Bà Mạnh bị bắt theo yêu cầu của chính phủ Mỹ hồi đầu tháng 12/2018 khi đang quá cảnh ở Canada để đi Mexico, gây ra cuộc tranh chấp ngoại giao gay gắt giữa ba quốc gia, cũng làm phức tạp hơn cuộc thương thảo mậu dịch giữa Mỹ và Trung Quốc.

Washington cáo buộc công ty Huawei dùng một công ty bình phong ở Hồng Kông để bán máy móc viễn thông cho Iran, vi phạm lệnh cấm vận. Bà Mạnh và Huawei bị tố cáo là nói dối các ngân hàng về việc công ty làm ăn với Iran.

Chỉ ít giờ trước khi có cuộc tranh luận trước tòa ở Vancouver về việc có nên cho bà Mạnh đóng tiền tại ngoại hậu tra hay không, Trung Quốc đã bắt giữ một cựu giới chức ngoại giao Canada ở Bắc Kinh, một hành động rõ ràng là để trả đũa việc Canada bắt bà Mạnh ngày 1/12.

Để được tại ngoại, ngoài việc đóng số tiền thế chân (10 triệu đôla Canada, tương đương 7,5 triệu USD), bà Mạnh còn phải đeo vòng điện tử ở chân, giao nộp hộ chiếu, không được ra khỏi khu vực Vancouver và vùng phụ cận, đồng thời phải tuân theo giờ giới nghiêm từ 11 giờ tối hôm trước tới 6 giờ sáng hôm sau.

Trong khi đó, Bộ trưởng An toàn Công chúng của Canada, ông Ralph Goodale, hôm 11/12/2018 xác nhận rằng một cựu giới chức ngoại giao của Canada đã bị bắt tại Bắc Kinh. Việc bắt giữ này xảy ra sau khi chính quyền Trung Quốc cảnh cáo Canada về “hậu quả trầm trọng” của việc bắt bà Mạnh. Ông Goodale nói chính phủ Canada “vô cùng quan ngại” về việc này.

Người Hoa ở Canada đến tòa bày tỏ ủng hộ bà Mạnh Vãn Chu

Ông Michael Kovrig, cựu giới chức ngoại giao từng làm việc ở Bắc Kinh, Hồng Kông và Liên Hiệp Quốc, bị bắt tối 10/12, trong chuyến đi Bắc Kinh thường lệ của ông, theo lời phát ngôn viên công ty International Crisis Group, nơi ông Kovrig hiện đang làm việc với tư cách là cố vấn, đặc trách vùng Đông Bắc châu Á.

Canada trong thời gian gần đây đã lo ngại về việc Trung Quốc sẽ trả đũa việc bà Mạnh bị bắt. Chính quyền vùng British Columbia đã hủy bỏ chuyến đi của một phái đoàn thương mại sang Trung Quốc vì sợ rằng Bắc Kinh sẽ bắt giữ công dân Canada để tạo áp lực lên chính quyền Ottawa.

Trung Quốc đe dọa Mỹ và Canada về vụ Huawei

Con đường Huawei thành đại gia công nghệ toàn cầu

Truyền thông Trung Quốc tố Mỹ cố "bóp nghẹt" Huawei