Trộm đâm hiệp sĩ Sài Gòn: Nạn nhân thứ 3 tử vong

Hai hiệp sĩ Sài Gòn bị nhóm trộm xe SH đâm tử vong

Có được coi là người thi hành công vụ?

Liên quan đến vụ băng nhóm trộm xe SH đâm chết 3 hiệp sĩ Sài Gòn, Luật sư Nguyễn Anh Thơm - Trưởng Văn phòng Luật sư Nguyễn Anh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) phân tích, hành vi của các đối tượng đã xâm phạm đến quyền được sống của người khác. Đây là một trong những quyền cơ bản nhất của con người. Mọi hành vi tước đoạt quyền sống của con người trái pháp luật đều bị xử lý nghiêm theo luật định.

Luật sư Thơm cho hay, đối tượng đã mang theo và sử dụng hung khí nguy hiểm tấn công 3 hiệp sĩ khiến họ tử vong khi tham gia bắt quả tang trộm cắp tài sản. Hành vi phạm tội của chúng thể hiện sự côn đồ hung hãn, coi thường tính mạng người khác, cần thiết phải xử lý nghiêm minh theo quy định của của pháp luật.

Hiện trường nơi xảy ra vụ nhóm cướp tấn công hiệp sĩ.

Trong vụ việc này, các đối tượng không những xâm hại đến tính mạng của nhiều người, mà còn xâm hại đến quyền sở hữu của công dân được pháp luật bảo vệ. Hành vi phạm tội của các đối tượng cấu thành tội giết người và tội trộm cắp tài sản. Tội phạm và hình phạt được quy định tại điểm a, n khoản 1 Điều 123 và Điều 173 BLHS 2015.

Theo hướng dẫn của Toà án Nhân dân Tối cao: “Người thi hành công vụ là người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan Nhà nước hoặc tổ chức xã hội thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình, cũng có thể là những công dân được huy động làm nhiệm vụ (như tuần tra, canh gác...) theo kế hoạch của cơ quan có thẩm quyền, phục vụ lợi ích chung của Nhà nước, xã hội”.

Tại khoản 1 điều 3 Luật trách nhiệm bồi thường Nhà nước quy định: “Người thi hành công vụ là người được bầu cử, phê chuẩn, tuyển dụng hoặc bổ nhiệm vào một vị trí trong cơ quan Nhà nước để thực hiện nhiệm vụ quản lý hành chính, ...hoặc người khác được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền giao thực hiện nhiệm vụ có liên quan đến hoạt động quản lý hành chính...”.

Như vậy, các hiệp sĩ tham gia phòng chống tội phạm cũng như mọi công dân nói chung đều có quyền bắt giữ người có hành vi phạm tội và áp giải ngay đến cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, trong trường hợp này các hiệp sĩ đang thực hiện một công việc vì nghĩa vụ công dân (như bắt giữ kẻ phạm tội đang chạy trốn), tuy không phải là người thi hành công vụ, nhưng do công việc đó mới dẫn tới bị sát hại thì các hiệp sĩ có thể được hưởng chính sách bảo hiểm xã hội như đối với người thi hành công vụ.

Trước ý kiến cho rằng, trong vụ việc này, các đối tượng dùng hung khí đâm các hiệp sĩ nhằm tẩu thoát thì thuộc trường hợp phạm tội trộm cắp tài sản?

Luật sư Thơm phân tích, chỉ có thể chuyển hóa từ tội trộm cắp tài sản sang tội cướp tài sản khi thỏa mãn các dấu hiệu: Nếu là trường hợp do chưa chiếm đoạt được tài sản mà kẻ phạm tội dùng vũ lực hay đe dọa dùng ngay tức khắc vũ lực để chiếm đoạt tài sản cho bằng được thì cần định tội là cướp tài sản; nếu là trường hợp kẻ phạm tội đã chiếm đoạt được tài sản rồi, nhưng chủ tài sản họăc người khác đã lấy lại được tài sản đó hoặc đang giành giật tài sản còn ở trong tay kẻ phạm tội, mà kẻ phạm tội dùng vũ lực, hoặc đe dọa dùng ngay tức khắc vũ lực để chiếm đoạt tài sản cho bằng được, thì cần định tội là cướp tài sản…

Luật sư Nguyễn Anh Thơm.

Trường hợp, các đối tượng sử dụng vũ lực chống lại nhằm mục đích tẩu thoát dẫn tới hậu quả làm chết người thì kẻ phạm tội bị kết án thêm về tội giết người nếu tác động vào các vùng trọng yếu trên cơ thể gây tử vong hoặc gây thương tích nặng.

Có nên duy trì câu lạc bộ hiệp sĩ?

Trước nhiều ý kiến cho rằng không nên duy trì mô hình hiệp sĩ bắt cướp, Luật sư Thơm nói, qua vụ việc này, cần thiết xem xét lại mô hình hiệp sĩ phòng chống tội phạm. Hiện nay, mô hình này được duy trì ở một số tỉnh trong miền Nam. Ở ngoài Hà Nội cũng như một số tỉnh phía Bắc, miền Trung thì vẫn chưa có mô hình này.

“Thực tế, tình hình ANTT ở một số địa phương diễn ra rất phức tạp, một số loại tội phạm phát triển mạnh như cướp giật, trộm cắp tài sản... Trách nhiệm chính về đảm bảo bảo ANTT, phòng chống các loại tội phạm do lực lượng Công an nhân dân thực thi trên cơ sở các quy định của pháp luật và được trang bị các đầy đủ chuyên môn, nghiệp vụ, công cụ hỗ trợ cần thiết khi thi hành công vụ.

Mô hình hiệp sĩ phòng chống tội phạm đi vào hoạt động những năm gần đây đã góp phần mang lại những thành công nhất định. Tuy nhiên, đây là những hoạt động mang tính tự phát của một nhóm các hiệp sĩ mong muốn góp phần đảm bảo ANTT cho người dân. Hạn chế của các nhóm hiệp sĩ là không được trang bị về chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng ứng phó giải quyết các tình huống và đặc biệt không được trang bị các công cụ hỗ trợ để bảo vệ bản thân cũng như chống trả lại sự manh động của các đối tượng phạm tội. Mặt khác, việc truy đuổi tội phạm trên đường phố khi sử dụng xe môtô là nguồn nguy hiểm cao độ cho bản thân cũng như người tham gia giao thông.