Trên thế giới, các quốc gia thường tìm cách điều chỉnh chính sách của mình để không chỉ đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng mà còn phải đảm bảo rằng nguồn cung năng lượng là bền vững và thân thiện với môi trường. Chính sách điều tiết giá năng lượng của các nước trên thế giới thường rất đa dạng, phụ thuộc vào nguồn năng lượng sử dụng, mục tiêu chính trị - kinh tế và các yếu tố văn hóa - xã hội cụ thể của từng quốc gia.

Cùng tham khảo về cách tiếp cận giá năng lượng của một số quốc gia tiêu biểu dưới đây.

Hoa Kỳ không áp dụng chính sách giá năng lượng trung ương. Giá năng lượng, bao gồm điện và khí đốt, thường được điều tiết bởi các cơ quan quản lý tiểu bang. Một số tiểu bang có thị trường năng lượng cạnh tranh, nơi các công ty năng lượng cạnh tranh về giá cả và dịch vụ. Liên minh châu Âu (EU) đặt ra các mục tiêu chung về năng lượng và môi trường nhưng các quốc gia thành viên có quyền tự quyết định chính sách giá năng lượng của riêng mình. EU ủng hộ việc phát triển năng lượng tái tạo và thường xuyên đề xuất các biện pháp để giảm sự phụ thuộc vào năng lượng nhập khẩu.

Trong khi đó, Nga là một nhà xuất khẩu năng lượng lớn và chính phủ có ảnh hưởng lớn đến giá năng lượng trong nước. Giá năng lượng ở Nga thường được điều chỉnh để đảm bảo sự ổn định kinh tế và xã hội. Trung Quốc áp dụng chính sách giá năng lượng do nhà nước kiểm soát nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế và môi trường. Chính phủ Trung Quốc đang nỗ lực cân bằng giữa việc giữ giá năng lượng ở mức phải chăng cho người tiêu dùng và thúc đẩy sản xuất năng lượng sạch.

Là một trong những nhà sản xuất dầu mỏ lớn nhất thế giới, Ả Rập Saudi có giá năng lượng trong nước rất thấp, nhờ vào nguồn cung dồi dào và chính sách trợ giá của chính phủ. Venezuela có một trong những mức giá năng lượng thấp nhất thế giới do chính sách trợ giá lâu dài. Tuy nhiên, điều này cũng gây ra nhiều vấn đề về kinh tế và thiếu hụt nguồn cung năng lượng.

Xu hướng chung về chính sách ở nhiều quốc gia là tăng cường đầu tư vào năng lượng tái tạo và xem xét lại chính sách trợ giá năng lượng truyền thống. Việc điều tiết giá năng lượng ngày càng được tiến hành theo hướng bền vững hơn và thân thiện với môi trường hơn.

Có thể tóm tắt 10 xu hướng phát triển chính sách điều tiết giá năng lượng trong thời gian tới như sau:

1. Chuyển đổi sang năng lượng sạch: Các chính sách hỗ trợ giá đối với năng lượng tái tạo như điện gió và mặt trời đang ngày càng phổ biến. Chính phủ các nước như Đức, Đan Mạch và Tây Ban Nha đã thiết lập các cơ chế trợ giá để khuyến khích phát triển năng lượng sạch. Mục tiêu là giảm phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch và giảm lượng khí thải carbon.

2. Giá Carbon và thuế Carbon: Một số quốc gia và khu vực như EU đã áp dụng giá carbon hoặc thuế carbon nhằm giảm thiểu khí thải nhà kính. Bằng cách đánh thuế lên các hoạt động phát thải cao, các chính phủ đang cố gắng thúc đẩy các doanh nghiệp và người tiêu dùng chuyển sang các lựa chọn thân thiện hơn với môi trường.

3. Phân bổ quyền phát thải: Các hệ thống thương mại phát thải như Hệ thống Thương mại Phát thải của Liên minh Châu Âu (EU ETS) cho phép các công ty mua hoặc bán quyền phát thải carbon, tạo động lực tài chính để giảm phát thải.

4. Cải cách trợ giá năng lượng: Nhiều quốc gia đang xem xét lại các chính sách trợ giá năng lượng, đặc biệt là trợ giá cho năng lượng hóa thạch. Mục tiêu là giảm bớt gánh nặng tài chính cho chính phủ và khuyến khích sử dụng năng lượng bền vững. Ví dụ, Ấn Độ và Indonesia đã bắt đầu cắt giảm trợ giá cho nhiên liệu hóa thạch.

5. Điều chỉnh giá điện và năng lượng dựa trên thị trường: Một số quốc gia đang điều chỉnh giá năng lượng dựa trên cơ chế thị trường để phản ánh chi phí thực của sản xuất năng lượng và sử dụng năng lượng. Việc này nhằm mục đích khuyến khích tiết kiệm năng lượng và đầu tư vào công nghệ hiệu quả hơn.

6. Tăng cường truyền thông và giáo dục: Chính sách điều tiết giá năng lượng hiệu quả cũng cần có sự hỗ trợ từ các chương trình giáo dục và truyền thông để người dân hiểu rõ về tác động và lợi ích của chính sách đối với môi trường và kinh tế. Việc này giúp tăng cường sự chấp nhận và tham gia tích cực của cộng đồng trong việc tiết kiệm năng lượng và chuyển đổi sang các nguồn năng lượng bền vững.

7. Thích ứng với công nghệ mới: Chính sách điều tiết cần liên tục được cập nhật để phù hợp với những tiến bộ công nghệ trong lĩnh vực năng lượng. Ví dụ, sự phát triển của công nghệ lưu trữ năng lượng và microgrids đòi hỏi các cơ chế điều tiết mới để quản lý sự phân phối và tiêu thụ năng lượng hiệu quả hơn.

8. Hợp tác quốc tế: Trong bối cảnh toàn cầu hóa, các quốc gia có thể hợp tác chặt chẽ hơn trong việc phát triển và thực thi chính sách điều tiết giá năng lượng. Sự hợp tác này có thể bao gồm chia sẻ kinh nghiệm, phối hợp các biện pháp điều tiết và hỗ trợ kỹ thuật.

9. Đánh giá tác động môi trường: Các chính sách điều tiết giá năng lượng nên kèm theo đánh giá tác động môi trường để đảm bảo rằng các quyết định không chỉ phản ánh mục tiêu kinh tế mà còn cân nhắc đến sự bền vững môi trường. Đánh giá này giúp nhận diện các rủi ro và lợi ích, từ đó điều chỉnh chính sách cho phù hợp.

10. Hỗ trợ cộng đồng và doanh nghiệp: Chính sách giá năng lượng cần tính đến ảnh hưởng tới cộng đồng và doanh nghiệp, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương và các doanh nghiệp nhỏ. Các biện pháp hỗ trợ cần được thiết kế để giảm thiểu tác động tiêu cực và khuyến khích các hành động tích cực hướng tới sử dụng năng lượng bền vững.

Những chính sách điều tiết giá năng lượng phù hợp không chỉ thúc đẩy sự phát triển của thị trường năng lượng bền vững mà còn góp phần vào mục tiêu chung về bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế. Điều quan trọng là các chính sách này cần được thiết kế và thực thi một cách minh bạch, công bằng và hiệu quả để đạt được sự ủng hộ và tham gia rộng rãi từ tất cả các bên liên quan.