Bộ trưởng Tài chính Canada Chrystia Freeland. Ảnh AFP

Bộ trưởng Tài chính Canada Chrystia Freeland đã công bố các nguyên tắc hướng dẫn cho một hệ thống phân loại của Canada vào thứ Tư, hệ thống này sẽ định nghĩa và phân loại các khoản đầu tư nhằm thúc đẩy mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Hướng dẫn này sẽ bao gồm cả các hoạt động “xanh” phát thải thấp và các hoạt động “chuyển đổi” cho phép khử carbon. Bộ Tài chính cho biết trong một tài liệu cơ bản rằng các ngân hàng, công ty bảo hiểm, quỹ hưu trí và công ty quản lý tài sản đã yêu cầu đưa ra các định nghĩa này.

“Chính phủ không kỳ vọng các hoạt động khai thác khí đốt mới sẽ đủ điều kiện” cho cả hai danh mục, tài liệu cho biết. Tuy nhiên, các hoạt động liên quan đến việc “xây dựng hạn chế” các dự án khí đốt hiện có hoặc những hoạt động giảm phát thải đáng kể từ các dự án này có thể được xem xét. Các hoạt động hạt nhân không được đề cập.

Nhiều tổ chức tài chính đã đặt mục tiêu tài trợ và đầu tư xanh. Nếu không có hệ thống phân loại rõ ràng, mỗi tổ chức sẽ tự xác định những gì phù hợp, làm tăng nguy cơ tẩy xanh.

Quá trình này trở nên phức tạp do không có bộ quy tắc chung: Tính đến tháng 6, có khoảng 21 hệ thống phân loại xanh đã được công bố trên toàn thế giới, với 21 hệ thống khác đang được phát triển hoặc đã được cơ quan quản lý công bố, theo BloombergNEF.

Ryan Riordan, Giám đốc nghiên cứu của Viện Tài chính Bền vững tại Đại học Queen, cho biết trong một email rằng, “Canada cần phải bắt kịp trong cuộc đua toàn cầu về vốn khí hậu”.

Ví dụ về các hoạt động “xanh” trong tài liệu cơ bản bao gồm sản xuất năng lượng từ hydro, năng lượng mặt trời và năng lượng gió, cũng như các đường dây truyền tải điện.

Trong khi đó, việc lắp đặt lò điện phát thải thấp hơn để sản xuất thép được đưa ra làm ví dụ về hoạt động chuyển đổi. Khai thác các khoáng sản quan trọng như đồng và lithium cũng có thể được coi là hoạt động chuyển đổi.

Hệ thống phân loại của Canada sẽ được phát triển và điều hành bởi một tổ chức bên thứ ba, tổ chức này sẽ có quyết định cuối cùng về các hoạt động đủ điều kiện.

Chính phủ cũng thông báo rằng các công ty tư nhân lớn, thuộc liên bang, sẽ phải tiết lộ các rủi ro tài chính liên quan đến khí hậu, với các chi tiết sẽ được công bố sau.

Heather Exner-Pirot, Cố vấn đặc biệt của Hội đồng Doanh nghiệp Canada, cho biết cộng đồng doanh nghiệp không cần thêm quy định mới, đặc biệt là khi họ đang chao đảo vì các điều khoản chống tẩy xanh được ban hành thông qua Dự luật C-59 hồi tháng 6.

“Việc bổ sung thêm các quy định bắt buộc về mức phát thải ròng bằng “0”, mà không nói rõ chúng là gì, không phù hợp vì các nhà đầu tư cần sự chắc chắn”, bà cho biết trong một cuộc phỏng vấn.

Chính phủ Canada dự định công bố thêm thông tin về cách họ sẽ cân bằng các yêu cầu của mình với các quy định của cơ quan quản lý chứng khoán cấp tỉnh.

Tiến độ từng bước

Chính phủ Canada đã thành lập một hội đồng gồm các ngân hàng, công ty bảo hiểm, quỹ hưu trí và công ty quản lý tài sản vào tháng 5/2021 để tư vấn về việc phát triển hệ thống phân loại. Nhóm này đã đưa ra một khuôn khổ dự thảo vào năm 2023 và các nhà môi trường đã chỉ trích Chính phủ vì mất quá nhiều thời gian để hoàn thiện một khuôn khổ.

Hội đồng này “đã cho chúng tôi một số lời khuyên hữu ích; chúng tôi hiện đang xây dựng dựa trên đó”, bà Freeland cho biết tại Hội nghị Nguyên tắc đầu tư có trách nhiệm ở Toronto vào thứ Tư. “Đây là những hướng dẫn dành riêng cho Canada về đầu tư bền vững”, bà nói.

Các bước phát triển này đã được PRI (Nguyên tắc Đầu tư có trách nhiệm) hoan nghênh, tổ chức gọi những thông báo này là “bước tiến đáng kể cho các nhà đầu tư”.

Barbara Zvan, Chủ tịch Hội đồng phân loại và là Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Quỹ Hưu trí Đại học Ontario, cũng hoan nghênh các quy định mới, nói rằng, “sẽ giúp các công ty và nhà đầu tư xây dựng các kế hoạch chuyển đổi đáng tin cậy cho hoạt động và danh mục đầu tư của họ”.

Julie Segal, Quản lý cấp cao về tài chính khí hậu của Tổ chức Bảo vệ Môi trường Canada, cho biết các định nghĩa trong hệ thống phân loại phải nghiêm ngặt và dựa trên khoa học để có hiệu quả.

Một liên minh gồm các nhóm môi trường bao gồm Tổ chức Bảo vệ Môi trường, Ecojustice và Stand.earth đã chỉ trích đề xuất của Chính phủ rằng các dự án khí đốt hiện có có thể được đưa vào hệ thống này.

Bà Segal cho biết trong một email: “Việc Chính phủ thừa nhận rằng các dự án dầu khí mới không phù hợp với khí hậu an toàn là một bước tiến tích cực, nhưng đầu tư vào bất kỳ loại dự án khí đốt nào vẫn có nguy cơ khiến Canada rơi vào một nền kinh tế lạc hậu”.

Tuy nhiên, Exner-Pirot cho biết, bà “rất khó chịu” khi dự án khí đốt mới có thể bị loại khỏi hệ thống phân loại, một phần vì điều này sẽ khiến định nghĩa của Canada trở thành định nghĩa nghiêm ngặt nhất thế giới.

Theo BloombergNEF, Liên minh châu Âu, Nga, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á và Trung Quốc đều phân loại khí đốt dùng để sản xuất điện, sưởi ấm và làm mát là khí xanh.

Anh triển khai kế hoạch nhắm tới dẫn đầu thế giới về năng lượng xanh

Houston: Từ thủ đô dầu khí đến trung tâm năng lượng xanh?