Nếu được phép, tôi sẽ bỏ phiếu chống về việc để ông Bob Kerrey - một cựu binh đã chỉ huy thảm sát dân lành trong cuộc chiến của Mỹ ở Việt Nam - làm Chủ tịch Hội đồng ủy thác Đại học Fullbright Việt Nam.

Thực ra, phải nói sòng phẳng với nhau thế này: Trong suốt nhiều năm qua, cả phía Mỹ và Việt Nam đã không ngừng nỗ lực hàn gắn hậu quả cuộc chiến tranh, để biến cựu thù thành bạn bè.

Và sự kiện Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố dỡ bỏ toàn bộ lệnh cấm vũ khí đối với Việt Nam mở ra kỷ nguyên mới khẳng định hai nước chính thức trở thành bạn bè toàn diện.

Thế nhưng, sau chuyến thăm này, nhiều người bất ngờ khi Bob Kerrey – một cựu binh Mỹ từng chỉ huy thảm sát dân lành Việt Nam – lại được đề bạt chức Chủ tịch Hội đồng ủy thác ĐH Fullbright Việt Nam.

Cần nhắc lại, dù ngắn gọn nhưng rõ ràng về tội ác mà Bob Kerrey đã gây ra. Ngày 25/2/1969, Bob Kerrey là lính đặc nhiệm mang hàm đại úy của lực lượng biệt kích SEAL quân đội Mỹ, trực tiếp chỉ huy cùng với 6 đồng bọn khác tiến sâu vào ấp Thạnh Hòa (xã Thạnh Phong, huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre) tàn sát và giết hại hàng chục thường dân (có con số nói là 21 người), gồm người già, phụ nữ và trẻ em.

Ông Kerrey khi còn là chỉ huy đặc nhiệm SEAL của Hải quân Mỹ trong Chiến tranh Việt Nam. Ảnh CBS News

Cuộc tàn sát đẫm máu đó là bằng chứng về sự tàn ác, dã man đến ghê tởm mà không ai có thể chấp nhận được. Nay, dù hai nước Việt – Mỹ đã bình thường hóa, đã xem nhau là bạn bè, người Việt đã bằng cả tấm lòng của sự vị tha, nhân hậu mà bước qua quá khứ đau thương, nhưng không vì thế mà chúng ta có thể quên đi nỗi đau tột cùng này.

Điều khiến tôi cũng như nhiều người dân Việt Nam đã bỏ “phiếu chống” cho vị trí Chủ tịch ĐH Fullbright Việt Nam của Bob Kerrey không chỉ vì cựu binh này đã gây ra tội ác tày trời (nhưng đây là lý do lớn nhất!) mà còn ở sự gian dối của con người này.

Dù sự việc đã xảy ra từ năm 1969, Việt Nam đã có đủ bằng chứng về sự tàn sát man rợ của cựu binh Bob Kerrey và nhóm trợ thủ của ông nhưng suốt thời gian dài hàng nhiều chục năm, Bob Kerrey vẫn lẩn tránh sự thực đó.

Sau cuộc chiến đẫm máu, Bob Kerrey còn trở thành thượng nghị sĩ của bang Nebraska và là ứng viên chạy đua vào vị trí Tổng thống Mỹ năm 1992. Suốt quãng thời gian đó, Bob luôn né tránh sự thực và ngay cả người thân của ông có thể cũng không biết về quá khứ dã man này.Mọi việc chỉ được hé lộ sau loạt bài điều tra của New York Times và chương trình truyền hình “60 Minutes II” nổi tiếng của đài CBS vào năm 2001.

Trong bài phỏng vấn với chương trình “60 Minutes II” của CBS, Kerrey lần đầu phải thừa nhận trách nhiệm về toàn bộ vụ việc, nhưng dường như vẫn cố thủ trong sự gian dối rằng, ông không trực tiếp giết người.

Có thể tin được không, khi chính ông chỉ huy và trực tiếp cùng 6 lĩnh Mỹ tấn công vào ấp Thạnh Hòa và gây ra cái chết của hàng chục dân thường, nhưng ông không lại không trực tiếp giết người?

Bob Kerrey từng chỉ huy lính đặc nhiệm SEAL giết hàng chục dân thường ở Việt Nam. Ảnh: Mark Wilson/Getty Images

Nhà văn Nam Cao từng viết về Chí Phèo trong tác phẩm nổi tiếng cùng tên khi đi tìm lương thiện rằng: “Người ta thường hối hận về cái ác khi không đủ sức mà ác nữa!”. Theo tôi, trong trường hợp này Bob Kerrey cũng vậy. Ông ta đã che giấu quá khứ tội ác man rợ cho đến khi ông ta không thể giấu được nữa.

Thử hỏi, người lãnh đạo một trường đại học danh tiếng như thế sẽ có ảnh hưởng như thế nào đến những lớp người được đào tạo phục vụ đất nước sau này? Chẳng lẽ đó lại là tấm gương gây tội ác rồi đến lúc “Phóng hạ đồ đao, lập địa thành Phật”, như Nam Cao nói?.

Người Việt chúng tôi thấm thía với những cuộc chiến tranh từ lúc lập quốc. Chúng tôi yêu chuộng hòa bình, nhân ái dang rộng vòng tay ra để kết bạn với tất cả các nước trên thế giới có cùng mục đích đó.

Nhưng điều đó không có nghĩa là chúng tôi không biết khắc cốt ghi tâm những kẻ thù ghê tởm đã gây ra tội ác với đồng bào tôi, với những người dân thường trên khắp thế gian này.

Chúng tôi không thể đồng ý “bỏ phiếu thuận” cho Bob Kerrey làm Chủ tịch ĐH Fullbright Việt Nam. Chúng tôi cần đổi mới giáo dục, nhưng điều chúng tôi luôn giữ lại, đó là môi trường giáo dục không thể có những con người đã từng dã man, ghê tởm như Bob Kerrey trong trận thảm sát ngày 25/2/1969 tại ấp Thạnh Hòa, xã Thạnh Phong, huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre, Việt Nam.

Điều đó, chúng tôi luôn tin… Bob Kerrey không thể đại điện cho ĐH Fullbright Việt Nam được. Nếu còn chút lương tri, như ông phát biểu trên một tờ báo, tốt nhất, ngay bây giờ, không cần phải chần chừ thêm một giây nào nữa, Bob Kerrey hãy từ chức ngay đi.