Tháng 9/2017, bộ ảnh nude nghệ thuật mang tên “Tạo tác” của nhà nhiếp ảnh Hạo Nhiên được triển lãm tại Hội Mỹ thuật TP HCM. Đây là lần đầu tiên thể loại ảnh khỏa thân nghệ thuật được cấp phép triển lãm tại Việt Nam. Dẫu khi ra mắt công chúng, bộ ảnh này có những ý kiến trái chiều về tính hấp dẫn, độ sáng tạo nghệ thuật, nhưng đây được ghi nhận là bước khởi đầu mở ra cánh cửa triển lãm công khai ảnh nude nghệ thuật, vốn là điều vô cùng khó khăn trước đây.

Nói về việc xin cấp phép ảnh nude nghệ thuật khó thế nào thì có lẽ nhiếp ảnh gia Thái Phiên là người nếm trải đầy đủ nhất. Thái Phiên đã có hơn 10 năm ấp ủ ước mơ có một triển lãm các tác phẩm của mình. Và trong hơn 10 năm đó, anh đã đến gõ cửa nhà quản lý để xin phép triển lãm ảnh nude nghệ thuật không biết bao nhiêu lần, nhưng tất cả đều là cái lắc đầu từ chối với rất nhiều lý do. Thậm chí có một lần, anh đã cầm được trên tay tờ giấy phép rồi nhưng sau đó lại bị thu hồi.

Nhưng rồi tháng 6/2018, Thái Phiên cũng đã có một triển lãm ảnh nude nghệ thuật riêng của mình. Lần này anh không phải “xin” nữa mà nhận được lời mời từ Sở Văn hóa và Thể thao và Hội Nhiếp ảnh TP HCM. Thái Phiên đã chọn lọc 26 bức ảnh từ suốt 26 năm chụp ảnh khỏa thân nghệ thuật của mình để giới thiệu tại triển lãm với tên gọi “Miền cổ tích”. Đây là những bức ảnh tiêu biểu nhất cho trường phái sáng tác của anh.

Triển lãm được đánh giá khá thành công. Đây cũng là lần đầu tiên những người đẹp khỏa thân trước ống kính của anh “bước ra ánh sáng”. Đó là những “nàng công chúa” trong mắt Thái Phiên, những người đã đồng cam cộng khổ với anh, phải leo trèo đến những nơi bờ suối, bờ đá nhiều côn trùng, rắn rết… để có những bức ảnh đẹp trong sự nghiệp cầm máy của Thái Phiên.

Khỏi phải nói, Thái Phiên đã vui mừng và phấn khởi thế nào khi triển lãm ảnh nude nghệ thuật của mình cuối cùng cũng được phép diễn ra. Hơn ai hết, Thái Phiên mong muốn thể loại ảnh nude nghệ thuật được công nhận bình đẳng so với các thể loại ảnh nghệ thuật khác.

Mặt khác, nhu cầu thưởng thức ảnh nude nghệ thuật của công chúng là có thật, bằng chứng rõ nét là cuốn sách ảnh nude “Xuân thì” của Thái Phiên đã được tái bản mấy lần. Nhưng một triển lãm công khai để mọi người chiêm ngưỡng thì không có. Trong khi đó, có một thời, ảnh nude phản cảm của các nhân vật trong showbiz xuất hiện tràn lan trên mạng xã hội, thậm chí còn leo lên trang nhất của báo chí. Thái Phiên mong muốn ảnh nude nghệ thật của mình được tiếp cận rộng rãi với công chúng một cách chính danh để góp phần định hướng tính nghệ thuật và thẩm mỹ.

Hiện tại, ở Hà Nội đang diễn ra một triển lãm ảnh nude nghệ thuật tại Trung tâm Giám định và triển lãm tác phẩm mỹ thuật (29 Hàng Bài, Hà Nội) từ ngày 20 đến 27/7. Triển lãm quy tụ hơn 50 bức ảnh đặc sắc của 10 nhiếp ảnh nổi tiếng của thể loại ảnh này. Sự kiện đang thu hút sự rất đông người đến xem, theo như lời giám đốc trung tâm, chưa bao giờ đông như thế, đông như đi… hội chợ. Triển lãm có dán nhãn 18+. Đây là triển lãm ảnh nude nghệ thuật thứ 3 tại Việt Nam và là đầu tiên diễn ra tại Hà Nội.

Chưa bàn đến chất lượng của các triển lãm này thế nào, song việc “cởi trói” cho ảnh nude nghệ thuật đã nói lên rằng, tư duy về nghệ thuật của nhà quản lý đã thật sự vượt thoát khỏi những ràng buộc, lề lối của những ước lệ xã hội cũ, lạc hậu.

Đó là một tín hiệu đáng mừng cho cả các nhiếp ảnh gia và công chúng yêu nghệ thuật nhiếp ảnh.

Triển lãm ảnh khỏa thân đầu tiên tại Hà Nội có gì?

Nghệ thuật và phản nghệ thuật - ranh giới mong manh

Chuyện của ảnh nude