Bộ Ngoại giao Nga ngày 5/12 cho biết Moscow đã nhận được thông báo chính thức từ Mỹ về việc họ có ý định rời khỏi Hiệp ước Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF) có từ thời Chiến tranh Lạnh. Washington cáo buộc tên lửa mới của Nga, Novator 9M729 (NATO gọi là SSC-8), vi phạm hiệp ước đó, vốn cấm hai bên lắp đặt tên lửa tầm ngắn đến tầm trung trên bộ ở châu Âu.

Buổi giới thiệu tên lửa 9M729 của Nga với các tùy viên quân sự nước ngoài ngày 23/1

Nga nói tầm bắn của tên lửa mới hoàn toàn đặt nó ra ngoài hiệp ước bởi vì tầm bắn không dài như cáo buộc của Washington, và điều đó có nghĩa là Nga hoàn toàn tuân thủ Hiệp ước INF. Ngược lại, Nga cáo buộc Hoa Kỳ là viện cớ để rút ra khỏi hiệp ước mà họ muốn từ bỏ để phát triển các tên lửa mới.

Reuters dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov nói tại một cuộc họp báo ngày 23/1 rằng Washington đã nêu rõ qua các kênh ngoại giao, rằng quyết định rút ra khỏi hiệp ước INF là quyết định chung cuộc, không có gì để thảo luận nữa.

Tuy vậy, Nga vẫn trình làng hệ thống tên lửa sau cuộc họp báo.

Một quan chức quân sự hàng đầu nói tại cuộc họp báo rằng tên lửa hành trình là một phiên bản hiện đại hóa của tên lửa 9M728 của Nga. Phiên bản mới có tầm bắn tối đa 480 km, ít hơn 10 km so với 9M728, điều đó có nghĩa là Nga hoàn toàn tuân thủ hiệp ước INF, Reuters dẫn lời Trung tướng Mikhail Matveyevsky, người đứng đầu lực lượng Tên lửa và Pháo binh Nga, cho biết.

"Tên lửa hành trình 9M729 là phiên bản hiện đại hóa của tên lửa hành trình 9M728, thuộc tổ hợp Iskander-M. Tên lửa hành trình 9M729 được hiện đại hóa để tăng sức mạnh của bộ phận chiến đấu, cũng như nâng cao các tính năng về độ chính xác. Các tên lửa 9M728 và 9M729 được thống nhất hóa về hầu hết các cụm thiết bị chính", ông Mikhail Matveyevsky cho biết trong cuộc họp ngắn dành cho các tùy viên quân sự nước ngoài.

Tên lửa 9M729 của Nga

Theo ông, tên lửa 9M729 có trang bị vũ khí mạnh hơn và tổ hợp điều khiển trên tên lửa mới, đảm bảo tiêu diệt mục tiêu với độ chính xác cao hơn.

Chỉ huy lực lượng Tên lửa và Pháo binh Nga nhấn mạnh rằng các tên lửa 9M728 và 9M729 được trang bị đầu đạn và chỉ được tiếp nhiên liệu trong điều kiện nhà máy.

Theo Reuters, bế tắc sẽ tạo ra tiền đề cho Washington bắt đầu rút ra khỏi hiệp ước vào ngày 2/2/2019, một động thái có khả năng đặt ra những nghi vấn về tương lai của các thỏa thuận kiểm soát vũ khí khác giữa hai nước.

Trước yêu cầu của Mỹ về việc hủy bỏ tất cả các tên lửa 9M729, loại vũ khí mà Washington nghi ngờ vi phạm hiệp ước INF, Thứ trưởng Ngoại giao Nga, ông Vladimir Ryabkov ngày 23/1 tuyên bố là hoàn toàn không thể chấp nhận được đối với Nga.

Theo ông, tại cuộc hội đàm tại Geneva ngày 15/1/2019 về chủ đề Hiệp ước INF, phái đoàn Mỹ đã yêu cầu Nga phải có những nhượng bộ "liên quan đến việc tiêu hủy tất cả các tên lửa 9M729, bệ phóng và thiết bị phụ trợ của chúng".

"Đương nhiên là cách tiếp cận này không liên quan gì đến nỗ lực đứng đắn nhằm đạt được kết quả phù hợp với cả hai bên và hoàn toàn không thể chấp nhận được đối với chúng tôi về bản chất và nội dung của nó. Washington nhận thức rất rõ về điều này", ông Ryabkov nói trong một cuộc họp ngắn dành cho các tùy viên quân sự.

Ông Ryabkov nói rằng, tên lửa 9M729 không thể được thử nghiệm cho phạm vi bị cấm bởi INF vì loại vũ khí này không được phát triển cho mục đích đó. Nga sẽ trình diễn tên lửa hành trình 9M729 cho đại diện các nước NATO, EU, CSTO và BRICS. Đồng thời, ông Ryabkov lưu ý rằng các đại diện của Hoa Kỳ đã từ chối tham dự cuộc họp ngắn của phía Nga về INF.

INF cần được duy trì, Nga sẵn sàng cho một cuộc đối thoại đầy đủ, và giờ đây lựa chọn như thế nào là thuộc về Hoa Kỳ, Thứ trưởng Ngoại giao Liên bang Nga kết luận.

Mỹ yêu cầu Nga tiêu hủy vũ khí bí mật nếu muốn duy trì Hiệp ước INF

Nga-Mỹ thất bại trong đàm phán cứu vãn Hiệp ước INF

Vũ khí nào khiến Hiệp ước INF đổ vỡ?

Nga đã chuẩn bị gì cho việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước INF?