìn rõ ghê heng, tui nữa… Nè bữa sau ghé nhớ gửi hình nghen”.

Cái mộc mạc, chân chất là thế, bên ngoài cái bỗ bã là chan chứa tình. Cái hồn hậu thay cái đon đả của kẻ chợ mà chợt chạnh lòng vì mấy năm nay mưa không thuận, gió không hòa, mùa màng thất bát; giá cả biến động mà thon thót mình.

Thường đi chợ người mua kẻ bán là các chị, các mợ, thím ba, cô bảy… đặc biệt tại các chợ đầu mối này thì chú, bác, cậu, anh lại hơn quá nữa; cũng độ hai phần ba nam giới cho cái công việc quá nữa đêm về sáng âu cũng là sự san sẻ bớt cho cái nhọc nhằn của phái đẹp vậy.

Hàng hóa bày la liệt tạo đường ngang dọc đan vào nhau như tơ nhện.

Bên ngoài thoáng đãng hơn, thoang thoảng mùi trái cây thơm ngát.

Rời khu A, băng qua con lươn ngắn là khoảng sân rộng nối 2 dãy nhà. Đội quân vận chuyển đang nghỉ tạm. Chỗ này kẻ đứng người ngồi rôm rả chờ xe vào là chuyển hàng, góc khác tốp khuân vác vừa xong việc đang ngồi bệt dọc gờ xi măng hút điếu thuốc, nhấp ngụm nước mà vai lưng loang loáng nước.

Đối diện là dãy hàng quán xá, có bún, miến, phở, cơm sườn nghi ngút khói, tỏa ra cái hương vị kích thích vị giác đến phải hít hà. Tiếp đến là dãy cafe-video cũng hòa vào cái không gian chợ những âm thanh "hự.. họ…” phụ họa thêm phần cơ bắp; dù cho những cái ghế bố cong oằn, nghẹo cổ của những gương mặt hốc hác đen sạm vì vườn cây mảnh ruộng. Dù trời oi ả, hoặc mơn man làn gió thoảng cũng chẳng hề chi, tiếng "kéo bễ” đến rung rung ghế, phì phò hợp xướng lại vang xa như tiếng ong ve.

Đây đó văng vẳng giọng ca miệt vườn cũng hò sang xê cống và mùi không kém kép đào hát. Chị bên này hát to thì anh bên kia hò lơ không kém mà chả biết sau điệu ca câu hò có thêm mối ân tình nào kết lại ở nơi luôn huyên náo rộn ràng này không nữa.

Đội bốc xếp đang chờ xe đến để xuống hàng

Hủ tíu, mì gõ món bình dân phục vụ mọi lúc, mọi nơi.

Chờ bạn hàng, qua loa bữa đạm bạc.

Thỉnh thoảng bắt gặp vài đứa trẻ tong teo đen nhẻm, luợn lờ, len lỏi hàng này sang hàng khác, khu A qua khu B rồi C xoay vòng nhặt nhạnh những gì rơi sót lại từ mớ rau oặt ẹo đến quả cà lông lốc; không thì cũng gom được vài ba chai nhựa nước giải khát rỗng tuếch vứt lăn lóc.

Mắt chúng sáng rực lên khi phát hiện bất cứ thứ gì có thể gom được rồi cho vào cái túi móp xọp lủng lẳng sau lưng. Đâu cũng thế, cái nghèo luồn trong từng ngóc ngách.

Chợ không hề ngủ cho đến rạng sáng hôm sau, khi những chiếc xe rùng rùng chớp xi-nhan nhấp nháy quẹo phải chở theo mớ rau, củ hành cuối cùng rời đi. Để lại đằng sau những gương mặt mệt mỏi, đờ đẩn; thời gian như chậm lại, người cũng thưa hơn và đâu đó bên ngoài trời đã bắt đầu hửng sáng…

Hữu Long – Nguyễn Đức