Giải thưởng Năng lượng Toàn cầu đã được trao cho 48 nhà khoa học từ 15 quốc gia

Năm 2023 vừa qua, hai nhà khoa học Trung Quốc đã vượt qua tổng cộng 90 đề cử từ 48 quốc gia (số lượng quốc gia tham gia cao nhất trong lịch sử Giải thưởng) để giành Global Energy Prize. Giải thưởng trị giá 39 triệu rúp được chia đều cho 2 nhà khoa học. Lễ trao giải đã diễn ra tại Tuần lễ Năng lượng Nga 2023 (Russian Energy Week 2023) vào ngày 12 tháng 10 năm 2023.

Lễ vinh danh các nhà khoa học tại Tuần lễ Năng lượng Nga 2023

Hai nhà khoa học Trung Quốc tại lễ trao giải Global Energy Prize

Nhà khoa học Chung Lâm Vương (Zhong Lin Wang), Giám đốc, nhà sáng lập Viện Năng lượng nano và Hệ thống nano Bắc Kinh, chiến thắng ở hạng mục "Năng lượng phi truyền thống" với phát minh máy phát điện ma sát nano như một công nghệ năng lượng mới cho các hệ thống độc lập, internet vạn vật, người máy, trí tuệ nhân tạo và thu thập "năng lượng xanh" quy mô lớn.

Nhà khoa học Chung Lâm Vương (Zhong Lin Wang)

Giáo sư Vương Như Trúc (Ruzhu Wang), Giám đốc Viện Điện lạnh và Đông lạnh thuộc Đại học giao thông Thượng Hải, được vinh danh ở hạng mục "Phương pháp mới sử dụng năng lượng" với nghiên cứu về làm mát hấp thụ đã cải thiện đáng kể công nghệ sử dụng năng lượng nhiệt hấp thụ thấp để tạo ra hiệu quả làm mát cao, cũng như đóng góp đáng kể cho sự phát triển của máy bơm nhiệt dựa trên máy sấy giúp tăng gấp đôi hiệu suất năng lượng làm mát và sưởi ấm.

Giáo sư Vương Như Trúc (Ruzhu Wang)

Giải thưởng Năng lượng Toàn cầu bao gồm các giải thưởng thuộc ba hạng mục đề cử. Đề cử “Năng lượng truyền thống” năm 2023 do cạnh tranh khốc liệt, không có ứng cử viên nào giành được số phiếu cần thiết từ Ủy ban giải thưởng (bao gồm 16 nhà khoa học đến từ 11 quốc gia) để chiến thắng. Hiệp hội Năng lượng toàn cầu quyết định trao Bằng danh dự ở lĩnh vực này tặng nhà khoa học Serbia, ông Lyubivoye Popovich vì đã phát triển một phương pháp giúp xác định các đặc tính liên quan của đường dây cáp cao áp và siêu cao áp.

Dưới đây là một cái nhìn chi tiết hơn về hai nhà khoa học Trung Quốc và công trình nghiên cứu của họ.

Công trình của Zhong Lin Wang tập trung vào việc khai thác năng lượng cơ học từ môi trường xung quanh - như từ việc chuyển động của cơ thể người hoặc từ các nguồn năng lượng tự nhiên - và chuyển đổi nó thành năng lượng điện thông qua các thiết bị kích thước nano. Các nghiên cứu của Zhong Lin Wang đã mở ra những khả năng mới trong việc thu thập và sử dụng năng lượng, đặc biệt là trong việc phát triển các nguồn năng lượng tái tạo và bền vững.

Wang đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong khoa học và công nghệ, bao gồm phát minh ra máy phát áp điện nano vào năm 2006 và máy phát nano điện ma sát (TENG) vào năm 2011, mở ra lĩnh vực mới trong việc thu năng lượng cơ học từ môi trường. Những phát minh này đã có ứng dụng quan trọng trong mạng cảm biến, điện tử di động và internet vạn vật. Wang cũng đã giới thiệu tế bào lai để thu hoạch đồng thời nhiều loại năng lượng khác nhau và phát minh ra máy phát điện nano nhiệt điện dựa trên hiệu ứng nhiệt điện.

Ngoài ra, Wang đã đề xuất ý tưởng về năng lượng xanh, sử dụng hàng triệu đơn vị TENG để thu hoạch năng lượng sóng quy mô lớn và mở rộng lý thuyết về máy phát điện nano từ dòng dịch chuyển của Maxwell. Ông cũng đã nghiên cứu về nguồn gốc của điện khí hóa tiếp xúc và đưa ra mô hình mới cho quá trình này. Wang đề xuất ý tưởng "năng lượng cho kỷ nguyên mới" để phân biệt các nguồn năng lượng phân tán, đồng thời nghiên cứu về lý thuyết entropy về phân phối và sử dụng năng lượng.

Trong lĩnh vực áp điện tử và áp điện tử của chất bán dẫn thế hệ thứ ba, Wang đã khám phá hiệu ứng áp điện và phát triển các thiết bị điện tử mới dựa trên hiệu ứng này. Ông cũng đã phát hiện hiệu ứng áp điện-quang điện tử, mở ra khả năng cải thiện hiệu suất của các thiết bị quang điện tử.

Wang đã đóng góp vào sự phát triển và hiểu biết về cấu trúc nano ZnO, cũng như phát triển các kỹ thuật đo nano tại chỗ bằng Kính hiển vi điện tử truyền qua (TEM) và nghiên cứu về lý thuyết tán xạ không đàn hồi trong nhiễu xạ điện tử và tạo ảnh. Những nghiên cứu và phát minh của Wang đã đóng góp lớn vào sự phát triển của khoa học và công nghệ vật liệu nano cũng như việc tạo ra các giải pháp mới cho việc thu năng lượng tái tạo và hiệu quả năng lượng. Ông đã mở rộng biên giới của kiến thức khoa học bằng cách kết hợp nghiên cứu cơ bản với ứng dụng thực tiễn, đặc biệt là trong lĩnh vực năng lượng sạch và bền vững. Công trình của Wang không chỉ thúc đẩy sự tiến bộ trong các lĩnh vực chuyên môn mà còn góp phần vào giải quyết các thách thức toàn cầu về năng lượng và môi trường.

Những đóng góp của Wang đã được công nhận rộng rãi trong cộng đồng khoa học, với nhiều công trình đột phá đã được áp dụng trong các sản phẩm công nghệ cao và hệ thống năng lượng mới. Từ việc phát triển các máy phát điện nano cho đến việc thiết kế tế bào lai và hệ thống thu năng lượng tự cung cấp, công trình của ông đã mở đường cho những tiến bộ mới trong việc sản xuất và sử dụng năng lượng hiệu quả hơn.

Bên cạnh những thành tựu trong nghiên cứu, Wang cũng đã đóng góp cho việc đào tạo thế hệ kế tiếp của các nhà khoa học và kỹ sư thông qua giảng dạy và hướng dẫn. Sự nghiệp của ông là minh chứng cho tầm quan trọng của việc kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, cũng như sự cần thiết của đổi mới liên ngành trong việc giải quyết các vấn đề phức tạp hiện đại.

Tóm lại, công trình của Wang không chỉ làm giàu kho tàng kiến thức khoa học mà còn hướng tới việc tạo ra một tương lai bền vững hơn cho nhân loại. Ông là một hình mẫu cho các nhà khoa học trẻ, thể hiện sự cam kết không ngừng nghỉ trong việc tìm kiếm giải pháp cho những thách thức lớn nhất của thế giới.

Công trình nghiên cứu của Ruzhu Wang tập trung vào các hệ thống lạnh tiên tiến, bao gồm cả việc sử dụng năng lượng mặt trời cho làm lạnh và hệ thống điều hòa không khí, nhằm giảm thiểu tác động môi trường và cải thiện hiệu quả năng lượng. Ông đã phát triển nhiều công nghệ mới trong việc thu hồi và sử dụng năng lượng, bao gồm cả việc tạo ra các hệ thống làm lạnh mà không cần sử dụng các chất làm lạnh có hại cho môi trường. Công trình của ông góp phần quan trọng trong việc tạo ra các giải pháp bền vững cho nhu cầu làm mát trong ngành công nghiệp và dân dụng.

Giáo sư Ruzhu Wang đã đạt được những thành tựu đổi mới mang tính hệ thống trong việc chuyển đổi, lưu trữ và sử dụng hiệu quả năng lượng nhiệt cấp thấp. Công trình tiên phong của ông trong lĩnh vực làm mát hấp thụ đã mở ra những con đường mới để làm mát hiệu quả bằng cách sử dụng năng lượng nhiệt cấp thấp. Ngoài ra, việc ông phát minh máy bơm nhiệt dựa trên chất hút ẩm đã tăng gấp đôi hiệu quả sử dụng năng lượng để làm mát và sưởi ấm. Máy bơm nhiệt nhiệt độ cao để tạo hơi nước đã mang lại một phương pháp mới mang tính cách mạng cho quá trình khử cacbon bằng nhiệt công nghiệp.

Nghiên cứu của ông đã đóng góp rất nhiều cho sự phát triển của ngành công nghiệp điện lạnh và bơm nhiệt của Trung Quốc, thúc đẩy những tiến bộ liên ngành giữa khoa học nhiệt và khoa học vật liệu. Ông cũng có những đóng góp quan trọng trong việc lưu trữ năng lượng nhiệt mật độ cao và quản lý nhiệt. Ông đã xuất bản khoảng 982 bài báo, 187 bài báo hội nghị quốc tế, 51 bài đánh giá và 14 cuốn sách.

Công trình nghiên cứu của cả hai nhà khoa học không chỉ đóng góp vào khoa học và công nghệ năng lượng mà còn hướng tới việc giải quyết các thách thức toàn cầu về năng lượng và môi trường. Họ đã được công nhận vì những đóng góp đột phá của mình, mở ra các hướng mới cho việc sử dụng và quản lý năng lượng một cách hiệu quả và bền vững hơn.