Dấu ấn ngoại giao kinh tế và một vị thế "rất khác" của Việt Nam
Với 113 giờ hoạt động liên tục cùng hơn 70 hoạt động ở cả Mỹ và Brazil, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã cho thấy cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc thu hút những nhà đầu tư hàng đầu thế giới.
Một tâm thế "rất khác" và một mong muốn cùng "gác lại quá khứ, hướng tới lương lai" là điều mà Thủ tướng Phạm Minh Chính nhiều lần đề cập trong chuyến công du Mỹ.
Đây là chuyến công tác đầu tiên của lãnh đạo chủ chốt Việt Nam sau khi hai nước nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, góp phần triển khai các thỏa thuận đã được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Mỹ Joe Biden nhất trí thiết lập nhân chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của ông Biden.
Thủ tướng mong doanh nghiệp Mỹ mở lòng và đến để thấy sự phát triển của Việt Nam, tăng cường đầu tư để mang lại sự phát triển và giàu có cho cả hai nước. Đó là cách tốt nhất để hàn gắn vết thương, gác lại quá khứ và cùng nhau hướng tới tương lai, theo lời Thủ tướng.
Có lẽ vì thế, "ngoại giao kinh tế" là một điểm nhấn trong hành trình tới cường quốc kinh tế số 1 thế giới của người đứng đầu Chính phủ Việt Nam.
Với 3 chặng dừng chân lần lượt ở San Francisco, Washington D.C và New York, Thủ tướng Phạm Minh Chính có một lịch trình dày đặc, có ngày gần 20 hoạt động, kéo dài liên tiếp từ 7h30 đến 22h30.
Bên cạnh việc dự họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, tiến hành một số hoạt động song phương, người đứng đầu Chính phủ Việt Nam dành rất nhiều thời gian để tiếp xúc với các doanh nghiệp, tập đoàn hàng đầu của Mỹ và đi tham quan, học hỏi mô hình làm việc của họ.
Thung lũng Silicon là địa điểm được Thủ tướng lựa chọn ghé thăm trong hành trình 2 ngày ở San Francisco. Đây là nơi tập hợp hàng loạt doanh nghiệp công nghệ hàng đầu của Mỹ.
Đến Công ty Nvidia - một công ty công nghệ đa quốc gia và là nhà cung cấp máy chủ, trí tuệ nhân tạo hàng đầu tại Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính ngay khi trao đổi với ông Jensen Huang, người đồng sáng lập kiêm Chủ tịch Nvidia, đã chia sẻ mong muốn hợp tác.
Ông đề nghị Nvidia tiếp tục mở rộng đầu tư, góp ý, tư vấn về chính sách, hỗ trợ đào tạo nhân lực, nâng cao năng lực công nghệ và quản trị, giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng.
Chủ tịch Nvidia cũng chia sẻ mong muốn tăng cường hợp tác với Việt Nam về bán dẫn, công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo. Ông tin Việt Nam sẽ trở thành một cứ điểm sản xuất của Tập đoàn này tại Đông Nam Á.
Công ty Meta Platforms hoạt động kinh doanh với tên gọi Meta, trước đây có tên gọi Facebook, là một tập đoàn công nghệ đa quốc gia có giá trị nhất thế giới, cũng cho rằng thị trường Việt Nam rất lớn và tiềm năng.
Thủ tướng mong Meta tiếp tục cung cấp cho Việt Nam các giải pháp công nghệ, chuyển giao công nghệ nhiều hơn; hợp tác về tài chính để phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số…
Đến thăm và làm việc với Công ty Synopsys, một công ty tự động hóa thiết kế điện tử (EDA), cung cấp các công cụ và dịch vụ cho ngành sản xuất và thiết kế chất bán dẫn, Thủ tướng đề nghị Synopsys giúp xây dựng Trung tâm đổi mới sáng tạo ở Việt Nam, có giải pháp công nghệ quản lý, tài chính để giúp Việt Nam phát triển nhanh và bền vững; góp phần đào tạo nguồn nhân lực về chip và nhân lực công nghệ chất lượng cao cho Việt Nam.
Cũng tại đây, đoàn công tác đã gặp rất nhiều người Việt là những kỹ sư công nghệ giỏi của Synopsys. Biết Thủ tướng và đoàn Việt Nam đến, rất đông nhân viên người Việt của tập đoàn công nghệ hàng đầu này đã tới đón. Họ chia sẻ về một khát khao cống hiến.
Dù xa quê hương và làm việc ở Mỹ đã lâu, những kỹ sư công nghệ này vẫn luôn muốn có cơ hội hợp tác với doanh nghiệp trong nước, để góp phần cống hiến xây dựng quê hương.
"Chúng ta hãy cùng nhau hợp tác, cùng nhau chiến thắng, cùng nhau có lợi trên tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ", Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam luôn chào đón doanh nghiệp đến đầu tư.
"Hãy đến Việt Nam kinh doanh, mang lại sự phát triển và giàu có cho hai nước. Đó là cách tốt nhất để hàn gắn vết thương, gác lại quá khứ, hướng tới tương lai". Thông điệp ấy của Thủ tướng gây ấn tượng mạnh với nhiều doanh nghiệp lớn của Mỹ.
Trong khán phòng nơi diễn ra Diễn đàn Kinh doanh Việt Nam - Mỹ hợp tác trong lĩnh vực công nghệ, đổi mới sáng tạo, rất đông doanh nghiệp hai nước có mặt để lắng nghe những thông điệp và cam kết từ người đứng đầu Chính phủ Việt Nam.
Thủ tướng đề nghị doanh nghiệp Mỹ hiện thực hóa sự ủng hộ của nước này về một Việt Nam "mạnh, độc lập, tự cường và thịnh vượng". Trong đó, các doanh nghiệp cần tập trung vào lĩnh vực thương mại, dịch vụ; khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đặc biệt là công nghệ số và chuyển đổi năng lượng, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ.
"Hàn gắn vết thương chiến tranh, tôn trọng sự khác biệt không có cách gì khác là thúc đẩy quan hệ chính trị, ngoại giao, thúc đẩy thương mại, đầu tư, tạo công ăn việc làm và sinh kế cho người dân", theo chia sẻ của người đứng đầu Chính phủ Việt Nam.
Cùng hợp tác, cùng chiến thắng, cùng có lợi, đó là điều người đứng đầu Chính phủ Việt Nam mong muốn, và cũng nhận được sự hưởng ứng lớn từ cộng đồng doanh nghiệp.
Hợp tác kinh tế - đầu tư, theo Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Nguyễn Quốc Dũng, là điểm nhấn quan trọng trong chuyến thăm và làm việc ở Mỹ của Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Đại sứ cho biết nơi nào trên đất Mỹ Thủ tướng đặt chân tới, ông đều ưu tiên cho hoạt động thúc đẩy kinh thế, đầu tư.
Tại San Francisco, Thủ tướng tham dự Diễn đàn kinh doanh Việt Nam - Mỹ thúc đẩy hợp tác công nghệ và đổi mới sáng tạo; thăm các công ty công nghệ lớn của Mỹ như Nvidia, Synopsys và Meta; gặp các doanh nhân người Việt tiêu biểu.
Đến thủ đô Washington DC, Thủ tướng chủ trì một tọa đàm do Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn của Mỹ tổ chức, có sự tham gia của lãnh đạo các doanh nghiệp hàng đầu của Mỹ trong lĩnh vực bán dẫn cùng với các bộ, ngành và các doanh nghiệp Việt Nam. Thủ tướng cũng gặp các bộ trưởng về quản lý kinh tế của Mỹ như Bộ trưởng Tài chính, Bộ trưởng Thương mại và Đại diện Thương mại Mỹ.
Tại New York, Thủ tướng dành thời gian trao đổi chính sách với khoảng 100 doanh nghiệp do ba hiệp hội lớn của Mỹ đồng tổ chức. Bên cạnh đó, ông còn dự tọa đàm bàn tròn với các quỹ đầu tư tài chính; làm việc với các sàn chứng khoán New York và NASDAQ; tham dự tọa đàm chính sách với các chuyên gia kinh tế Mỹ; gặp gỡ Mạng lưới Đổi mới sáng tạo Việt Nam tại Mỹ; tiếp lãnh đạo những tập đoàn hàng đầu của Mỹ như Boeing, Apple, Google…
Trao đổi với phóng viên Dân trí, Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Nguyễn Quốc Dũng nhận định việc hai nước xác lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững, với hợp tác kinh tế, khoa học, công nghệ là một trọng tâm chủ đạo, đã thu hút sự quan tâm, hưởng ứng mạnh mẽ trong các giới, đặc biệt là các nhà đầu tư và doanh nghiệp công nghệ Mỹ.
"Chuyến công tác tại Mỹ của Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo nhiều bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp lớn của Việt Nam, diễn ra chỉ ít ngày sau sự kiện trên, đã mang lại hiệu ứng rất tích cực", Đại sứ Nguyễn Quốc Dũng nhận định.
Ông cho rằng các cuộc tiếp xúc, làm việc của Thủ tướng với ba vị Bộ trưởng kinh tế, với các nhà đầu tư, doanh nghiệp hàng đầu của Mỹ, nhằm hiện thực hóa và khởi động triển khai các thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao hai nước; làm cho phía Mỹ hiểu rõ hơn về chủ trương, tiềm năng, nhu cầu của Việt Nam.
Động thái này cũng bước đầu định hướng cho các hoạt động hợp tác cụ thể giữa hai bên.
"Chuyến thăm thể hiện tinh thần vào cuộc sớm, như chia sẻ của Thủ tướng là không để kế hoạch mãi là kế hoạch, ý tưởng mãi nằm trên giấy", ông Dũng nói quyết tâm và hành động quyết liệt của người đứng đầu Chính phủ Việt Nam đã gây ấn tượng và truyền cảm hứng mạnh mẽ đến các nhà lãnh đạo và doanh nghiệp Mỹ.
Theo Đại sứ, nhiều doanh nghiệp công nghệ Mỹ đánh giá cao tiềm năng của Việt Nam, sẵn sàng giúp đào tạo nhân lực và chuyển giao công nghệ cho Việt Nam.
Từ phía doanh nghiệp, ông Đặng Trần Phương, Phó Tổng Giám đốc FPT Software (Công ty thành viên của Tập đoàn FPT) tin tưởng việc Việt - Mỹ nâng cấp quan hệ Chiến lược Toàn diện sẽ là bước ngoặt mạnh mẽ và tích cực để quan hệ chính trị, kinh tế, văn hóa giữa hai nước tiến lên một tầm cao mới, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao".
"Chúng tôi cũng mong muốn, Chính phủ hai nước tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp lớn như Boeing, Qualcomm, Intel, Ford, Nvidia… đầu tư vào Việt Nam", ông Phương chia sẻ.
Cũng trong chuyến công tác, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có rất nhiều hoạt động tiếp xúc, trao đổi, tọa đàm với lãnh đạo các doanh nghiệp lớn, các tập đoàn công nghệ khổng lồ, các quỹ đầu tư hàng đầu của Mỹ.
Nhiều thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực hạ tầng cơ sở, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, công nghệ cao đã được ký kết và trao đổi từ những cuộc gặp gỡ này.
Đáng chú ý, các tập đoàn Mỹ trong lĩnh vực bán dẫn khẳng định có quyết tâm cao với thị trường Việt Nam, đánh giá tiềm năng hợp tác của các đối tác Việt Nam - Mỹ trong ngành công nghiệp bán dẫn là vô cùng lớn và có nhiều ý nghĩa đối với quan hệ hai nước trong thời kỳ mới.
Nhìn từ chuyến công tác tới Mỹ và Brazil của người đứng đầu Chính phủ Việt Nam vừa diễn ra, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đánh giá sẽ có nhiều cơ hội mới cho Việt Nam.
Ông Dũng khẳng định chủ trương của Việt Nam là không chỉ đối phó một cách bị động, làm theo, đi theo, mà chuyển hướng sang chủ động kiến tạo, tranh thủ cơ hội, vượt qua thách thức để nắm bắt thời cơ mới, quyết định tương lai của mình.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của đầu tư, thương mại, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư cho biết các cuộc diễn đàm, tọa đàm tại Mỹ lần này được đổi mới theo hướng không mở rộng quy mô mà tập trung vào các ngành, lĩnh vực, đối tác Việt Nam mong muốn. Ví dụ trong lĩnh vực khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo được thiết kế một chủ đề riêng và Thủ tướng đã có nhiều cuộc gặp với các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực này.
Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng có các cuộc gặp với doanh nghiệp, tổ chức tài chính, ngân hàng hàng đầu của Mỹ liên quan trung tâm tài chính ở TPHCM. "Đó là cách tiếp cận mới, thiết thực hơn, hiệu quả hơn, có trọng tâm trọng điểm hơn", theo lời ông Dũng.
Tháp tùng Thủ tướng trong các cuộc gặp gỡ doanh nghiệp, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chia sẻ chưa bao giờ doanh nghiệp Mỹ phấn khích như lần này. "Các tập đoàn hàng đầu của Mỹ đánh giá rất cao môi trường đầu tư, vai trò của Việt Nam cũng như cách chúng ta vượt qua khó khăn để ổn định và phát triển. Họ cam kết, mong muốn mở rộng đầu tư hiện có tại Việt Nam cũng như đầu tư mới trong lĩnh vực hai nước có nhu cầu", ông Dũng nói.
Nhận định tới đây có làn sóng đầu tư mới vào các lĩnh vực như khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chíp bán dẫn, năng lượng, giáo dục - đào tạo…, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng kỳ vọng đây là làn sóng đầu tư tích cực bởi các doanh nghiệp Mỹ hàng đầu thế giới đều có tiềm lực tài chính, công nghệ, thị trường…
Với chuyến công tác của Thủ tướng tới Brazil, Bộ trưởng Dũng nhấn mạnh một trong những nội dung chính là thúc đẩy kinh tế - thương mại - đầu tư.
Theo ông, Brazil là nền kinh tế hàng đầu của Nam Mỹ, quy mô kinh tế lớn với thị trường hơn 200 triệu dân, diện tích rất rộng lớn và giàu tiềm năng, nhưng hợp tác đầu tư hai bên hạn chế. Bởi vậy, trong cuộc gặp các doanh nghiệp Brazil, Thủ tướng đã khẳng định dư địa và tiềm năng hợp tác giữa Việt Nam - Brazil còn rất lớn, gợi mở nhiều cơ hội cho cả hai bên.
Đó là lý do người đứng đầu Chính phủ tự tin đặt ra mục tiêu nâng kim ngạch hai chiều lên 10 tỷ USD vào năm 2025 và 15-20 tỷ USD vào 2030. "Đây là một thách thức nhưng hoàn toàn có khả năng thực hiện", theo lời ông Dũng.
Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cũng cho rằng lịch trình hoạt động với trên 70 cuộc làm việc, tiếp xúc song phương của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Mỹ, Brazil không chỉ thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ chính trị, ngoại giao, mà còn thu hút đầu tư và hợp tác kinh tế.
Theo ông Diên, những cuộc làm việc của người đứng đầu Chính phủ với lãnh đạo các nước và đối tác quốc tế đã thảo luận, thống nhất nhiều chủ trương, giải pháp quan trọng trong lĩnh vực thương mại như chống đứt gãy nguồn cung về nguyên vật liệu, hàng hóa thiết yếu; tăng cường hợp tác giữa các nước nhằm thuận lợi hóa thương mại, hướng tới mục tiêu tăng kim ngạch thương mại hai chiều và cân bằng cán cân thương mại.
Từng nhận định ngoại giao kinh tế là một trụ cột quan trọng trong đối ngoại, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho rằng hợp tác kinh tế trở thành nội dung trung tâm trong tất cả hoạt động đối ngoại cấp cao và các cấp.
Trong 62 hoạt động đối ngoại cấp cao năm 2022, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội đều chỉ đạo và trực tiếp thúc đẩy các nội dung kinh tế.
Định hướng được Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh là đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, trong đó, ưu tiên hàng đầu là thúc đẩy hợp tác kinh tế hiệu quả, thực chất; thúc đẩy đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, đa dạng hóa sản phẩm và chuỗi cung ứng.
Bên cạnh đó, Việt Nam chủ trương thu hút đầu tư chất lượng cao và các nguồn lực phục vụ chuyển đổi xanh và phát triển bền vững; thúc đẩy tháo gỡ những điểm nghẽn trong quan hệ kinh tế với các đối tác chủ chốt.
Đánh giá về công tác ngoại giao kinh tế, Thiếu tướng, GS.TS Nguyễn Hồng Quân, nguyên Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Quốc phòng (Bộ Quốc phòng), cũng nhận định với việc đưa kinh tế thành một trong những nhiệm vụ trọng tâm của đối ngoại, Việt Nam mở rộng hơn cơ hội để tiếp tục đưa nền kinh tế hội nhập ngày càng sâu rộng với thế giới, qua đó phát huy bản sắc, gia tăng "sức mạnh mềm" trong bối cảnh thế giới có nhiều thay đổi.
Song hành với ngoại giao kinh tế, ngoại giao chính trị cũng là một trong những điểm nhấn của Việt Nam thời gian qua, là nền tảng thúc đẩy mạnh mẽ cho những cam kết về hợp tác trong kinh tế, thương mại. Chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hồi cuối tháng 10 - đầu tháng 11/2022 được đánh giá là sự kiện đặc biệt quan trọng đối với Việt Nam và Trung Quốc.
Trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, khó lường, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho rằng chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có ý nghĩa tăng cường và làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc trong giai đoạn mới. Việc này cũng giúp củng cố tin cậy chính trị, tạo nền tảng chính trị vững chắc và thúc đẩy hợp tác thực chất trên các lĩnh vực giữa hai nước.
Trong chuyến thăm, hai bên đã ra Tuyên bố chung gồm 13 điểm, bao gồm cả những nội dung mang tính chiến lược định hướng cho phát triển quan hệ hai nước trên tất cả lĩnh vực.
Hai bên cũng đạt được nhất trí trong nhiều nội dung hợp tác thực chất, như thúc đẩy kết nối giữa khuôn khổ "Hai hành lang, một vành đai" với sáng kiến "Vành đai và Con đường", thúc đẩy tiến trình mở cửa thị trường cho một số mặt hàng nông, lâm, thủy sản của Việt Nam, mở các văn phòng thương mại Việt Nam tại Trung Quốc.
Chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Thủ tướng Phạm Minh Chính theo lời mời của người đồng cấp Lý Cường hồi cuối tháng 6 tiếp tục cụ thể hóa hơn những kết quả, thỏa thuận đã đạt được sau chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Theo Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ, nội dung quan trọng của chuyến thăm là cùng tập trung tìm biện pháp cụ thể thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế thương mại, đặc biệt là giao lưu thương mại hàng hóa giữa biên giới hai nước cũng như tìm cách tháo gỡ các dự án hạ tầng lớn còn tồn tại.
Nhân chuyến thăm lần này, Thủ tướng cũng dự Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) tại Thiên Tân, cùng với sự tham gia của rất nhiều lãnh đạo Chính phủ và hơn 1.000 doanh nghiệp trên khắp thế giới.
"Việc Việt Nam là một trong 4 lãnh đạo Chính phủ chủ chốt được mời tham dự Hội nghị này cho thấy sự coi trọng của WEF cũng như cộng đồng doanh nghiệp quốc tế đối với vị thế vai trò của nền kinh tế Việt Nam, cũng như quyết tâm cải cách và mở cửa nền kinh tế của Việt Nam", theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao.
Trong bối cảnh Việt Nam là một nền kinh tế đang phát triển, chuyển đổi và có độ mở lớn, Thủ tướng Phạm Minh Chính kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp cũng như Chính phủ các nước cần tăng cường hợp tác, mở cửa thị trường hàng hóa cho thương mại và đầu tư, tích cực hỗ trợ doanh nghiệp và khơi thông nguồn lực để phục hồi kinh tế.
Cuối tháng 7, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng cũng thăm chính thức Áo, thăm cấp Nhà nước Italy và thăm Tòa thánh Vatican.
Chuyến công tác diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực diễn biến nhanh chóng, phức tạp nhưng đã đạt nhiều kết quả quan trọng, tạo động lực thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, ổn định, bền vững.
Theo Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, đây là minh chứng rõ nét cho chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, thể hiện chính sách nhất quán của Việt Nam luôn coi trọng phát triển mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt với Áo, quan hệ Đối tác chiến lược với Italy cũng như quan hệ với Tòa thánh Vatican.
Hồi cuối tháng 4, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã có chuyến thăm chính thức Cuba, Argentina và Uruguay. Với gần 80 hoạt động tại ba nước của Chủ tịch Quốc hội và gần 40 hoạt động của các ban, bộ, ngành, địa phương, đã có gần 30 thỏa thuận hợp tác ở cả cấp Trung ương và địa phương được ký kết.
Chuyến thăm đã đạt kết quả thực chất trên các trụ cột của quan hệ: Chính trị ngoại giao, hợp tác liên nghị viện; kinh tế, thương mại, đầu tư…, mở ra những cơ hội mới để tăng cường hợp tác hiệu quả, thực chất, cùng có lợi với các đối tác.
Theo Dân trí