Tại Việt Nam, theo khảo sát của Hội Tim mạch, khoảng 30% dân số nước ta mắc bệnh máu nhiễm mỡ, trong đó 50% bệnh nhân ở lứa tuổi trung niên (nam trên 55 tuổi, nữ trên 45 tuổi). Ngoài ra, những người mắc bệnh máu nhiễm mỡ có thể ở bất kỳ lứa tuổi nào từ trẻ em, thanh thiếu niên, trung niên và người cao tuổi.

Bệnh máu nhiễm mỡ

Máu nhiễm mỡ hay (mỡ máu cao) là tình trạng dư thừa mỡ trong máu - Lipid vốn là 1 trong 3 chất dinh dưỡng chính của cơ thể bao gồm: Glucid (chất bột đường), protein (chất đạm) và Lipid (mỡ). Bình thường trong máu luôn có một tỷ lệ mỡ nhất định, được đánh giá thông qua chỉ số xét nghiệm của cholesterol, triglycerid… Nếu những chỉ số này cao hơn mức cho phép thì có nghĩa bạn mắc mỡ máu cao và lượng cholesterol cao chính là chỉ số đặc trưng của bệnh.

Khi bệnh nhân bị rối loạn mỡ máu, xét nghiệm máu nếu thấy huyết thanh bị đục, thậm chí đục như sữa thì nguyên nhân chính là do tăng triglycerid trong máu. Mức tăng có thể tới 40-50 lần so với bình thường. Bệnh thường tiến triển thầm lặng trong nhiều năm cho tới khi có biến chứng nặng người bệnh mới phát hiện ra được.

Khi cơ thể có lượng cholesterol trong máu vượt quá mức cho phép, người bệnh có thể có nguy cơ cao mắc xơ vữa động mạch, làm gia tăng huyết áp, tắc nghẽn các mạch máu, đặc biệt mạch máu ở não và mạch vành, làm tăng thêm nguy cơ bị suy tim, đột quỵ về sau.

Đối tượng có nguy cơ mỡ trong máu cao

Thừa cân, béo phì, hút thuốc lá, uống nhiều rượu, ăn nhiều thức ăn có chứa chất béo làm tăng lượng triglyceride trong máu là những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh máu nhiễm mỡ.

Bên cạnh đó, máu nhiễm mỡ còn do biến chứng của các bệnh như: Đái tháo đường, hội chứng thận hư, tăng urê máu, suy tuyến giáp, bệnh gan, nghiện rượu, uống thuốc tránh thai…

Những biểu hiện ban đầu của bệnh máu nhiễm mỡ thường khó phát hiện. Ở người trẻ thường thầm kín, hầu như không có triệu chứng.

Những biểu hiện bệnh

Tê bì chân tay

Cholesterol trong máu tăng cao khiến mạch máu bị tắc nghẽn, máu không đưa được đến chân khiến chân bị tê bì, đau nhức, sưng tấy, các khớp ngón chân mệt mỏi, tay cũng vậy.

Đột quỵ

Mỡ máu càng cao đồng nghĩa với chỉ số triglyceride cũng được “kéo” theo, điều này gây cản trở lưu thông máu lên não do các mảng xơ vữa động mạch “chắn ngang” mạch máu.

Não thiếu oxy và máu chính là nguyên nhân gây ra các cơn đột quỵ; phụ nữ sau mãn kinh và người cao tuổi là đối tượng dễ mắc phải đột quỵ nhất do mỡ máu tăng cao.

Chân lạnh

Lượng máu không đủ cung cấp đến chân sẽ khiến chân và bàn chân bị lạnh. Khi có biểu hiện chân lạnh cần đến gặp bác sĩ ngay để xác định sớm nguyên nhân có phải do mỡ máu cao hay không.

Đau ngực

Máu nhiễm mỡ thường có những cơn đau thắt ngực không thường xuyên, trong thời gian ngắn. có những cơn đau tự mất không cần điều trị nhưng lại có thể tái diễn bất cứ lúc nào, hoặc có cảm giác khó chịu vùng ngực như bị đè nặng, bóp nghẹt, đầy tức, kéo dài từ vài phút đến vài chục phút.

Phòng ngừa máu nhiễm mỡ

- Tập thể dục luôn luôn tốt cho sức khỏe. Nếu thiếu hoạt động thể chất sẽ làm tăng lipoprotein xấu, giảm cholesterol tốt.

- Bệnh nhân máu nhiễm mỡ nên ăn nhiều rau xanh và hoa quả ít đường để tăng chất xơ giúp làm giảm được sự hấp thụ của đường ruột đối với cholesterol.

- Các thực phẩm có tác dụng giảm mỡ trong máu như: Gừng, chế phẩm đậu sữa, nấm hương, mộc nhĩ, hành tây, ba ba, trà, dầu ngô

- Để giảm cholesterol trong máu, chế độ ăn chỉ được cung cấp dưới 30% calo từ chất béo - Tránh ăn mỡ động vật (mỡ lợn, bơ, mỡ bò...) và kem sữa bò: Những thực phẩm này chứa nhiều chất béo no, những chất rất dễ làm tắc động mạch. Nên chọn toàn thịt nạc, nếu ăn thịt gia cầm thì nên bỏ da. Nếu dùng các thức ăn từ sữa thì nên chọn loại đã tách kem (còn gọi là sữa gầy). Ngay cả sữa chua hay pho mát cũng nên chọn loại làm từ sữa gầy hoặc sữa có hàm lượng chất béo chỉ 1-2%.

- Nên dùng dầu ô liu, dầu cải, dầu ngô, dầu hạt rum, dầu đậu nành và dầu hướng dương. Đây là những loại dầu có tác dụng làm hạ mức cholesterol.

- Ăn nhiều cá (mỗi tuần vài ba lần) để thu nhận axit béo hệ Omega-3, có tác dụng bảo vệ tim mạch. Cá hồi, cá ngừ, cá mòi, cá trích và cá thu có nhiều axit béo loại này.

- Tăng lượng chất xơ trong bữa ăn, đặc biệt là dưới dạng hòa tan. Những thức ăn có nhiều chất xơ hòa tan là gạo lức, các hạt họ đậu, đậu lăng, lúa mạch, rau, trái cây (táo, lê, ổi, mận, cam, bưởi). Các thức ăn này làm giảm lượng chất béo và cholesterol được hấp thụ vào cơ thể, giúp "trục xuất" các muối mật ra ngoài.

- Nạp đủ axit folic: Nếu hàm lượng axit này trong máu quá thấp thì hàm lượng homocystein sẽ tăng, dẫn đến nguy cơ bị bệnh tim. Các nhà nghiên cứu khuyến cáo nên nạp mỗi ngày 400 microgram axit folic qua các thực phẩm như rau chân vịt, nước ép trái cam, bánh mì, lạc, đậu trắng và mầm lúa mì.

- Tránh các thức ăn như bơ thực vật dạng thỏi và bánh, bánh nướng lò, sản phẩm dạng rán như khoai tây rán, mì ăn liền và nhiều thức ăn công nghiệp chế biến sẵn khác. Trong những thức ăn này có axit béo transfat có thể làm tăng lượng cholesterol máu.

- Giới hạn lượng thịt đỏ (bò, ngựa, trâu, cừu) tiêu thụ dưới 255 g/tuần.

- Hạn chế ăn thịt quá mỡ, các món ăn từ mỡ, nội tạng động vật, các đồ ăn chiên xào… đồng thời tránh dùng rượu, bia, thuốc lá, các chất kích thích vì đây cũng là những nguyên nhân dẫn đến rối loạn mỡ máu.

- Không nên ăn tối quá muộn với thức ăn nhiều đạm vì rất khó tiêu hoá và sẽ làm lượng cholesterol đọng trên thành động mạch dẫn đến xơ vữa động mạch.

Hà Ly (t/h)

	Hoạt động thể chất tốt cho sức khỏe như thế nào?
	Giữ mãi tuổi thanh xuân nhờ chanh
	Những việc làm phụ nữ không ngờ đến gây tổn thương cho tử cung
	Những dưỡng chất cần thiết cho người trên 40 tuổi luôn khỏe mạnh