Bệnh viện tiếp tay cho giang hồ "chạy" bệnh án tâm thần hòng thoát tội

Chiêu trò "bỗng dưng… tâm thần" của trùm ma túy

"Trùm" tội phạm trang bị bệnh án tâm thần làm bùa hộ thân

Về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Anh Thơm - Trưởng Văn phòng Luật sư Nguyễn Anh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, chính sách hình sự của nước ta hiện nay có nhiều thay đổi theo xu hướng khoan hồng, có lợi cho người phạm tội.

Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2018, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm có hiệu quả trong tình hình mới, góp phần khắc phục những bất cập, hạn chế trong thực tiễn đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Ảnh minh họa.

Tuy nhiên, lợi dụng chính sách pháp luật hình sự mới, một số đối tượng phạm tội đã cấu kết với cán bộ y tế lập hồ sơ bệnh án tâm thần giả nhằm trốn tránh sự trừng phạt của pháp luật.

Điều này đã gây khó khăn cho quá trình điều tra, truy tố và xét xử các bị can, bị cáo, trong đó có nhiều đối tượng phạm tội đặc biệt nghiêm trọng như: Giết người; Mua bán, vận chuyển ma túy số lượng rất lớn... Nhiều vụ án phải đình chỉ hoặc tạm đình chỉ vì đối tượng có hồ sơ bệnh án tâm thần.

Trước thực tế này, Công an Hà Nội đã vào cuộc điều tra và xác định có việc làm giả hồ sơ bệnh án tâm thần nhằm mục đích thoát tội. Công an Hà Nội cũng bắt giữ 2 đối tượng là cán bộ, nhân viên tại một bệnh viện ở Hà Nội do liên quan đến việc làm giả bệnh án tâm thần. Cơ quan công an cũng làm rõ có tới 78 hồ sơ bệnh án tâm thần bị làm giả, trong đó có hơn 40 hồ sơ là của các đối tượng giang hồ.

Theo Luật sư Thơm, các đối tượng phạm tội cần có hồ sơ bệnh án tâm thần để:

Thứ nhất: Đối tượng không phải chịu trách nhiệm hình sự

Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật Hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện. Nếu người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự.

Như vậy, nếu đối tượng bị kết luận mắc bệnh tâm thần, mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi thì không phải chịu trách nhiệm hình sự. Khi đó, vụ án sẽ được đình chỉ và đói tượng sẽ bị áp dụng biện pháp chữa bệnh bắt buộc.

Thứ hai: Đối tượng phạm tội sẽ thoát án tử hình

Khi xác định đối tượng phạm tội bị bệnh tâm thần, hạn chế khả năng nhận thức và điều khiển hành vi thì đây là tình tiết giảm nhẹ hình phạt khi đưa ra xét xử được quy định tại điểm q, Khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự.

Đối với các đối tượng phạm tội đặc biệt nghiêm trọng có khung hình phạt cao nhất đến tử hình như tội "Giết người", nếu đủ căn cứ xác định khi phạm tội có mắc bệnh tâm thần làm hạn chế khả năng nhận thức, điều khiển hành vi thì thực tế hiện nay thường được tòa giảm nhẹ hình phạt, không áp dụng hình phạt tử hình.

Thứ ba: Đối tượng sẽ không phải chấp hành hình phạt tù

Khi đối tượng bị bệnh tâm thần, vụ án có thể được tạm đình chỉ để bị can áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.

Theo quy định mới của Bộ luật Hình sự 2015 có lợi cho người phạm tội, quy định tại Điều 49 có quy định rõ: "Thời gian bắt buộc chữa bệnh được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù".

Nếu bệnh tâm thần ổn định, đối tượng tiếp tục được cơ quan điều tra phục hồi điều tra xử lý theo thủ tục tố tụng chung. Khi đó, thời gian chữa bệnh sẽ được trừ vào thời gian chấp hành án phạt tù sau này khi Tòa tuyên án. Nhiều trường hợp, đối tượng được Tòa tuyên bằng thời gian điều trị chữa bệnh.