Quảng cáo tầm bậy

Thời gian gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện một tài khoản facebook mang tên  “Cần sa y tế” quảng cáo cần sa như thần dược có khả năng điều trị đủ loại bệnh, từ ung thư vú, ung thư đại trạng và còn chữa được cả bệnh ung thư đã ở giai đoạn cuối.

Trên trang mạng giới thiệu tác dụng trị bệnh của cần sa

Cổ súy cho việc sử dụng cần sa, trang này đưa lên mạng tác dụng “vô song” của cần sa “là một thứ thuốc vừa ngăn ngừa, vừa hồi phục cho sức khỏe”, nhưng hoàn toàn không có tính khoa học và trái ngược với các phương pháp điều trị ung thư đang được thế giới áp dụng: “Chữa khỏi ung thư ruột già với dầu cần sa trong 48 ngày”, thậm chí, “tinh dầu cần sa chữa khỏi ung thư máu cho 1 bé trai 3 tuổi, mặc dù bác sĩ nói cậu chỉ còn 48 tiếng sống”, hay một người chữa khỏi ung thư ruột và một người chữa khỏi ung thư não bằng dầu cần sa (?).

Trang này lập luận “cần sa được kiểm chứng là có thể phá hủy tế bào ung thư (có thể thay thế hoàn toàn hóa trị và xạ trị). Một số thí nghiệm lâm sàng cho thấy cannabinoids thật sự có đặc tính chống lại ung thư và có khả năng làm giảm sự phát triển của khối u hiệu quả, đồng thời giết chết chúng.

Dù sử dụng cần sa y tế kết hợp để giảm tác dụng phụ từ hóa trị, hay dùng cần sa y tế như một liệu pháp điều trị chính yếu, đều có nhiều khả năng thúc đẩy tỷ lệ kéo dài tuổi thọ của bệnh nhân và trong nhiều trường hợp, cứu sống họ”.

Trang này còn dẫn “một tổ chức chính phủ tại Hoa Kỳ lặng lẽ thừa nhận cần sa có thể tiêu diệt tế bào ung thư”, mà không đưa ra được tính pháp lý về việc này. Các bài viết cũng không đưa ra được dẫn chứng cụ thể về bệnh nhân hay về bác sĩ điều trị, mà đều chỉ chung chung.

Điều rất đáng lưu tâm là, mặc dù “tuyên ngôn” rằng “không buôn hay bán bất cứ một món đồ gì liên quan đến cần sa”  nhưng trang này lại đưa ra nhiều địa chỉ để ai có nhu cầu có thể tự liên hệ mua dầu cần sa, rồi cả cách hợp pháp.

Mang tên “Cần sa y tế”, nhưng trang này còn đòi hỏi “ủng hộ hợp pháp cần sa, góp phần thay đổi bộ luật cấm cần sa”, thậm chí, còn hướng dẫn cả cách canh tác cần sa, dù đây là việc bị pháp luật cấm: “Bạn nên tự canh tác và chiết xuất dầu cần sa cho bản thân, gia đình và bạn bè của bạn, đó là phương pháp chắc chắn nhất, rẻ tiền nhất...”.

Điều nguy hại là trang này nhanh chóng thu hút sự quan tâm của hàng nghìn người và thật nguy hiểm, khi không ít người tin những thông tin trên là sự thật, để chia sẻ, thậm chí, dò hỏi tìm mua cần sa về chữa bệnh.

Giảm đau nhưng không khỏi bệnh

“Cần sa có chữa được bệnh ung thư như thông tin trên mạng” là câu hỏi được chúng tôi đặt ra với PGS.TS Trần Văn Thuấn, Phó giám đốc Bệnh viện K Trung ương, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Ung thư Quốc gia, nhằm mang đến cho bạn đọc một sự thật khoa học.

Là chuyên gia nghiên cứu và điều trị về bệnh ung thư nhiều năm, PGS.TS Trần Văn Thuấn khẳng định: Cần sa và các dẫn chất của cần sa không phải là thuốc điều trị ung thư. Tuy có một số chế phẩm được chiết suất từ cần sa được sử dụng để hỗ trợ cho việc điều trị ung thư ở giai đoạn cuối nhằm giảm đau, hạn chế triệu chứng buồn nôn, nhưng cách dùng và liều lượng phải theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Ở Việt Nam, Bộ Y tế ban hành hướng dẫn về điều trị chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối với các mức độ giảm đau nhẹ, vừa và nặng. Nhưng nếu sử dụng thuốc gây nghiện trong thời gian dài và không có chỉ dẫn của bác sĩ sẽ gây ra những hậu quả khó lường như nghiện, hay các triệu chứng khác như nôn, buồn nôn, các biến chứng về tiêu hóa, bệnh tim mạch và nếu không được kiểm soát sẽ dẫn đến tình trạng rất nặng, phải can thiệp.

Theo PGS.TS Trần Văn Thuấn, liều lượng sử dụng thuốc gây nghiện tùy thuộc vào cơ địa từng người và từng tình trạng bệnh cụ thể. Nhưng theo khuyến cáo của Bộ Y tế, với các loại thuốc gây nghiện nếu sử dụng quá 7 ngày sẽ có nguy cơ cao gây nghiện.

Do đó, tất cả các trường hợp dùng thuốc gây nghiện đều phải được bác sĩ kê đơn và hướng dẫn chặt chẽ. Khi đã mắc bệnh ung thư, bệnh nhân phải điều trị bằng các phương pháp chính thống như phẫu thuật, xạ trị, dùng thuốc, hóa chất nội tiết sinh học...

Tùy từng trường hợp và tình trạng bệnh cụ thể, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng một phương pháp hay kết hợp cả ba phương pháp để điều trị. Bệnh nhân phải nghe theo lời khuyên của bác sĩ để có các chỉ định điều trị đúng cách và an toàn.

“Người mắc bệnh ung thư không được bỏ dở liệu trình điều trị do các bác sĩ đưa ra để đi theo các cách chữa bệnh khác, vì sẽ làm mất thời gian vàng điều trị bệnh và rút ngắn cuộc sống của người bệnh.” - PGS.TS Trần Văn Thuấn nhấn mạnh.

Trước thông tin về trang “Cần sa y tế” tuyên truyền cách sử dụng cần sa trong chữa bệnh, cách trồng cần sa, ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) nêu quan điểm: Chưa cần bàn đến những vấn đề khác, mà chỉ ngay tên gọi “Cần sa y tế” đã gây hiểu lầm cho người dân khi thêm chữ “y tế” vào với “cần sa” để gây sự mập mờ. Vì cần sa hay thuốc phiện đều là các chất gây nghiện.

Cũng như nhiều nước khác trên thế giới, Việt Nam cấm sử dụng và trồng cần sa theo quy định của Luật Phòng chống ma túy. Như vậy, có thể nói trang facebook này đã vi phạm cùng lúc nhiều Luật: Luật Phòng chống ma túy, Luật Dược, Luật Khám chữa bệnh.

Trước hết, trang này đã vi phạm Luật Dược vì luật này quy định chỉ những loại thuốc được phép đăng ký lưu hành (trong đó có thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, tiền chất) đều phải nằm trong danh mục được Nhà nước cho phép với cơ chế quản lý đặc biệt. Nếu sử dụng sai các loại thuốc này là sử dụng trái phép chất ma túy.

Bên cạnh đó, theo Luật Khám, chữa bệnh, bất kể một phương pháp chữa bệnh nào, dùng thuốc hay không dùng thuốc đều phải được Bộ Y tế công nhận và cho phép. Mà trang này lại giới thiệu cách chữa trị chưa được một công trình khoa học nào nghiên cứu.

Đặc biệt, trang facebook này dù không nói rao bán sản phẩm nhưng lại giới thiệu địa chỉ những nơi bán, thì rõ ràng là hành vi quảng cáo sản phẩm cấm. Luật Quảng cáo quy định chỉ được phép quảng cáo các phương pháp chữa bệnh đã được phép và có xác nhận các cơ quan chức năng của Bộ Y tế.

Nếu chưa được xác nhận thì không được quảng cáo và như vậy, là vi phạm, sẽ đối chiếu với các điều luật để xử lý.