Sáng sớm 19/8/1942, hơn 6.000 binh sĩ Anh, Canada, Mỹ di chuyển trên 230 tàu và xuồng đổ bộ để thực hiện Chiến dịch Jubilee. Mục tiêu của họ là thành phố cảng Dieppe của Pháp, chỉ cách bờ biển Anh 120 km.

Lực lượng đổ bộ được yểm trợ bởi 58 xe tăng, 8 tàu khu trục và hàng trăm máy bay của Anh và Canada. Ở bên kia chiến tuyến, Đức chỉ có 1.500 quân, 300 máy bay và một vài tàu chiến cỡ nhỏ. Dù áp đảo về quân số, lực lượng Đồng minh lại nếm trải một trong những thất bại tồi tệ nhất trong cuộc chiến.

Chiến hạm Anh yểm trợ lực lượng đổ bộ vào Dieppe sáng 19/8/1942. Ảnh: AP.

Chiến dịch Jubilee diễn ra vào thời điểm quan trọng trong Thế chiến II. Quân đoàn châu Phi của Đức đã đẩy lực lượng Đồng minh vào thế phòng thủ ở Ai Cập, trong khi Anh vẫn còn choáng váng sau thảm bại trước Nhật Bản ở Đông Nam Á.

Đức bị Hồng quân Liên Xô chặn đứng ở Moskva, nhưng Leningrad vẫn bị bao vây và Sevastopol đã thất thủ. Liên Xô khi đó rất muốn mở thêm một mặt trận để giảm bớt áp lực.

Trong bối cảnh đó, quân Đồng minh quyết định tiến hành Chiến dịch Jubilee để thử nghiệm tính khả thi của một chiến dịch đổ bộ quy mô lớn. Bộ Tư lệnh Tiêm kích Anh kỳ vọng một chiến thắng mang tính quyết định có thể xoay chuyển cục diện trên bầu trời với Đức, đặc biệt là sau những chiến thắng trong cuộc chiến phòng thủ nước Anh.

Theo kế hoạch, 5.000 lính Canada, 1.000 biệt kích Anh và 50 biệt kích lục quân Mỹ sẽ đổ bộ lên Dieppe và kiểm soát thị trấn này trong một ngày, phá hủy các trạm radar và hệ thống phòng thủ bờ, bắt tù binh Đức và thu tài liệu trước khi rút về Anh.

Quân Đồng minh đổ bộ lên 6 địa điểm có mật danh Vàng, Xanh dương, Đỏ, Trắng, Xanh lá cây và Cam. Khu vực Cam và Vàng nằm ở hai bên sườn thành phố Dieppe và là nơi Đức bố trí pháo binh, trong khi Xanh dương và Xanh lá nằm ở ngoại ô.

Mũi đổ bộ chủ lực là ở khu vực màu Đỏ và Trắng, ngay phía trước thành phố này. Nếu thành công, quân Đồng minh sẽ thu thập được nhiều tin tình báo có giá trị, kiểm tra được sức mạnh Bức tường Atlantic của Đức và giáng đòn hủy diệt vào không quân đối phương.

Tuy nhiên, cuộc tập kích gặp khó khăn ngay từ khi bắt đầu. 5h sáng 19/8, các mũi đầu tiên của quân Đồng minh đổ bộ xuống khu vực Vàng và Cam. Đơn vị chịu trách nhiệm chiếm khu Vàng chạm mặt biên đội tàu phóng lôi hải quân Đức, khiến nhiều tàu đổ bộ bị đánh chìm hoặc hư hại trước khi vào đến bờ. Những binh sĩ lên được bờ biển nhanh chóng bị lực lượng phòng thủ Đức đẩy lùi.

Lính Đức bên xác một xuồng đổ bộ của quân Đồng minh sau trận đánh. Ảnh: AP.

Mũi đổ bộ ở bãi biển Cam diễn ra thuận lợi. Biệt kích Anh và đặc nhiệm Mỹ đổ quân thành hai đợt, phá hủy 6 khẩu pháo 150 mm trước khi rút đi. Đây là mũi đánh thành công duy nhất trong cả chiến dịch.

Tại bờ biển Xanh dương, binh sĩ Canada lộ diện hoàn toàn trước họng súng địch, khi màn khói ngụy trang mờ dần. Họ bị ghìm đầu ở đê chắn sóng, sau đó hứng chịu hàng loạt súng máy từ các hầm ngầm được che giấu từ trước. Trong 556 binh sĩ đổ bộ, 200 người thiệt mạng và 264 người bị bắt làm tù binh.

Binh sĩ ở khu Xanh lá cây đổ bộ sai vị trí. Họ vượt qua một cây cầu và tiến xa hơn các đơn vị khác, nhưng phải sớm rút lui do vấp phải hỏa lực áp đảo của đối phương.

Mũi đổ bộ chủ lực tại khu Đỏ và Trắng trở thành thảm họa. Xe tăng vào bờ quá chậm, buộc bộ binh tấn công mà không được yểm trợ. Họ cũng bị kẹt ở tường chắn sóng, trở thành mục tiêu cho súng máy và pháo binh Đức tấn công trực diện.

"Hỏa lực rất dữ dội. Chúng tôi trở thành những tấm bia sống cho đối phương càn quét", sĩ quan liên lạc Daivid Hart hồi tưởng.

29 xe tăng được triển khai nhưng chỉ 27 chiếc lên được bờ. Nhiều xe tăng bị mắc kẹt do địa hình toàn sỏi và đá cuội. 15 chiếc vượt qua đê chắn sóng, nhưng 10 trong số đó phải lui về do gặp hỏa lực chống tăng đối phương. Công binh không thể phá hủy chướng ngại vật do chịu quá nhiều thương vong.

"Khi chúng tôi đến bờ biển, mọi thứ thực sự hỗn loạn, giống như địa ngục. Thật sự rất sốc", Raymond Gilbert, một lính xe tăng, nhớ lại.

Mệnh lệnh rút quân được đưa ra và các tàu Anh trở lại cảng lúc 14h cùng ngày.

Chiến dịch thảm họa khiến quân Đồng minh trả giá đắt với hơn 3.600 binh sĩ Anh và Canada thiệt mạng, bị thương hoặc bị bắt làm tù binh. Chỉ 2.200 người rút được về Anh.

Lính Canada thiệt mạng và nhiều khí tài hư hỏng ở bờ biển Dieppe. Ảnh: AP.

6 lính đặc nhiệm Mỹ thiệt mạng, 7 người bị thương và 4 binh sĩ bị bắt. Tất cả 29 xe tăng đổ bộ bị phá hủy hoặc bị bắt, trong khi hơn 100 máy bay của không quân Anh bị bắn hạ, một tàu khu trục và trên 30 xuồng đổ bộ của hải quân Anh cũng bị đánh chìm. Thương vong của Đức rất nhỏ với 591 lính bị thương hoặc thiệt mạng, mất 48 máy bay và một tàu chiến.

Thất bại của quân Đồng minh bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân như trinh sát kém, binh sĩ thiếu kinh nghiệm và không được huấn luyện đầy đủ, thiếu hỏa lực yểm trợ, sai lầm trong định hướng và quá lạc quan trong quá trình lập kế hoạch. Tuy nhiên, những bài học vô giá cũng được rút ra từ thất bại này và giúp quân Đồng minh mở chiến dịch đổ bộ Normandy hai năm sau đó.

Theo VnEpress.net