Tết Trung thu diễn ra vào ngày Rằm tháng Tám hàng năm còn gọi là tết trông trăng. Từ thời Lý, Trung thu là lễ tiết quan trọng của đất nước với hoạt động cúng tổ tiên, đua thuyền, diễn rối nước… Khắp nơi trong kinh thành Thăng Long được trang hoàng gấm vóc, đèn hoa lộng lẫy, nhân dân nô nức đi xem. Trong phong tục dân gian truyền thống, Trung thu không chỉ là ngày tết của trẻ thơ mà còn là dịp để các thành viên trong gia đình đoàn tụ, sum vầy bên nhau.

Năm nay, trong bối cảnh tình hình dịch Covid 19 diễn ra khá phức tạp, Tết Trung thu có lẽ vì thế mà trở nên đặc biệt hơn vì nó đã trở về đúng nghĩa là tết của gắn kết tình thân, sẻ chia yêu thương. Trong tình hình giãn cách phòng, chống dịch bệnh Covid 19, thông qua hình thức trực tuyến, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội mong muốn truyền tải đến du khách những ý nghĩa quan trọng của ngày Tết Trung thu. Chủ đề trưng bày “Trung thu sum vầy” giúp các em nhỏ và người thân của mình vẫn được trải nghiệm một mùa Trung thu sum vầy, an toàn và ngập tràn niềm vui đoàn viên.

Trưng bày trực tuyến “Trung thu sum vầy” gửi gắm những hình ảnh, câu chuyện về Trung thu truyền thống, xung quanh mâm cỗ Trung thu, ấm áp, giàu tình thân cùng những món đồ chơi trung thu đầy yêu thương mà ông bà cha mẹ dành tặng cho các bạn nhỏ mỗi mùa Trung thu về.

Mâm cỗ Trung thu xưa trong trưng bày "Trung thu sum vầy"

Trưng bày phỏng dựng mâm cỗ Trung thu truyền thống của người Hà Nội đầu thế kỷ 20 dựa trên các tư liệu tranh vẽ, bút ký của Henri Oger, Nguyễn Tuân, Phan Kế Bính, Vũ Bằng… Trong mâm cỗ Trung thu ông tiến sĩ giấy được đặt ở vị trí trang trọng nhất thể hiện mong ước con cháu mình học giỏi, thành đạt. Tiếp đến là bánh Trung thu, thường có bánh dẻo, bánh nướng, bánh Tô Châu, đậu xanh, bánh nặn hình quả hình con giống từ bột nhuộm màu sặc sỡ cùng các sản vật mùa thu như cốm, hồng, na, chuối, bưởi, hạt dẻ… Đêm Trung thu, cả gia đình quây quần bên mâm cỗ, trẻ con tổ chức rước đèn, thi đèn, múa sư tử, chơi trò chơi dân gian; người lớn thưởng trăng, ăn bánh, uống trà hoặc uống rượu sen Hồ Tây với ốc luộc tẩm lá gừng, chấm tương gừng hay ốc nhồi thịt lá gừng; một số nơi còn đi nghe hát trống quân.

Giới thiệu sự đa dạng của các loại đồ chơi Trung thu: Du khách sẽ được tiếp cận những loại đồ chơi được phục hồi theo lối cổ dưới bàn tay tài hoa của các nghệ nhân ở các phố cổ và làng nghề ven Thăng Long. Theo các nguồn tư liệu từ Bảo tàng Quai Branly (Cộng hòa Pháp); Viện Viễn Đông bác cổ Pháp… những năm đầu thế kỷ 20, ở Hà Nội đồ chơi Trung thu vô cùng phong phú, được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như giấy bồi, đất, bột, gỗ, đồ sắt tây, bông và giấy bóng kính.

Mặt nạ giấy bồi - đồ chơi Trung thu truyền thống xưa

Truy cập trưng bày trực tuyến, người xem còn được gặp gỡ Nhà sử học Lê Văn Lan qua các video clip nói chuyện về tết Trung thu truyền thống: Chủ đề Trung thu sum vầy trong bối cảnh dịch Covid-19; Tục bày cỗ của người Hà Nội với các tích truyện đặc sắc như ông Lã Vọng câu cá, tiến sĩ vinh quy, người con hiếu thảo, tục rước đèn; Tục thưởng trăng của người Hà Nội…; cùng tìm hiểu về nghệ thuật làm thiên nga bằng bông, món đồ chơi Trung thu đặc sắc của người Hà Nội với nghệ nhân Quách Thị Bắc.

Trưng bày được giới thiệu trực tuyến từ ngày 19/9/2021, tại website: hoangthanhthanglong.vn và trungbayonline.hoangthanhthanglong.vn.

Phú Văn

Nghề làm lân truyền thống Hội An nỗ lực vượt qua mùa dịch

Vui Trung thu tại Phố sách Hà Nội

Vui Trung thu tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam

"Lung linh trăng rằm" tại Hoàng Thành Thăng Long