Tận dụng FTA, tôm Việt Nam tăng xuất khẩu sang Nhật Bản

Hàng loạt doanh nghiệp xuất khẩu tôm chờ “cú hích” từ thị trường Mỹ

Xuất khẩu tôm đang dần lách qua “cửa hẹp”

Hàn Quốc là thị trường nhập khẩu (NK) tôm lớn thứ 5 của Việt Nam. Từ 2008 đến 2013, xuất khẩu (XK) tôm Việt Nam sang Hàn Quốc dao động trong khoảng từ 85 triệu USD đến 225 triệu USD/năm. Sau khi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Hàn Quốc (VKFTA) có hiệu lực cuối năm 2015, từ 2016-2018, XK tôm Việt Nam sang Hàn Quốc tăng từ 285 triệu USD lên 386 triệu USD/năm. Như vậy, VKFTA đã có những tác động nhất định lên XK tôm Việt Nam trong thời gian qua. Mặc dù, lượng XK tăng không nhiều nhưng rõ ràng tôm Việt Nam đã duy trì được chỗ đứng khá ổn định trên thị trường Hàn Quốc.

Các sản phẩm tôm XK từ Việt Nam sang Hàn Quốc nhận được nhiều ưu đãi thuế theo VKFTA

VKFTA được ký kết ngày 5/5/2015 và chính thức có hiệu lực từ ngày 20/12/2015. So với FTA ASEAN -Hàn Quốc (AKFTA), trong VKFTA, Việt Nam và Hàn Quốc dành thêm nhiều ưu đãi cho nhau trong cả lĩnh vực hàng hóa, dịch vụ và đầu tư. Tuy nhiên, VKFTA không thay thế AKFTA mà cả hai FTA này đều cùng có hiệu lực và doanh nghiệp có thể tùy chọn sử dụng FTA nào có lợi hơn.

Theo cam kết của Hàn Quốc trong VKFTA, các sản phẩm tôm XK từ Việt Nam sang Hàn Quốc từ mức thuế 20% được giảm về 0% ngay sau khi hiệp định có hiệu lực gồm các sản phẩm tôm mã HS 0306161090, 0306169090, 0306171090, 0306179090, 0306261000, 0306271000, 1605219000. Và hạn ngạch tôm được miễn thuế từ Việt Nam vào thị trường Hàn Quốc đạt 10.000 tấn trong năm đầu tiên VKFTA có hiệu lực. Trong khi đó, Thái Lan, Indonesia, Malaysia chỉ được cấp hạn ngạch 5.000 tấn. Cơ hội này giúp tôm Việt Nam dễ dàng cạnh tranh và chiếm lĩnh thị trường Hàn Quốc.

Theo cam kết trong 5 năm tiếp theo kể từ khi VKFTA có hiệu lực, Hàn Quốc sẽ nâng hạn ngạch tôm XK của Việt Nam vào thị trường này lên mức 15.000 tấn (tăng thêm 10% qua mỗi năm) và duy trì mức 15.000 tấn từ năm thứ 7 trở đi.

Bốn tháng đầu năm 2019, XK tôm Việt Nam sang Hàn Quốc đạt 94,6 triệu USD, giảm 20,6% so với cùng kỳ năm ngoái. XK tôm sang Hàn Quốc giảm trong những tháng đầu năm nay trong bối cảnh sụt giảm chung trong XK tôm sang các thị trường chính và tác động của giá tôm thế giới giảm.

Mặc dù có nhiều ưu đãi nhưng việc tận dụng VKFTA còn chưa đạt hiệu quả cao. Cụ thể, Việt Nam được miễn thuế tôm NK vào Hàn Quốc với hạn ngạch 10.000 tấn/năm, đến 2020 là 15.000 tấn/năm, nhưng hiện tại Việt Nam mới tận dụng được 2.500 tấn/năm.

Để nâng cao tỷ lệ tận dụng ưu đãi mà VKFTA mang lại, các doanh nghiệp Việt Nam cần nâng cao ý thức chủ động tiếp cận thông tin về VKFTA để lựa chọn các ưu đãi phù hợp với điều kiện của doanh nghiệp đồng thời thay đổi công nghệ, định hướng phát triển sản phẩm phù hợp với nhu cầu của thị trường NK.

Kim Thu