Nghĩa là nguy cơ thiếu nước sạch mùa hè năm nay ở Hà Nội đã hiện hữu, bởi nguồn cung đang trông chờ vào các dự án mới nhưng đều trong giai đoạn đang triển khai.

Hiện nay, việc cung cấp nước sạch chủ yếu do 4 công ty thực hiện, cung cấp cho khoảng 1.152.000 hộ dân, với 4,6 triệu người. Trong đó, nguồn cung lớn nhất vẫn là Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội quản lý với công suất khoảng 617.000m³/ngày đêm.

Một số khu vực ở Hà Nội nhận nước từ xe xitec vào mùa hè

Năm 2016, Hà Nội đưa vào vận hành dây chuyền xử lý nước mặt tại Nhà máy nước Bắc Thăng Long với công suất 30.000m3/ngày đêm, nhưng do nguồn nước ngầm và nước mặt sông Đà giảm nên tổng lượng nước dành cho nhà máy không đủ. Mùa hè hằng năm đều là cao điểm, nhu cầu sử dụng nước tăng mạnh (tăng 10-12% so với ngày thường), đạt khoảng 1.040.000-1.060.000m3/ngày đêm. Vì vậy, lượng nước thiếu hụt dự tính trong thời cao điểm sẽ ở mức 70.000-100.000m3/ngày đêm.

Sở Xây dựng Hà Nội cũng chỉ rõ một số khu vực chắc chắn sẽ thiếu nước sạch sinh hoạt trong dịp cao điểm của mùa nắng nóng là: đường Bưởi (Ba Đình); Thụy Khuê (Tây Hồ); Hàng Buồm, Trần Nhật Duật, Hàng Tre, Hàng Gai… (Hoàn Kiếm); Đê La Thành, đường Láng, ngõ Thái Thịnh 2 (Đống Đa)…

Đáng lo ngại hơn, mạng lưới đường ống dẫn nước sạch sông Đà về Hà Nội (hiện chiếm 23,4% tổng sản lượng nước của Hà Nội) thì lâu nay vẫn tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra sự cố vỡ ống. Hiện tuyến ống truyền tải nước sông Đà đang được vận hành với áp lực thấp hơn so với trước đây, do vậy càng hạn chế khả năng cung cấp nước cho khu vực trung tâm thành phố. Trong khi tuyến ống số 2 dự kiến vận hành cấp nước trước 30-5-2016 nhưng đến nay vẫn không thể hoàn thành như cam kết của chủ đầu tư. Mỗi lần vỡ ống nước sông Đà thì toàn bộ khu vực Tây Nam thành phố lại rơi vào tình trạng thiếu nước.

Thành phố đã khảo sát và thấy rằng, so với nhu cầu thực tế thì lượng nước còn thiếu rất lớn, trong đó chưa tính đến các khu vực phát triển mở rộng mạng lưới cấp nước, sự phát triển của hàng loạt khu đô thị mới, khu nhà cao tầng trên địa bàn. Đối với các khu vực ở cuối nguồn nước, có vị trí cốt địa hình cao, được dự báo là khó khăn về cấp nước, các công ty nước sạch sẽ lắp đặt bơm tăng áp di động, vận hành mạng lưới cấp nước phân khu theo giờ trong dịp cao điểm. Nhưng đây chỉ là những giải pháp tạm thời, bởi nguồn cung so với nhu cầu thực tế đang thiếu hụt rất lớn.

Nguy cơ thiếu nước đã được cảnh báo như vậy, thành phố cũng đang tìm giải pháp khắc phục, nhưng về phía người dân cũng phải có ý thức tiết kiệm khi dùng nước. Nhớ lại thời kỳ bao cấp, mất nước và điện là chuyện bình thường. Suốt đêm xếp hàng dài chờ hứng nước ở các vòi công cộng ven đường là hình ảnh quen thuộc. Lâu nay, điện và nước đã đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt của người dân nhưng tình trạng lãng phí lại diễn ra tràn lan. Đặc biệt, các điểm dịch vụ như nhà hàng, rửa ôtô, xe máy thì lượng nước bị lãng phí rất lớn. Nước rửa xe tràn ngập mặt đường, bùn đất trút xuống cống, gây tắc và ngập đường mỗi khi có mưa.

Ngoài ra, có gia đình để đường ống, vòi nước lâu ngày đã hư hỏng, nước rò rỉ suốt ngày đêm. Có những đoạn ống chạy dưới lòng đường bị rạn vỡ, nước đùn lên, chảy lênh láng cũng gây thất thoát một lượng nước đáng kể.

Trước nguy cơ thiếu nước, Công ty Nước sạch Hà Nội đang lo phát triển nguồn nước. Nhưng dự báo thời tiết mùa hè năm 2017 có những đợt nắng nóng kéo dài khiến nguồn nước bị suy giảm. Công ty sẽ phát huy tối đa năng lực sản xuất của các nhà máy, kết hợp chống thất thoát, thất thu để khai thác tối ưu sản lượng nước ngầm khoảng 643.000m³/ngày đêm. Công ty cũng mong người dân chia sẻ, sử dụng nước tiết kiệm để có đủ nguồn phân phối cho các khu vực thiếu nước trong dịp hè này.

Các khu đô thị mới hình thành cũng làm tăng nhu cầu mở rộng mạng lưới cấp nước. Mặc dù có những khu đô thị tự bảo đảm nguồn nước cho dân nhưng chất lượng nước kém, không đạt tiêu chuẩn nước sạch. Nhiều tháng nay, hàng trăm hộ dân ở Khu đô thị Hồng Hà Eco City (Khu đô thị mới Tứ Hiệp, Thanh Trì, Hà Nội) phải sống trong tình cảnh nguồn nước ô nhiễm. Nước sinh hoạt được xả ra từ vòi đầy cặn, có lúc đen như nước cống, có giun, bọ gậy. Nguồn nước sinh hoạt không đảm bảo như chung cư Sông Hồng Parkview, quận Đống Đa. Tại chung cư CT6A, B, Khu đô thị Đặng Xá, huyện Gia Lâm, Hà Nội, kết quả kiểm nghiệm cho thấy, nước sạch tại khu chung cư này không đạt 2 chỉ tiêu.

Lo cung cấp đủ nước sinh hoạt cho người dân nhưng các nhà phân phối cũng phải bảo đảm nguồn nước đó thực sự là nước sạch chứ không thể chỉ chạy theo số lượng và thu tiền. Người dân sử dụng nước cũng cần có ý thức tiết kiệm để chia sẻ phần nào cho những khu vực bị thiếu nước trong mùa hè này.