Lễ Vu Lan được bắt đầu từ tích truyện Đại Đức Mục Kiền Liên (một trong 2 đại đệ tử của Phật Thích Ca) với lòng đại hiếu đã cứu mẹ của mình ra khỏi kiếp ngạ quỷ.

Từ đó, Vu Lan trở thành ngày lễ hằng năm để tưởng nhớ công ơn cha mẹ và tổ tiên nói chung, nhắc nhở mỗi người biết trân trọng những gì mình đang có, nhắc nhở bổn phận làm con phải luôn nhớ đến công ơn sinh dưỡng của cha mẹ mà làm những việc hiếu nghĩa để thể hiện tình cảm, lòng biết ơn..

Còn trong quan niệm dân gian, tháng này là tháng xá tội vong nhân. Ngoài ra, một tích khác là câu chuyện Ngưu Lang - Chức Nữ (còn gọi là ông Ngâu, bà Ngâu), lễ Chức Nữ để cầu duyên phận.

Dưới đây là phong tục đón lễ Vu Lan ở một số nước châu Á.

Lễ Vu Lan ở Việt Nam

Ở Việt Nam, cùng với sự hồi sinh và phát triển của Phật giáo, lễ Vu Lan ngày càng được tổ chức quy mô, trọng thể. Tương tự nhiều quốc gia khác, các Phật tử thường đến chùa tụng kinh, cầu nguyện... Ngày lễ Vu Lan ở Việt Nam còn có nghi thức "hoa hồng cài áo" độc đáo.

Bông hoa hồng là biểu tượng của tình yêu, sự cao quý. Việc cài lên ngực bông hoa cao quý thể hiện sự hiếu thảo mà con cái gửi đến cha mẹ. Những người còn cha mẹ đến ngày Vu Lan sẽ cài bông hoa màu đỏ lên áo. Những người đã mất cha mẹ sẽ cài hoa màu trắng.

Lễ Vu Lan ở Nhật Bản

Người dân Nhật Bản gọi lễ Vu Lan là Obon. Đây là ngày lễ truyền thống được giữ gìn và lưu truyền hơn 500 năm. Vào dịp này, ai cũng đều trở về, đoàn tụ với người thân để bày tỏ lòng thành kính tri ân đến tổ tiên.

Người dân sẽ thắp sáng nhiều đèn lồng, treo phía trước cửa, dọc các con đường dẫn về nhà và thả xuống sông, hồ vào ngày lễ cuối cùng. Mọi người còn mặc trang phục yukata, ca múa theo những vũ điệu dân gian trong đêm hội.

Lễ Vu Lan ở Malaysia

Ở Malaysia, Vu Lan được gọi là ngày tổ tiên hay lễ hội tháng 7. Bên cạnh những việc làm thể hiện tinh thần hiếu đạo của người châu Á, họ còn tổ chức nhiều sinh hoạt tôn giáo, văn hóa mang đậm đà bản sắc riêng.

Theo phong tục, người dân sẽ dừng mọi công việc, tập trung ở các ngôi chùa để cầu nguyện và cử hành nghi thức siêu độ vong linh. Bên cạnh đó, Phật tử Malaysia còn tổ chức hội diễn văn nghệ quần chúng tại các khu dân cư.

Lễ Vu Lan ở Trung Quốc

Mâm cỗ cúng trong lễ Vu Lan ở Trung Quốc

Ở Trung Quốc, lễ Vu Lan thường được tổ chức từ ngày 15-30/7 Âm lịch. Đây là khoảng thời gian để mọi người viếng thăm và sửa sang phần mộ của người thân.

Bên cạnh việc cúng bái, dâng lễ, họ còn có tập tục đốt vàng mã, giấy tiền… Trong dịp này, tín đồ Phật giáo ở đây còn làm các việc phúc thiện để hồi hướng công đức cho cha mẹ và người thân của mình.

G.M (t/h)