Quỹ bình ổn giá xăng dầu hoạt động theo nguyên tắc “lấy nó nuôi nó”?
(PetroTimes) - Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý đối với dự thảo Luật Giá (sửa đổi), trong đó có kiến nghị bỏ Quỹ bình ổn giá xăng dầu. Đây là vấn đề có ảnh hưởng rộng đến toàn dân cũng như kinh tế đất nước nên đang được dư luận quan tâm.
Hiện nay, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý đối với dự thảo Luật Giá (sửa đổi). Tại dự thảo, Bộ Tài chính cho rằng bình ổn giá được xác định là một biện pháp nhằm ứng phó với những biến động bất thường của giá cả trong những bối cảnh kinh tế xã hội nhất định.
 |
| Tăng dự trữ quốc gia, tăng năng lực sản xuất xăng dầu mới là quốc sách lâu dài. |
Đối với các biện pháp bình ổn giá cơ bản được kế thừa như luật hiện hành, tuy nhiên Bộ Tài chính đã đưa ra một số điều chỉnh theo nội dung chính sách. Cụ thể, bỏ các quy định về lập và sử dụng quỹ bình ổn giá. Hiện nay chỉ tồn tại Quỹ Bình ổn giá xăng dầu. Vì vậy quy định trong dự thảo được thông qua thì Quỹ Bình ổn giá xăng dầu sẽ bị hủy bỏ. Bộ Tài chính cho rằng gắn với quy định về đưa mặt hàng này vào diện quản lý theo giá tham chiếu thì đã có thể xem xét bỏ quỹ bình ổn giá để giá xăng dầu được vận động hoàn toàn theo cơ chế thị trường và tôn trọng các nguyên tắc thị trường.
Liên quan đến vấn đề này, mới đây, trả lời báo chí, ông Tạ Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, Bộ đang dự thảo sửa đổi Luật Giá theo nguyên tắc kiên trì thực hiện nguyên tắc thị trường. Theo ông Tuấn, thực chất Quỹ Bình ổn giá xăng dầu này là trích từ người tiêu dùng. Trong thời gian qua đã có nhiều ý kiến khác nhau về việc trích lập và sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu. Để phù hợp và tiến tới nguyên tắc thị trường, chúng ta phải đảm bảo giá của xăng dầu phù hợp với nguyên tắc thị trường, cùng với đó sử dụng các nguyên tắc bình ổn giá khác, như về cung cầu, về thuế để ổn định giá xăng dầu là mặt hàng chiến lược.
Quan điểm của Bộ Tài chính đưa ra khiến dư luận rất quan tâm và có nhiều ý kiến khác nhau. Bởi Quỹ hoạt động theo nguyên tắc “lấy nó nuôi nó”. Khi giá xăng dầu ở mức thấp, người mua trả thêm một khoản nộp vào quỹ, sau đó dùng tiền này để bù vào khi giá tăng cao. Vì là “lấy nó nuôi nó” nên tiền thu vào quỹ là của dân, doanh nghiệp xăng dầu chỉ thu và giữ hộ, cơ quan điều hành giá sẽ điều tiết quỹ để can thiệp nhằm giữ giá xăng dầu không tăng sốc, giảm sâu.
Trong khi đó, với Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, Nhà nước không phải chi tiền nhưng vẫn điều tiết và giữ giá xăng dầu biến động theo đồ thị hình răng cưa thay vì “lên đỉnh, xuống vực” gây sốc cho người tiêu dùng và nền kinh tế.
Đánh giá về những tác động của việc bỏ quỹ để giá vận hành theo cơ chế “tăng, giảm” theo biến động của thị trường, Hiệp hội Xăng dầu cho rằng, nếu thả lỏng giá thì cơ quan chức năng cần rà soát, kiểm soát giá chặt chẽ, tạo nguồn cung chủ động ngăn chặn doanh nghiệp bắt tay nhau câu kết, làm giá để trục lợi, gây bất ổn thị trường. Đại diện Hiệp hội Xăng dầu nhấn mạnh: Quỹ Bình ổn giá xăng dầu trong suốt thời gian qua đã tỏ rõ vai trò, tác dụng của việc kiềm chế giá xăng dầu, để không tăng nóng. Những thời điểm giá xăng tăng biến động như vậy quỹ phải trích tiền ra để bù vào thiếu hụt, nếu không thị trường sẽ biến động tiêu cực ngay.
Thực tế cho thấy, từ đầu năm đến nay, giá xăng trong nước đã có 12 lần tăng và 3 lần giảm giá. Đối với xăng RON 95, cơ quan điều hành đã có 6 lần chi và 9 lần trích quỹ bình ổn, trong đó, mức chi cao nhất là 1.000 đồng/lít vào kỳ điều hành ngày 11/3 và mức trích cao nhất nữa là 650 đồng/lít vào kỳ điều hành ngày 12/4.
Trong 12 kỳ tăng giá từ đầu năm đến nay, liên Bộ Công Thương - Tài chính đã phải liên tục ngừng trích và tăng chi sử dụng quỹ để “hãm” đà tăng giá xăng dầu. Theo số liệu của cơ quan quản lý, trong quý đầu năm nay, số tiền các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu trích lập vào quỹ là gần 602 tỷ, tuy nhiên, số tiền quỹ phải chi ra để bình ổn giá xăng dầu trên thị trường lên tới 1.671 tỷ đồng.
Có thể thấy rằng, tác dụng lớn nhất của Quỹ Bình ổn giá xăng dầu là chống "sốc" cho nền kinh tế và túi tiền của người dân. Nhưng với việc giá xăng dầu liên tục tăng theo phương thẳng đứng trong thời gian qua đã khiến phương thuốc của Bộ Tài chính bị mất khả năng điều trị, hơn thế nữa còn gây phản cảm trong dư luận người dân. Đã đến lúc cần nghiêm túc xem xét lại sự tồn tại của Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, tránh việc tiền của dân tồn đọng, đồng thời nghiêm túc xem xét đầu tư tăng cường kiểm soát quy định về tồn trữ xăng dầu của các đầu mối nhập khẩu, tăng đầu tư nâng cao năng lực sản xuất xăng dầu trong nước.
P.V
