Chi 20% là xong

Bà Hoàng Mai Lan cho người nước ngoài thuê căn nhà ở phố Tô Ngọc Vân, quận Tây Hồ, Hà Nội. Số tiền bà Lan cho thuê là trên 60 triệu đồng/tháng, nên thuế thu nhập cá nhân (TNCN) theo quy định khoảng 25% là 10 triệu đồng.

Vào cuối năm, người nộp thuế như bà Lan đều nhận được thông báo hoàn thuế. Sáng sớm, bà Lan đã mang theo thông báo hoàn thuế đến cơ quan thuế. Tưởng mình đến sớm, nhưng tại đây bà thấy đã có hàng chục người đang xếp hàng chờ đợi. Cũng như mọi người, bà Lan được phát một bộ hồ sơ tự kê khai gồm 4, 5 loại giấy tờ như văn bản đề nghị hoàn thuế, tờ khai quyết toán thuế TNCN, chứng từ khấu trừ thuế, biên lai thu thuế cá nhân…

Bà Lan lóng ngóng không biết khai thế nào, liền chạy đến hỏi nhân viên của cơ quan thuế, thì nhận được câu trả lời: “Đọc kỹ hướng dẫn thì sẽ hiểu, hay chị lên mạng mà xem…”. Đọc thêm lần nữa mà bà Lan vẫn chưa hiểu, nên không dám điền vào các ô vạch trong hồ sơ. Bà định gặp nhân viên thuế để hỏi thêm lần nữa, nhưng khi nhìn thấy sự lạnh lùng trên vẻ mặt của cán bộ ở đây, bà Lan đành ra về…  

Bà Lan vừa ra cửa thì có người đuổi theo phía sau hỏi: “Bác muốn hoàn thuế à?”. Một phụ nữ trạc tuổi con mình mời bà ra quán nước gần đó để nói chuyện hoàn thuế. Sau một lúc nhiệt tình hướng dẫn các thủ tục kê khai để hoàn thuế, cô này ngỏ lời: “Nếu bác muốn lấy tiền nhanh mà không bị  “hành” và mất nhiều thời gian đi về, thì để cháu hoàn thuế hộ bác…”. Suy tính một lúc, bà Lan quyết định nhờ người phụ nữ này hoàn thuế hộ mình với chi phí 20% mức thuế được hoàn. Nhẩm tính, bà Lan biết mình bị mất hơn 2,5 triệu đồng cho cô này. Số tiền cũng tương đối lớn nhưng bà tự an ủi đành mất tiền còn hơn.

“Lại quả” bôi trơn

Lại nói đến chuyện hoàn thuế của bà Lan, sau khi hoàn thuế xong, bà gặp một người bạn (bà Nguyễn Thị Thái) cũng có nhà ở khu vực Quảng An, quận Tây Hồ cho người nước ngoài thuê và phải nộp thuế TNCN. Bà Lan đem chuyện thuê “cò” hoàn thuế của mình ra kể. Bà Thái cười ngất rồi nói, chị bị “cò” ăn chặn rồi, để lần sau nhờ cán bộ thuế làm hộ chị vừa nhanh hơn, mà chi phí “lại quả” chỉ mất có 10%  thôi…

Làm thủ tục hoàn thuế (ảnh minh họa)

Được biết, căn biệt thự của bà Thái cho người nước ngoài thuê trên 80 triệu đồng/tháng, theo đó mỗi tháng phải đóng trên 12 triệu đồng tiền thuế TNCN. Bà Thái đến cơ quan thuế cũng gặp phải sự thờ ơ, lạnh lùng của cán bộ ở đây trong việc hướng dẫn hồ sơ hoàn thuế. Bà Thái ngồi đợi cho mọi người ra về hết liền gặp riêng cán bộ để đặt “vấn đề” nhờ giúp đỡ. Và quả nhiên, vị cán bộ này tiếp đón bà trên cả nhiệt tình và nhận bà là người quen. Sau đó, vị này bảo bà chỉ cần ký vào dưới bản khai, mọi việc còn lại để họ hoàn thành. Đổi lại bà phải “lại quả” theo quy định bất thành văn là 10% giá trị hoàn thuế. Một tuần sau, bà Thái đến lấy tiền hoàn thuế, và số tiền mà bà Thái “lại quả” cho cán bộ ở đây mất gần 2 triệu đồng…

Một doanh nghiệp tư nhân ở huyện Từ Liêm mua ôtô để phục vụ việc làm ăn, kinh doanh gần 1 tỉ đồng, theo quy định sẽ được hoàn thuế gần 100 triệu đồng… Nhân viên đi hoàn thuế cũng gặp nhiều bỡ ngỡ trong việc kê khai hồ sơ như trường hợp của bà Lan. Nhưng nhân viên của doanh nghiệp không dám nhờ “cò” hoàn thuế hộ, hay “lại quả” cho nhân viên thuế để được làm nhanh, bởi đó là tiền của doanh nghiệp. Nhận bộ hồ sơ tự kê khai gồm một số giấy tờ như văn bản đề nghị hoàn thuế, tờ khai quyết toán thuế TNCN, chứng từ khấu trừ thuế, biên lai thu thuế cá nhân… Kê khai xong hồ sơ hoàn thuế, doanh nghiệp mang đến cơ quan thuế, nhưng cán bộ thuế liếc qua hồ sơ rồi trả lại ngay với lý do còn thiếu thủ tục... Hồ sơ hoàn thuế của họ nằm lại cả tháng trời, bao nhiêu lần nhân viên của doanh nghiệp đến rồi lại nhận được lời hẹn lần sau lại đến... Chờ đợi đến gần 2 tháng, doanh nghiệp mới lấy được số tiền hoàn thuế.

Trước đó, ông Hoàng Kiên - chủ một trung tâm đào tạo ngoại ngữ ở quận Đống Đa phải đóng thuế TNCN với mức 5 triệu đồng/tháng. Khi ông Kiên nhận được thông báo hoàn thuế, ông tự khai đầy đủ các thủ tục rồi mang hồ sơ đến cơ quan thuế. Mặc dù hồ sơ hoàn thuế đã đầy đủ các thủ tục, nhưng cũng phải gần 3 tháng sau ông Kiên mới nhận được số tiền hoàn thuế là 3 triệu đồng. Ông Kiên cho biết, lúc đầu đi hoàn thuế ông cũng gặp khá nhiều khó khăn, hồ sơ bị trả đi trả lại nhiều lần, hỏi thì cán bộ thuế rất kiệm lời, nên ông cũng phải khai đi khai lại mấy lần rồi thành quen. Nhiều người khi đi hoàn thuế như ông, do không chờ đợi được đã nhờ “cò” làm hộ, hay đi “cửa sau” với nhân viên thuế cho được việc. 

Nhiều người khi nhận được thông báo hoàn thuế với số tiền nhỏ như trường hợp của ông Kiên, họ không đủ kiên nhẫn với những thủ tục rắc rối, rồi biết bao nhiêu lần đến cơ quan thuế rồi lại về, nên họ đành bỏ, hoặc ký vào bản khai không làm thủ tục hoàn thuế TNCN nữa… Người dân cho biết, khi đi nộp thuế họ chỉ cần mất nửa tiếng là cùng. Nhưng sao khi hoàn thuế họ lại gặp gian nan đến vậy…  
 

Vĩnh Yên

(Năng lượng Mới số 149, ra ngày 24/8/2012)