Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ bên bờ vực chiến tranh ủy nhiệm ở Syria
Mỹ dường như không chịu nổi trước việc Thổ Nhĩ Kỳ xua quân đánh Lực lượng tự vệ người Kurd Syria (YPG) (do Mỹ bảo kê). Tờ The New York Times ngày 21/9 cho biết chính quyền Obama đang cân nhắc khả năng cấp vũ khí trực tiếp cho YPG để chống lại Thổ Nhĩ Kỳ.
Lực lượng YGP ở Syria |
Tờ báo dẫn lời Tướng Joseph L. Votel- thuộc Bộ chỉ huy Trung Đông- nói Mỹ muốn cung cấp vũ khí cho YGP để chống khủng bố (IS) và rằng Mỹ muốn “giữ vai trò lãnh đạo” cả với Thổ và YPG nhằm giữ cho cuộc chiến chống khủng bố không bị chệch hướng. Nói là vậy nhưng theo các chuyên gia động thái trên của Mỹ là muốn cảnh cáo Thổ Nhĩ Kỳ- đồng minh NATO.
Câu hỏi là tại sao Mỹ lại công khai muốn cấp vũ khí cho người Kurd Syria, trong khi họ vẫn có thể âm thầm làm việc đó (như bấy lâu nay)? Câu trả lời cũng chẳng khó, bởi Mỹ cho rằng Ankara đang “vượt mặt”.
Ngay tại New York khi đến tham dự phiên họp của Đại hội Đồng LHQ, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan lớn tiếng nói không chỉ đưa quân vào Syria để diệt khủng bố IS, mà còn diệt luôn “khủng bố” YPG- do Mỹ bảo trợ. Mỹ đương nhiên không thể chấp nhận điều đó.
Nhưng có lẽ mâu thuẫn Mỹ- Thổ trong ván bài Syria nay nâng lên thành mâu thuẫn chiến lược và rất khó gỡ, nếu không muốn nói là không thể gỡ. Trong mắt Ankara bây giờ, Mỹ đích thực là đang muốn đâm ngang hông, với việc ủng hộ YPG- lực lượng ở sát nách Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhiều bình luận tại Mỹ cho rằng nếu thật sự Mỹ viện trợ vũ khí cho người Kurd Syria thì đó là vấn đề nghiêm trọng cho quan hệ giữa 2 đồng minh NATO Mỹ- Thổ.
Lực lượng tự vệ Kurd Syria YPG tới nay chủ yếu nhận vũ khí từ người Kurd bên Iraq. Họ cũng được quân chính phủ Syria (SAA) cấp vũ khí nhưng gần đây mối liên hệ chấm dứt, do Kurd- với sự cố vấn của Mỹ- có những động thái trở mặt. Thậm chí, YPG và SAA còn đánh nhau tại một số khu vực ở đông bắc Syria.
Bằng chiến dịch quân sự quy mô lớn ở Syria ngày 23/8, Thổ Nhĩ Kỳ đã buộc Mỹ phải lựa chọn: Thổ hoặc phiến quân người Kurd (YPG) (do Mỹ hậu thuẫn) ở Syria. Và cuối cùng Washington đã chọn Ankara.
Sở dĩ có chuyện cùng là đồng minh với nhau Thổ lại làm khó Mỹ là vì YPG đang đe dọa tới an ninh biên giới và ổn định chính trị bên trong Thổ Nhĩ Kỳ.
Kể từ khi lực lượng YPG đánh chiếm thị trấn Manbij ở giáp biên giới với Thổ từ tay IS thì đối với Ankara đây là giới hạn đỏ đã bị vượt qua. Mọi cảnh cáo của Ankara với Mỹ đều không có tác dụng. Đó là lý do Thổ Nhĩ Kỳ buộc phải vào cuộc, nhằm tránh viễn cảnh người Kurd sẽ làm chủ hoàn toàn biên giới Thổ-Syria.
YPG là lực lượng người Kurd ở Syria nhưng lại có quan hệ với người Kurd ở Thổ Nhĩ Kỳ, mà nhóm người này lại thường chống chính quyền trung ương, đòi tự trị... Chưa kể YPG đang áp sát biên giới giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria. Diệt mầm họa YPG là mong muốn từ rất lâu của chính quyền Ankara.
Th.Long