Về góc độ y khoa, chưa chắc chắn lý do tại sao xảy ra hiện tượng này, nhưng Hiệp hội Tâm thần Mỹ cho rằng, nguyên nhân chủ yếu do sự thay đổi theo mùa, giảm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, tạo ra sự mất cân bằng hóa học trong não.

Có thể thấy, rối loạn cảm xúc SAD là do tác động của sự thay đổi ánh sáng theo mùa đến cơ thể con người. Khi thay đổi mùa trong năm, con người cũng sẽ trải sự chuyển đổi về đồng hồ sinh học nội tại hay nhịp sinh học, thay đổi thời gian biểu hàng ngày.

(Ảnh minh họa)

Các nghiên cứu đã chứng minh rằng ánh sáng chói tạo ra một sự khác biệt trong các chất hóa học của não, mặc dù cơ chế chính xác vẫn chưa được biết. Một vài bằng chứng cho rằng nếu con người sống càng xa xích đạo thì càng có khả năng phát triển chứng rối loạn cảm xúc theo mùa. Rối loạn cảm xúc theo mùa có thể khởi phát ở bất kỳ lứa tuổi nào, tuy nhiên phổ biến nhất là từ 18 - 30 tuổi.

Melatonin là nội tiết tố liên quan đến giấc ngủ và có mối liên kết với bệnh trầm cảm, nội tiết tố này được sản xuất khi cấp độ bóng tối tăng lên. Vào những tháng mùa đông, khi thời gian ban ngày trở nên ngày ngắn hơn và trời có xu hướng tối hơn, melatonin sẽ được sản xuất nhiều hơn. Vì vậy, đây là nội tiết tố gắn với chứng rối loạn cảm xúc theo mùa.

Bên cạnh đó, việc giảm serotonin - một hóa chất trong não giúp dẫn truyền thần kinh có ảnh hưởng rất lớn đến tâm trạng. Serotonin cũng có thể là một trong nhưng yếu tố đóng vai trò quan trọng trong rối loạn cảm xúc theo mùa. Khi giảm ánh sáng mặt trời có thể gây ra sự sụt giảm serotonin, từ đó dẫn đến trầm cảm.

Một số nghiên cứu cho thấy rối loạn cảm xúc SAD thường gặp hơn ở nữ giới, tuy nhiên khi những người đàn ông mắc bệnh lại có biểu hiện triệu chứng nặng hơn. Rối loạn tình cảm theo mùa phổ biến ở những nơi xa về phía bắc hay phía nam của xích đạo. Tương tự như các loại trầm cảm, chứng rối loạn cảm xúc theo mùa có khả năng liên quan đến quan hệ huyết thống.

Các cách kiểm soát các triệu chứng của rối loạn cảm xúc theo mùa:

Cần ra ngoài nhiều hơn

Nhiều người đối mặt với chứng Rối loạn cảm xúc theo mùa do họ thiếu tiếp xúc với ánh sáng ban ngày. Thiếu ánh nắng vào mùa đông tác động lên tâm trạng con người. Các chuyên gia y tế cho rằng, hãy cố gắng ra ngoài trời nhiều nhất có thể. Việc ra ngoài ngay cả khi trời tắt nắng cũng có thể làm nên điều kỳ diệu.

Sử dụng hộp trị liệu ánh sáng

Nếu bạn không thể tiếp xúc với ánh nắng, hãy dùng đèn trị liệu bằng ánh sáng. Loại đèn này phát ra ánh sáng giống ánh sáng mặt trời. Ánh sáng từ bóng đèn trị liệu sẽ sáng hơn bóng đèn thông thường. Nếu bạn cảm thấy buồn ngủ trong những tháng mùa đông, hộp đèn có thể kích thích nhịp sinh học của cơ thể, ngăn chặn việc giải phóng melatonin, một loại hormone khiến bạn cảm thấy buồn ngủ.

Có lịch ngủ khoa học

Việc ít tiếp xúc với ánh nắng không chỉ tác động đến tâm trạng mà còn làm rối loạn nhịp sinh học của cơ thể, khiến người bệnh cảm thấy uể oải và buồn ngủ hơn. Duy trì một lịch trình ngủ cố định và khoa học sẽ rất hữu ích. Hạn chế uống caffeine, đặt phòng ở nhiệt độ mát mẻ và tập thể dục hàng ngày để cải thiện chu kỳ giấc ngủ.

Tập Yoga

Nếu chưa chọn được hoạt động thể chất nào hãy thử tập yoga. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng yoga có tác động tích cực đến tâm trạng, giảm lo âu và trầm cảm. Yoga là một công cụ hữu ích cho những người đối phó với chứng trầm cảm theo mùa.

Kết nối với gia đình và bạn bè

Thường xuyên kết nối với bạn bè và gia đình sẽ giúp đối phó với chứng trầm cảm về lâu dài. Thay đổi thời tiết cùng với không có kết nối xã hội có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của bạn. Hãy trò chuyện với bạn bè qua điện thoại, hẹn hò cà phê và ăn tối với họ.

Ngửi tinh dầu

Ngửi tinh dầu là một cách tự nhiên để làm dịu tâm trí và cơ thể. Theo các nghiên cứu, ngửi tinh dầu có thể ảnh hưởng đến vùng não liên quan đến cảm xúc. Dầu bạc hà được cho là có tác dụng thúc đẩy tâm trạng và giảm mệt mỏi. Dầu hoa oải hương giúp giấc ngủ sâu và dầu cam làm giảm cảm giác lo lắng. Hãy cho vài giọt tinh dầu vào máy xông để lan tỏa khắp căn phòng của bạn.

G.Minh

Bạn biết gì về hội chứng “trầm cảm theo mùa”?

Liều thuốc nào cho căn bệnh trầm cảm?