Khởi sắc rõ nét

Tại khu vực phía Nam, hiện các bộ ngành và địa phương nỗ lực tập trung thực hiện các giải pháp, tháo gỡ vướng mắc, hoạt động sản xuất kinh doanh bắt đầu có sự khởi sắc. Tại tỉnh Đồng Nai, tính đến ngày 1/ 11, các nhà máy sản xuất dệt may trên địa bàn tỉnh đã phục hồi được trên 70% công suất so với dịp đầu năm 2021.

Các doanh nghiệp dệt may tăng tốc sản xuất trong những tháng cuối năm

Trong đợt dịch Covid-19 lần thứ tư, phải thực hiện giãn cách xã hội, nhiều nhà máy dệt may ở Đồng Nai phải tạm dừng sản xuất, hoặc giảm công suất xuống còn 20-40% trong 2-3 tháng liền, ảnh hưởng rất lớn đến chuỗi cung ứng trong nước, quốc tế.

Từ cuối tháng 9/2021, Đồng Nai và các tỉnh thành tiến hành mở cửa, nới lỏng các quy định, nhiều nhà máy đã hoạt động trở lại và nâng dần công suất. Hơn 1 tháng qua, các doanh nghiệp đã kêu gọi người lao động trở lại làm việc. Dự đoán, trong quý 4/2021, nếu lực lượng lao động thuộc ngành dệt may quay trở lại làm việc đạt khoảng trên 90% thì doanh thu ngành dệt may sẽ đạt kết quả khả quan, đóng góp lớn vào kim ngạch xuất khẩu của tỉnh.

Một số doanh nghiệp dệt may trên địa bàn tỉnh có số lao động lớn đã trở lại làm việc đạt 90-100% như: Công ty TNHH Saitex International Đồng Nai có 2.739 lao động và tất cả đã quay lại làm việc; Công ty TNHH Fashion Garments 2 cũng có 4.201/5.670 lao động trở lại nhà máy; Công ty TNHH Dệt may Eclat Việt Nam 3.704/5.529 lao động, Công ty TNHH Elite Long Thành 3.339/3.340 lao động…

Trong tháng 10, kim ngạch xuất khẩu dệt may của Đồng Nai đạt gần 94 triệu USD, tăng khoảng 26% (tương đương 20 triệu USD) so với tháng trước đó. Cộng dồn 10 tháng của năm 2021, kim ngạch xuất khẩu dệt may của tỉnh đạt gần 1,28 tỷ USD, đạt hơn 91% so với cùng kỳ năm 2020. Hiện nay, dệt may là ngành xuất khẩu chủ lực của Đồng Nai.

Sau thời gian dài áp dụng các biện pháp siết chặt giãn cách xã hội, việc kiểm soát dịch Covid-19 tại TP HCM cũng đã có những tín hiệu khả quan. Cộng đồng doanh nghiệp dệt may thành phố bước vào quá trình khôi phục sản xuất, kinh doanh để phục hồi kinh tế.

Đáng mừng, tinh thần người lao động cũng đang khá tốt sau khi được trở lại làm việc, có những doanh nghiệp năng suất cao hơn bình thường. Theo Chủ tịch Hội Dệt may thêu đan TP HCM Phạm Xuân Hồng, sau khoảng thời gian dài đình trệ, công nhân đang rất cần việc làm và thu nhập. Có nhiều doanh nghiệp đã tính đến phương án tăng ca, làm thêm giờ để kịp các đơn hàng. “Đây là tín hiệu mừng cho các doanh nghiệp dệt may phía Nam trong 3 tháng cuối năm mặc dù các đơn hàng tồn đọng chưa sản xuất còn khá nhiều, các đơn hàng mới được bổ sung sẽ giúp các doanh nghiệp dồi dào đơn hàng”, ông Hồng chia sẻ.

Công ty TNHH May mặc Dony hiện đang tăng cường sản xuất để kịp trả đơn hàng cho đối tác. Điều đáng mừng, ngay khi hoạt động trở lại, doanh nghiệp đã ký được hàng loạt đơn hàng xuất khẩu đi châu Âu, Trung Đông, Mỹ và Nhật Bản, tổng giá trị khoảng 2 triệu USD. Với quy mô gần 100 lao động, doanh nghiệp phải làm liên tục từ nay cho đến qua Tết Nguyên đán, đại diện công ty cho biết.

Tương tự, Công ty Việt Thắng Jean (TP Thủ Đức) cũng hoạt động trở lại từ đầu tháng 10, với gần 600 công nhân. Doanh nghiệp hiện đang nỗ lực để xuất xưởng 1,2 triệu sản phẩm sang 8 nước châu Âu. Hiện quần áo của Việt Thắng Jean đã lên kệ ở khắp châu Âu để bán vào dịp Noel và năm mới thông qua vận chuyển bằng máy bay. Công ty đã nhận đơn hàng đến hết tháng 6/2022.

Ông Phạm Văn Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty TNHH Việt Thắng Jean, cho hay, trước thời điểm TP HCM xảy ra dịch, giá nguyên liệu bông, sợi đã tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Hiện doanh nghiệp tiếp tục nhận được bảng báo giá mới là tăng thêm khoảng 5-10% so với mức giá cũ.

Theo dự báo xu hướng tuyển dụng trong quý IV/2021 và đầu năm 2022 của Navigos Group, các doanh nghiệp dệt may lớn và có uy tín đang có rất nhiều đơn hàng. Có những công ty đã nhận đơn hàng tới tận tháng 4/2022 và vẫn đang cần tuyển thêm nhiều lao động. Dự báo việc tuyển dụng có thể tăng do tăng đơn hàng và mở rộng sản xuất. Các vị trí tuyển dụng từ công nhân có tay nghề đến kỹ thuật vận hành, kiểm tra chất lượng.

Dù có đơn hàng dồi dào song một trong những khó khăn với doanh nghiệp là giá cả nguyên phụ liệu đầu vào đều tăng cao. Dự kiến đầu tháng 11, Việt Thắng Jean sẽ tăng công suất hoạt động lên 80-90%. Song bài toán lớn nhất của công ty lúc này là tính toán làm sao để sản xuất mà không lỗ vốn.

Mặc dù nguyên phụ liệu tăng giá và chậm giao hàng, nhưng các doanh nghiệp dệt may chưa thể tăng giá thành phẩm trong ngắn hạn. Ông Thân Đức Việt, Tổng giám đốc Tổng công ty May 10 cho biết, mặc dù nguyên phụ liệu tăng giá và chậm giao hàng, nhưng các doanh nghiệp dệt may chưa thể tăng giá thành phẩm trong ngắn hạn. "Chúng tôi hiểu khi thị trường mới phục hồi rất khó để tăng giá sản phẩm. Trước mắt cần phải tập trung công tác tiết kiệm các nguyên vật liệu, tiết kiệm chi phí đầu vào có thể. Về giá chắc chắn là tăng rồi nhưng mọi hoạt động của May 10 hiện nay thì phải tiết kiệm mọi định mức kỹ thuật…", ông Việt nhấn mạnh.

Nhìn chung, chi phí sản xuất tăng đã ảnh hưởng nhất định đến hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp nhưng mục tiêu, yêu cầu trước mắt của doanh nghiệp là làm sao giữ vững ổn định lực lượng lao động và sản xuất để chuẩn bị cho năm mới. Các doanh nghiệp cũng quan tâm đến đầu tư công nghệ, máy móc, thiết bị hiện đại với hy vọng nhu cầu tiêu dùng sẽ tăng sau khi thế giới kiểm soát được đại dịch.

Đánh giá về việc này, ông Phạm Xuân Hồng cho biết, các đối tác mua hàng đều thông cảm, tạo điều kiện, thậm chí hỗ trợ doanh nghiệp tái sản xuất; chấp nhận cho kéo dài thời gian thực hiện các đơn hàng cũ và xúc tiến đơn hàng mới.

"Việc vận chuyển nguyên liệu từ các nước, trong đó có Trung Quốc, về Việt Nam gặp một số trở ngại nhất định nhưng các doanh nghiệp đang phối hợp với khách hàng để thúc đẩy từng bước. Giá nguyên liệu cũng đang nhích nhẹ, ảnh hưởng nhất định đến chi phí sản xuất nhưng chưa phải là vấn đề lớn", ông Hồng cho biết.

Cần chủ động nguyên liệu đầu vào

Để đối phó với dịch Covid-19 ở các tỉnh phía Nam thời gian qua, nhiều doanh nghiệp áp dụng kinh nghiệm từ năm ngoái. Đó là chuyển đơn hàng từ Nam ra Bắc để giữ cam kết với đối tác, không để chuỗi cung ứng bị đứt gãy.

Theo ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas), các doanh nghiệp còn chủ động mua nguyên liệu để đảm bảo nguồn cung cho sản xuất, trong đó ưu tiên bông Mỹ. Nhờ đó, trong 10 tháng đầu năm 2021, cả ngành dệt may đã xuất khẩu nguyên liệu được khoảng 4,5 tỷ USD, tăng 52% so với cùng kỳ năm ngoái. ­­

Điều này thể hiện doanh nghiệp Việt Nam đã chủ động đầu vào và vẫn phát triển trong điều kiện dịch bệnh. Các doanh nghiệp đã chăm lo chế độ chính sách cho người lao động. Do vậy, sau ngày 1/10, khi mở cửa trở lại, 86-92% lao động đã quay lại làm việc”, ông Giang nói.

Để tránh lệ thuộc vào nguồn nguyên liệu thô cũng như các vật tư khác từ các nước, vốn chứa đựng nhiều rủi ro đứt gãy chuỗi cung ứng do ảnh hưởng của dịch bệnh. Theo TS Rajkishore Nayak, chuyên gia quản trị doanh nghiệp thời trang tại Đại học RMIT cho biết, việc chuyển đổi chuỗi cung ứng trong ngành dệt may là cần thiết.

Vấn đề quan trọng là các doanh nghiệp trong ngành cần cải thiện tính tự lực về nguyên liệu thô. Bởi lâu nay, khoảng 70% các nhà sản xuất dệt may Việt Nam dùng nguyên liệu thô nhập khẩu. Và gần 50% số nguyên liệu này được dùng trong các sản phẩm sẽ được xuất đi.

TS Nayak cho rằng, thách thức lớn hiện nay là tìm được nguồn vải đúng chất lượng ở Việt Nam. Ngành thời trang và dệt may sẽ cần đẩy mạnh chất lượng vải vóc để tuân thủ nguyên tắc xuất xứ trong Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Đây được xem là rào cản lớn nhất với các nhà sản xuất dệt may, vì một số nhà sản xuất thời trang hiện nhập vải từ Trung Quốc đại lục và Đài Loan với giá thành rẻ hơn nhiều.

“Các nhà sản xuất thời trang và dệt may ở Việt Nam nên chú trọng thực hành sản xuất bền vững để cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Điều này đòi hỏi phải đầu tư vào công nghệ và nguyên liệu bền vững mới”, TS Rajkishore Nayak nhấn mạnh.

Dù chịu ảnh hưởng lớn bởi dịch bệnh, nhưng tính chung 10 tháng đầu năm nay, xuất khẩu của ngành dệt may vẫn đạt kim ngạch 32 tỷ USD, tăng 10,8% so với cùng kỳ năm 2020.

Trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp thì rõ ràng đây là kết quả khá ấn tượng. Nguyên nhân là vì nhiều doanh nghiệp trong ngành dệt may đang có xu hướng chuyển đổi tích cực trong chuỗi cung ứng sang hướng bền vững và minh bạch hơn, xem đó là nhu cầu tất yếu trong giai đoạn hiện nay.

Với kịch bản tích cực nhất, khả năng trị giá xuất khẩu dệt may cả năm 2021 sẽ đạt khoảng 37,5-38 tỷ USD. Dự báo năm 2022, nếu tình hình sản xuất kinh doanh trở lại bình thường ngành dệt may Việt Nam sẽ phấn đấu đạt trị giá xuất khẩu 39- 42 tỷ USD.