Năng lượng Mới số 340

Không “lấy điểm” yêu nước

Những ngày qua, ông Phạm Ngọc Lâm dù khá bận rộn với đề án “100 tàu đánh cá” nhưng vẫn thường xuyên lên các trang báo mạng để đọc một số ý kiến comment “trái chiều”. Chẳng phải vị “đại gia” này tò mò để xem người ta “chửi” mình như thế nào mà ông muốn vào đó để tiếp thu và thấy cần phải khắc phục những gì cho bản thân nhưng gút lại là vẫn phải mang hiệu quả về  cho doanh nghiệp. Ông Lâm khẳng định: “Tôi không bỏ tiền ra để đầu tư vài tháng vào dự án này để rồi... thua lỗ một cách cay đắng”.

Nhiều phản hồi cho rằng, ông Lâm dùng những “chiêu trò” trong việc triển khai nghiệp đoàn đánh cá cho Tập đoàn Đức Khải. Nói cho cùng, nếu có dịp ngồi trò chuyện với con người có đầu óc kinh doanh và thấy trước thời cuộc mới có thể hiểu được những bước đi, những toan tính của vị Chủ tịch Hội đồng Quản trị của một tập đoàn lớn là như thế nào. Ông Lâm nói đầy tự tin: “Tôi phải tin vào năng lực của tôi chứ không lẽ, tôi cứ nhắm mắt nhắm mũi rồi làm. Làm mà không có tiền sao làm được”.

Chủ tịch Tập đoàn Đức Khải phân tích: Đầu tư 100 tàu đánh cá ra biển khơi sẽ đúng mục tiêu kinh doanh. Mục tiêu kinh doanh của Tập đoàn Đức Khải nhắm đến kinh tế biển bởi đây thực sự là nguồn tài nguyên phong phú. Ông Lâm sinh ra ở vùng biển nên hiểu được việc các ngư dân chưa khai thác nguồn lợi thủy sản từ biển một cách có hiệu quả. Khâu tổ chức khai thác còn nhỏ lẻ, chưa đồng bộ do việc di chuyển của các tàu đánh bắt xa bờ sẽ vừa tốn nguyên liệu vừa tốn thời gian. Từ điểm yếu này, vị Chủ tịch Tập đoàn Đức Khải đã nhắm đến việc đầu tư nghề đánh bắt cá phải có quy mô khép kín và đồng bộ.

Ông Phạm Ngọc Lâm, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Đức Khải

Trở lại câu chuyện kinh doanh bất động sản để vượt qua thời kỳ khó khăn, ông Lâm kể lại với niềm tự hào: “Ngày xưa tôi từng đầu tư vào dự án bất động sản nên đã tính đến chuyện phải khép kín để cho ra sản phẩm là những căn hộ có giá rẻ nhất. Nếu tôi là chủ đầu tư mà phải đi mời từng nhà thầu cho mỗi gói công trình. Mỗi một công đoạn mất hết vài phần trăm của gói thầu. Chưa nói nhiều, chỉ 5% thôi thì toàn bộ công trình sẽ “đội” giá lên đến mức nào?”.

Từ chuyện đầu tư thành công vào địa ốc, ông Lâm đầy tự tin khi bước vào nghề đánh bắt thủy sản xa bờ và con cá ngừ đại dương sẽ là sản phẩm vị đại gia nhắm đến để cung cấp cho thị trường tiêu thụ tại Nhật Bản đầy khó tính.

Tính hiệu quả của dự án

Trong thời gian qua, ông Phạm Ngọc Lâm được dư luận nhắc đến nhiều với dự án đầu tư vào 100 tàu cá đánh bắt xa bờ. Đặt vấn đề, nhiều ý kiến hoài nghi vị “đại gia” này đang tìm cách trục lợi nguồn vốn vay của Nhà nước. Ông Lâm khẳng định: “Một chiếc tàu tôi đầu tư bằng 1 căn hộ chứ bao nhiêu. Trong tay tôi có mấy ngàn căn hộ thì việc đầu tư vào tàu cá cũng như xây một căn hộ chứ có gì đâu”.

Ông Lâm đưa ra ví dụ, đầu tư vào tàu cá cũng như xây căn hộ “dưới biển”. Nếu làm không hiệu quả mang đi bán lại cũng chỉ lỗ 20-30% là cùng. Trong giới kinh doanh bất động sản, các doanh nghiệp lỗ vốn lên đến 50% cũng là chuyện bình thường. Vẫn còn đó những câu hỏi về nguồn vốn để vị “đại gia” đổ vào đầu tư cho đội tàu cá 100 chiếc. Ông Lâm nói về dự án một cách cởi mở: “Đừng suy nghĩ theo hướng tiêu cực, đừng đặt câu hỏi tôi đầu tư vào đội tàu đánh cá với mục đích vụ lợi gì”.

Trong quá trình đầu tư đội tàu đánh cá, ông Lâm đánh giá các yếu tố rủi ro có thể xảy ra. Thứ nhất, nếu bị Trung Quốc quấy rầy quá, đoàn tàu cá sẽ di chuyển đến vùng đánh bắt an toàn hơn để tránh được những rủi ro. Thứ hai, nếu hiệu quả đánh bắt không được như mong muốn, sản lượng thấp tôi  sẽ thanh lý tài sản để cắt lỗ. Mặc dù tôi không hề muốn điều này xảy ra và hoàn toàn tin tưởng về sản lượng kinh tế biển của Việt Nam.

Trở lại vấn đề vay vốn Nhà nước, kinh doanh không có hiệu quả mà phải bán đội tàu thì ông tính sao? Ông Lâm nói ngay: “Tàu đã thanh lý thì tiền cũng phải trả lại cho ngân hàng và bản thân tôi đâu còn được hưởng nguồn vốn ưu đãi. Nếu tôi có 100 chiếc, bán đi 30 chiếc thì ngân hàng cũng sẽ thu hồi vốn 30 chiếc tàu đã bán chứ đâu còn được sử dụng vốn vay đó”. Hiện nay, ngư dân được vay vốn mua tàu và Chính phủ lại hỗ trợ lãi suất và không những thế còn được thế chấp bằng chính con tàu đó phải nói rằng, việc mua 100 con tàu đó thì cũng chẳng khó khăn gì. Khi dự án được duyệt, Tập đoàn Đức Khải cũng đi vay vốn mua tàu và thế chấp con tàu đó với tỷ lệ 70%.

Nếu xảy ra tổn thất, ngân hàng còn có thể thu hồi vốn từ Tập đoàn Đức Khải để bảo toàn nguồn vốn cho vay. Ông Lâm đánh giá: “Tôi vẫn còn nhiều cái để mất chứ không đơn giản là đội tàu 100 chiếc. Đầu tư vào đội tàu còn liên quan đến danh dự của cá nhân, ảnh hưởng đến thương hiệu của Tập đoàn Đức Khải và tác động đến các dự án bất động sản tôi đang triển khai trên bờ”.

“Sự nghi ngờ của dư luận về việc Đức Khải sử dụng vốn vay cho mục đích đầu tư khác là hoàn toàn không có căn cứ. Hãy nhớ rằng, cá nhân tôi và Tập đoàn Đức không phải vì đội tàu 100 cái mà bán rẻ tất cả”, ông Lâm tái khẳng định.

Cơ sở để ông Lâm tin tưởng vào lĩnh vực kinh tế biển khá rõ ràng. Các chuyên gia quốc tế từng khuyên Việt Nam nên chú trọng đánh bắt khai thác thủy hải sản để xuất khẩu thay cho việc nuôi. Thứ nhất, biển Việt Nam chưa bị ô nhiễm, vẫn còn sạch và an toàn hơn các vùng biển khác. Ngoài ra, việc nuôi thủy sản vẫn còn nhiều rủi ro.

Chiến lược của Chủ tịch Tập đoàn Đức Khải trong quá trình cung cấp thủy sản trên thương trường quốc tế được vạch ra tỉ mỉ. Cá khai thác được bán theo giá thị trường, giá công khai, giá quốc tế. Nếu thành công trong việc đưa 100 tàu cá ra khơi, ông Lâm tin mô hình đầu tư của Tập đoàn Đức Khải sẽ được nhiều ngư dân… học theo. Trong giai đoạn 2 của đề án, sẽ cung cấp dịch vụ cho người dân ngoài khơi theo hình thức góp vốn.

Các chủ tàu ở ngoài khơi hoạt động đơn lẻ đều có thể trở thành thành viên của nghiệp đoàn cá Đức Khải và hưởng các dịch vụ từ ụ nổi trên biển. Ngư dân đánh bắt thủy sản sẽ được chia lợi nhuận theo tỷ lệ ở thời điểm giá thị trường. Ngư dân tham gia đội tàu của Đức Khải hoàn toàn được sử dụng các dịch vụ tiếp xăng, thu mua cá và nhận sự hỗ trợ từ các phương tiện rà luồng cá trên biển. Ý tưởng này được ông Lâm triển khai trong giai đoạn 2 của đề án. Ông Phạm Ngọc Lâm xác nhận: “Nếu không có gì trở ngại, trong tháng 8 tới sẽ hoàn tất hợp đồng và đưa 12 chiếc tàu đầu tiên về đến Việt Nam để chạy thử. Giai đoạn 1 của đề án sẽ bắt đầu được triển khai”.

“Tôi không lập đề án giật gân”

Đặt vấn đề thương thuyết để sắm các con tàu với đối tác, ông Lâm đưa ra các thông số cần mua theo các chủng loại, kích thước cần thiết. Công nghệ đóng tàu của Nhật và Hàn Quốc được đánh giá là số 1 thế giới. Tàu của những nước này sản xuất chuyên nghiệp hóa và sản xuất ra để phục vụ cho những mục đích riêng biệt. Tàu đánh cá để phục vụ cho nghề cá. Tàu quân sự phục vụ riêng cho quốc phòng…

Ông bảo, tàu đã mua rồi thì không phải lo kỹ thuật ở ngoài biển. Ông Lâm muốn nhấn mạnh đến giá trị đầu tư vào tàu đánh cá nhanh chóng và mang về hiệu quả kinh tế cao dựa trên 3 yếu tố. Thứ nhất, tiết kiệm được chi phí đầu tư; thứ 2, tiết kiệm thời gian và thứ 3 xét đến tính hiệu quả. Nhớ lại một thời từng làm mưa làm gió trên thị trường đồ điện tử secondhand, ông Lâm cho biết, hàng của Nhật vẫn dùng tốt dù đã cũ. Nói về những con tàu, ông  chỉ quan tâm đến việc phải biết chọn lựa những sản phẩm nào ưng ý để có thể sử dụng được. Tuyệt nhiên, tàu cá của Tập đoàn Đức Khải mua về không thể là hàng phế phẩm. Ông xác định: “Khi bỏ ra một số tiền thấp, thời gian thu hồi vốn hiệu quả thì sẽ tạo ra được dòng tiền hiệu quả”.

Tàu đánh cá của Hàn Quốc sẽ được Tập đoàn Đức Khải nhập về Việt Nam

Từ chuyện thương lượng mua 100 con tàu đến chuyện cung cấp cá ngừ đại dương vào thị trường Nhật Bản, ông Lâm đều áp dụng kinh nghiệm mà ông đã từng trải nghiệm. Nhiều thương lái Nhật đưa ra phương pháp thu mua truyền thống của ngư dân Việt Nam giống như lâu nay. Tức là, cá ngừ về trong bờ sẽ có một đầu mối đứng ra gom hàng rồi mang đi phân loại, bảo quản và sơ chế. Hàng sơ chế xong mới được xuất sang thị trường nước ngoài.

Cá ngừ được đánh bắt về phải bán thẳng cho thị trường Nhật Bản và chỉ thông qua một đầu mối. Đối với người Nhật, cá ngừ vừa đánh bắt sẽ có công ty đầu mối gom hàng và đưa về thị trường đấu giá. Thị trường thủy sản ở Nhật Bản cũng gần như tương đồng tại Việt Nam. Tại chợ cá này có đơn vị đấu giá từng giỏ cá theo thời giá.

Ông Lâm dự định ký hợp đồng trực tiếp với thương lái đứng ra đấu giá cho lượng cá ngừ xuất sang Nhật Bản. Ăn chia được tính theo tỷ lệ và tất nhiên bản thân Đức Khải cũng có thể kiểm soát được giá cả cá ngừ bán ra tại thời điểm đó ở mức nào. Câu chuyện đầu tư kinh doanh của ông Lâm được bán theo giá thị trường và bán tận gốc.

Theo đề án, đầu năm 2015, mẻ cá đầu tiên sẽ được cất lưới. Theo luồng nước, đầu năm cá ngừ sẽ về vùng biển Việt Nam. Các tàu sẽ được trang bị 70% công cụ đánh bắt cá ngừ, chỉ khoảng 30% lưới rê và lưới vây. Ông Lâm chỉ chú trọng đến cá ngừ để xuất sang Nhật Bản. Còn lưới vây, lưới rê chỉ bắt các loại cá bạc má, cá nục… Các loại cá nhỏ này muốn được xuất sang Nhật phải qua khâu đóng hộp. Muốn qua khâu tinh chế đóng hộp thì đội chi phí lên và lợi nhuận giảm đi, mất nhiều thời gian.

Cuối tháng 4 vừa qua, Tập đoàn Đức Khải hoàn thành 3 dự án bất động sản và bàn giao các căn hộ. Sau khi tất toán sổ sách, ông Lâm tính được dòng tiền từ đây đến cuối năm và năm 2015 sẽ làm gì cho phù hợp với nguồn vốn của công ty. Một yếu tố nữa, Nhà nước đang khuyến khích phát triển kinh tế biển. Từ ý tưởng có sẵn đã kết hợp nên dự án được hình thành.

Nhiều người cho rằng, ông Lâm thể hiện lòng yêu nước “mạo hiểm” bằng cách đầu tư đội tàu đưa ra Biển Đông. Hay nhiều câu hỏi đại loại theo kiểu hoài nghi: “Liệu anh yêu nước hay tranh thủ thời cơ để làm đề án xin trợ vốn?”. Ông Lâm khẳng định: “Đã là người dân Việt Nam thì bất kể ai cũng có lòng yêu nước. Nhưng yêu nước không có nghĩa đi ngược lại với pháp luật mà phải làm việc có hiệu quả. Bản thân tôi cũng vậy! Tôi mong muốn làm kinh tế giỏi để thể hiện lòng yêu nước”.

Ông Lâm quyết định thể hiện lòng yêu nước của mình bằng việc làm thiết thực thông qua khai thác tài nguyên kinh tế biển. Ông xác tín: “Tôi không lợi dụng lòng yêu nước thông qua sự phẫn nộ Trung Quốc để làm kinh tế biển. Bản thân người dân Việt Nam nào cũng đều phẫn nộ trước hành động ngang ngược của Trung Quốc. Tôi đã nói được là tôi sẽ làm được chứ không phải tôi đưa ra đề án để giật gân”.

Phóng viên Năng lượng Mới chuyển tải nghi vấn của độc giả: “Vẫn còn đâu đó nhiều câu hỏi đầy hoài nghi về việc đề án được lập quá nhanh do có sự chuẩn bị sẵn từ trước”. Ông Lâm nói ngay: “Đề án này nó đã nằm trong đầu tôi rồi, nó chỉ chờ đến thời điểm để… bùng nổ thôi”. Đến khi bắt tay vào soạn thảo đề án, tất cả các nhân viên được huy động phải làm ngày, làm đêm để thực hiện một cách chỉn chu nhất. Phương án được trình lên Chính phủ và cũng nhận được sự ủng hộ của một số doanh nghiệp và họ tìm đến với mong muốn cùng tham gia thực hiện. Nhiều bạn bè lo ngại lộ “bí kíp” hay hợp tác làm ăn rồi lộ “bí mật” trên thị trường do bị cạnh tranh thị phần.

Ông đã tính trước một bước đến vấn đề đưa đội tàu ra ngư trường nước ngoài để hợp tác khai thác. Ông cũng đã nghĩ đến chuyện ký hợp đồng với các nước Indonesia, Philipines… để cùng khai thác đánh bắt có hiệu quả. Ông Lâm phân tích: “Đánh cá trên ngư trường nước ngoài phải mất một khoản phí thay vì ở Việt Nam được miễn mọi thứ. Nếu thực sự đủ phương tiện thì đâu phải ngại khi bước vào ngư trường quốc tế”.

Với đội tàu 100 chiếc hùng hậu mà ông Lâm đang đầu tư thì việc đánh bắt cá trên một số ngư trường quốc tế hoàn toàn có thể trở thành hiện thực.

Hưng Long